واکنش عضو دفتر نشر آثار رهبر انقلاب به اظهار نظر مجید انصاری

پس از رد شدن لایحه اصلاح قانون در مورد تابعیت افراد حاضر در مشاغل خاص از سوی مجلس شورای اسلامی، مجید انصاری، معاون حقوقی رئیس‌جمهور گفت: رهبری شخصا به دکتر پزشکیان فرمودند با اصلاح قانون درباره تابعیت قهری موافقم.  پس از این اظهار نظر انصاری، مهدی فضائلی، عضو دفتر نشر آثار رهبر انقلاب درباره نقل قول مجید انصاری از رهبر انقلاب درباره تابعیت قهری در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:
  این نقلی صحیح و مربوط به حدود 2‌ماه قبل است.
  معظم‌له در پی درخواست نظر نسبت به اصلاح قانون درباره تابعیت‌های غیرقهری فرموده‌اند که مخالفند.
  تصمیم‌گیری درباره ضرورت اصلاح هر قانونی بر عهده دولت و مجلس است.
  مجلس صرفا با فوریت لایحه مخالفت کرده است.
مجلس هفته گذشته با فوریت لایحه اصلاح قانون انتصاب اشخاص در مشاغل حساس با ۳۸رأی موافق، ۲۰۷رأی مخالف و ۷رأی ممتنع از مجموع ۲۵۶نماینده حاضر در جلسه 27آبان‌ماه1403 مخالفت کرده بود.

بررسی لایحه اصلاح شرط تابعیت در انتصابات حساس
  درخواست بررسی لایحه
ارائه‌دهنده: مجید انصاری، معاون حقوقی رئیس‌جمهور
موضوع لایحه: اصلاح شرط عدم‌تابعیت مضاعف برای
فرد انتصابی، همسر، فرزندان

  مشکلات شرط فعلی تابعیت
تابعیت قهری: برخی کشورها به‌طور خودکار تابعیت ناشی از تولد فرزند را اعطا می‌کنند.
۳۳ کشور: تابعیت ناشی از تولد را می‌پذیرند.
۳۲ کشور: به‌صورت مشروط این تابعیت را ارائه می‌دهند.
مشکل خدمت برای مدیران: برخی مدیران در کشورهای دیگر برای تحصیل یا مأموریت زندگی کرده‌اند. فرزندانشان تابعیت قهری دارند، اما اکنون در ایران خدمت می‌کنند.

  پیشنهادهای دولت
پیشنهاد اصلی: شرط تابعیت فقط برای خود فرد اعمال شود، نه به‌صورت مطلق برای همسر و فرزندان
گزینه‌های جایگزین:
بررسی موارد خاص توسط کمیته ویژه
تأیید موارد اضطراری توسط رئیس قوه

  تصمیم مجلس
یک فوریت لایحه: رد شد.
مراحل بعدی: ارجاع به کمیسیون اجتماعی برای بررسی عادی

قانون تابعیت قهری و خودکار
برای دیپلمات‌ها در کشورهای مختلف
قوانین تابعیت قهری (تابعیت ناشی از تولد در خاک یک کشور) در کشورهای مختلف متفاوت است، اما اغلب کشورها برای دیپلمات‌ها و مأموران سیاسی استثنائاتی در نظر می‌گیرند. این استثناها در قوانین jus soli (حق خاک) اعمال می‌شوند.

  کشورهای با تابعیت قهری (حق خاک)
در کشورهایی که تابعیت بر اساس تولد در خاک کشور (حق خاک) اعطا می‌شود، مانند آمریکا یا کانادا، استثناهایی برای دیپلمات‌ها وجود دارد.
آمریکا:
تابعیت قهری به کودکانی که از والدینی با مقام دیپلماتیک رسمی متولد می‌شوند، تعلق نمی‌گیرد.
مبنای قانونی: قانون مهاجرت و ملیت (INA)، ماده 301
کانادا:
فرزندان مأموران دیپلماتیک رسمی، تابعیت کانادایی دریافت نمی‌کنند.
  کشورهای با تابعیت مبتنی بر خون (حق خون)
کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه یا ایتالیا تابعیت را عمدتا بر اساس اصل jus sanguinis (حق خون) اعطا می‌کنند.
در این کشورها، تولد در خاک کشور به خودی خود موجب تابعیت نمی‌شود، مگر در شرایط خاص.

  تفاوت دیپلمات‌ها و غیر دیپلمات‌ها
دیپلمات‌ها و مأموران رسمی بین‌المللی: فرزندان آنها در بسیاری از کشورها تابعیت قهری دریافت نمی‌کنند، زیرا دیپلمات‌ها به عنوان نمایندگان کشور مبدا در خاک خارجی حضور دارند.
غیر دیپلمات‌ها: در کشورهای با حق خاک، فرزندان غیر دیپلمات‌ها می‌توانند تابعیت قهری دریافت کنند.

  استثنائات و شرایط خاص
در برخی کشورها، اگر والدین دارای مقام رسمی دیپلماتیک نباشند (مانند کارمندان سفارت با رده پایین‌تر)، ممکن است فرزندانشان مشمول قوانین تابعیت قهری شوند. قوانین ممکن است بر اساس معاهدات بین‌المللی و تفسیرهای داخلی متفاوت باشد.