اینجا درمانگاه قطارهاست
کاهش سرفاصله حرکت قطارها و افزایش ایمنی با توسعه پایانههای مترویی محقق میشود
مهدی اسماعیلپور- روزنامهنگار
ایستگاه، پلههای مکانیزه، سکوی مسافربری و واگن مترو نهایت مواردی است که مسافران چند میلیونی مترو از این ناوگان حملونقل عمومی مشاهده میکنند، اما برای اینکه چرخهای خدماترسانی شبکه مترو بهخوبی به گردش دربیایدتنها داشتن ناوگان و مناسب و توسعه خطوط و ایستگاهها کافی نیست؛ چون باید برخی زیرساختها هم تامین شود و یکی از مهمترین مولفههایی که ما از آن بیخبریم، وجود پایانههایی است که در آن واگنها توقف میکنند، سرویس و درصورت نیاز تعمیر میشوند؛ پایانههایی که عامل کاهش سرفاصلههای حرکت قطارها و افزایش ایمنی بهرهبرداری از آنها هستند. اما در پایتخت چه تعداد از این خوابگاهها و درمانگاههای قطار مترو وجود دارد؟
چرا پایانههای مترویی مهم هستند؟
پایانهها و تعمیرگاههای مترو حکم خوابگاه و بیمارستان را برای این ناوگان حملونقل شهری دارند. درواقع قطارها پس از سرویسدهی روزانه در این مکانها آرام میگیرند و پس از آن چکاپ میشوند. آن دسته از قطارها هم که نیاز به تعمیرات اساسی دارند در همین محلها پیچ و مهرههایشان باز و بسته میشود؛ البته کارکرد و اهمیت پایانهها فقط برای پایان ساعتکاری قطارهای مترو نیست. وجود پایانهها به طول زمان سرویسدهی هم کمک میکند تا پس از رسیدن به انتهای مسیر با سرعت بیشتری مسیررا عوض و در مسیر برگشت نیز مسافران را جابهجا کنند؛ برای همین علاوه بر پایانههای مترویی فعال، ساخت چند پایانه و تعمیرگاه دیگر هم در جریان است.
نگهداری ناوگان در 5سطح
اکنون در پایتخت 6پایانه فعال وجود دارد که هرکدام باتوجه به امکانات و ظرفیتشان، 5سطح نگهداری از ناوگان در آنها انجام میشود. در سطح اول از تمیز کردن، بررسی ظاهری برخی از تجهیزات یا اجزای داخلی واگنها تا تعمیرات و تنظیمات جزئی انجام میشود. سطح 2هم به مواردی مانند تعویض اجزای ساده، بازدیدهای ایمنی و عملیات روغنکاری اختصاص دارد. در سطح3تعمیرات پیچیدهتر و تخصصیتر است و جایگزینی و جداسازی تجهیزات برای بازرسی یا تعمیر و ...انجام میشود. سطح 4هم تعمیر تجهیزاتی است که نیازمند استفاده از ابزارهای تخصصی است. در نهایت سطح 5شامل تعمیر اجزای قابل تعویض مانند اینورتر، بردهای الکترونیکی، عملیات بازسازی، انجام اصلاحات فنی و تغییر در دکوراسیون داخلی واگن میشود.
بازرسی در پایانهها
دومین کارکرد پایانهها و تعمیرگاههای مترویی ، بازرسی دورهای ناوگان است. این قسمت از کار 3 بخش بازرسی روزانه، ماهانه و بازرسی سالانه را شامل میشود. بازرسی روزانه هر 3روز یکبار انجام میشود و در آن تکنیسینها جزئیات گزارشهای سیستم پایش قطار را بررسی میکنند و بازدیدهای فیزیکی داخل قطار نیز انجام میشود. بازرسی ماهانه یا دورهای براساس میزان پیمایش قطار است و معمولا در پیمایشهای 10هزار کیلومتر، 30هزار کیلومتر، 60هزار کیلومتر یا 120هزار کیلومتر انجام میشود. از جمله بازرسی تجهیزات برای اجزایی که فرسودگی و استهلاک آنها بهصورت ظاهری قابل تشخیص است، نظیر چرخها، کفشک ترمزها و... . بازرسیهای سالانه هم وسیعتر است و مانند دمونتاژ و مونتاژ برخی از اجزا و سیستمها از عمق بیشتری برخوردار است.