گزارش
10هزار‌سال زندگی‌در کوه
کجوم روستایی با خانه‌هایی شبیه غار است که در گذشته در دل کوه کنده شده‌اند و هنوز هم کاربرد دارند
محمود مولایی-روزنامه‌نگار
«کجوم» روستایی در دل کوه است با خانه‌هایی محصور در کوه‌های بلند و دره‌ای که ورودی روستا را تعیین می‌کند؛ خانه‌هایی عجیب‌وغریب که در دل کوه حفاری شده و به شکل غار درآمده‌اند. روستای کجوم از توابع شهرستان سرباز، بخش مرکزی در سیستان‌وبلوچستان است که طبیعت بکر و زیبایی دارد.
روستای کوهستانی
به‌گفته دهیار کجوم، روستا کوهستانی است. فاروق دهانی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «4طرف روستا کوه است و اکثر خانه‌ها در نزدیکی کوه بنا شده‌اند. خانه‌های قدیمی زیادی در این روستا وجود دارند که مورد توجه گردشگران هم قرار گرفته‌اند.»برای رسیدن به روستا باید از دره‌ای بگذرید و به روستا برسید. دهیار کجوم در این‌باره عنوان می‌کند: «درواقع این دره ورودی روستا محسوب می‌شود و راه ارتباطی دیگری برای رسیدن به روستا وجود ندارد.»مسیر روستا صعب‌العبور نیست، اما اهالی به‌سادگی هم از این دره عبور نمی‌کنند. اهالی روستا به رفت‌وآمد در این مسیر باشکوه و کمی سخت عادت دارند؛ دره‌ای که به‌علت آب‌وهوای گرم و مرطوب منطقه، چشم‌اندازهای زیبا و سرسبزی پیش روی اهالی و گردشگران می‌گذارد.
خانه‌های پرکاربرد
خانه‌هایی به شکل غار در این روستا وجود دارند که در گذشته محل زندگی اهالی بوده؛ خانه‌هایی با دری کوچک و سقفی کوتاه. دهیار کجوم می‌گوید: «پدربزرگم می‌گفت در گذشته از این خانه‌ها استفاده می‌کردند. برخی از این خانه‌ها که شبیه غارند، به‌عنوان انبار مورد استفاده اهالی روستا بوده‌اند.» فاروق دهانی ادامه می‌دهد: «امروزه از این سازه‌ها به‌عنوان انبار لوازم کشاورزی یا طویله استفاده می‌شود و آنها هنوز هم مورد توجه اهالی روستا قرار دارند و کاربردی‌اند. با توجه به اینکه زمستان‌ها هوا خیلی سرد می‌شود، این خانه‌های داخل کوه برای نگهداری از گله بسیار مناسب‌اند.»
سنگ‌نگاره‌ها
سنگ‌نگاره‌های کجوم شهرستان سرباز، یکی از آثار باستانی و دیدنی این شهرستان‌اند. این سنگ‌نگاره‌ها قدمتی 10هزارساله دارند و جاذبه گردشگری این شهرستان محسوب می‌شوند. سنگ‌نگاره‌های کجوم در مسیر ایرانشهر-سرباز-چابهار و در 45کیلومتری شهر راسک، مرکز شهرستان سرباز و در حاشیه مشرف به دره سرباز قرار دارند.فاروق دهانی دراین‌باره می‌گوید: «سنگ‌نگاره‌‌هایی در روستا وجود دارد که قدمت آنها به 10هزار سال می‌رسد؛ ازجمله نقوش گربه‌سانان، انسان در حال شکار و... که روی کوه‌ها دیده می‌شوند. این آثار باستانی در فهرست آثار ملی هم قرار گرفته‌اند. در ایام نوروز و تعطیلات فصل تابستان خیلی‌ها برای گردشگری به روستای کجوم می‌آیند.»دهیار کجوم تأکید می‌کند: «آنطور که گفته می‌شود، در گذشته روستای کجوم منطقه‌ای برای شکار بوده است؛ یعنی به‌عنوان شکارگاه از این منطقه استفاده می‌شده و بعد از آن، مردم در اینجا ساکن شده‌اند و به روستا تبدیل شده‌است.»
به‌گفته او، جای همواری در روستا وجود ندارد و باید کوه را بتراشید تا زمین همواری درست شود و بتوانید خانه بسازید.
