خانهای با بزرگترین ارسی جهان
بزرگترین ارسی 9دری جهان در خانه مشیرالملک در اصفهان برجای مانده. این خانه در حال حاضر بهعنوان خانهموزه در دسترس است.
به گزارش همشهری، ارسی از عناصر معماری ایرانی و پنجره مشبکی است که به جای گشتن روی پاشنهگرد، بالا میرود و در محفظهای که روی آن قرار گرفته جای میگیرد و در اشکوب کوشکها و پیشان و رواق ساختمانهای سردسیر بسیار دیده میشود. نقش شبکه ارسی مانند پنجرهها و روزنهای چوبی است و نمونههای زیبای آن در خانههای کهن اصفهان، شیراز، کاشان و یزد بسیار است.
تأمین نور فضای درونی، در معرض دید قراردادن فضای بیرونی، کاهش شدت تابش نور آفتاب و گرما، ایجاد زیبایی در نمای ساختمان، حفظ حریم و محرمیت فضای بیرون و دورکردن حشرات مزاحم با شیشههای رنگی، مهمترین کارکردهای ارسیها بوده است.
در بسیاری از خانههای قدیمی و آثار تاریخی ردپای ارسیها به جای مانده، اما بزرگترین ارسی جهان را در خانهای از دوران صفویه و در اصفهان میتوانید ببینید؛ خانه «مشیرالملک» یا خانه چرمی از یادگاریهای دوران صفویه و متعلق به خاندان مشیر انصاری مستوفی دربار صفویه است که از شیراز به اصفهان مهاجرت کرده بود. این خانه از امتیازات هنری همچون جدولکشی با طلا، نقاشیهای پشتشیشه و آینهکاری محدب برخوردار است، اما مهمترین ویژگی آن بزرگترین ارسی ۹لنگه دنیاست که ترکیب رنگ خاصی دارد و نقوش اسلیمی زیبایی در آن بهکار رفته است.
عرض این ۹دری، ۷متر و طول آن ۱۱متر است. ۹دری حالت کنشکاف دارد و حتی یک قطعه میخ هم در این اثر هنری بهکار نرفته است. در قدیم، استحکامبخشی این چوبها به وسیله خاکاره و سریش انجام میشد و اکنون برای استحکامبخشی به جای سریش از چسب چوب استفاده و این چوبها مثل پازل درون هم چفت میشوند. ۴ رنگ اصلی قرمز، سبز، زرد و آبی نیز در شیشههای این ۹دری به چشم میخورد که بیانگر ۴فصل و ۴طبع انسان است.
بعد از خاندان مشیرالملکها این خانه به کاربریهای مختلفی تغییر داده شد؛ از کنسولگری پادشاهی پروس و خانه تاجر اصفهانی گرفته تا اقامتگاه پناهندگان خوزستانی و طی این تاریخ پرفراز و نشیب تزئینات خانه تخریب شد ولی از سال۱۳۷۰ به بعد با مرمت تزئینات دوباره رنگ و لعاب گذشته را بازیافت. محسن دیانی، راهنمای خانه مشیرالملک انصاری درباره این خانه گفته بود که این خانه یک بنای شاهی است که در دوره قاجار بهدست محمد معمارباشی و به دستور ناصرالدینشاه ساخته شد. پس از ظلمهای مسعودمیرزا، پسر ارشد ناصرالدینشاه که حکومت اصفهان را بر عهده داشت و به ظلالسلطان معروف شده بود، حکومت اصفهان به میرزاحبیبالله انصاری معروف به مشیرالملک رسید. درحال حاضر مالک خصوصی خانه مشیرالملک آیتالله حسن امامی است. این خانه پس از ۷سال مرمت در سال۱۳۹۷ بهعنوان خانهموزه به روی مخاطبان گشوده شد. خانه مشیرالملک در یکی از قدیمیترین خیابانهای شهر اصفهان قرار دارد. خانه تاریخی مشیرالملک انصاری که با نام گنجینه میراث اسلامی نیز شناخته میشود، در نزدیکی میدان نقشجهان، سمت بازار قیصریه و در خیابان هاتف واقع شده است.