3سناریو درباره نیامدن «امید» به ایران

مجید جباری- روزنامه‌نگار

آبان‌ماه به پایان نزدیک شد اما هنوز خبری از «امید» نیست. تنها بازمانده از جمعیت غربی درنای سیبری که 15سال متوالی برای زمستان‌گذرانی به ایران می‌آمد، حالا 2سال می‌شود به تالاب فریدونکنار نیامده و نیامدنش علاقه‌مندان حیات‌وحش و ومحیط‌زیست را نگران کرده است. برخی کارشناسان بر این باورند که غیبت 2ساله «امید» ممکن است به‌دلیل شکار یا تلف شدن او باشد. عده دیگری اما معتقدند که یک سال غیبت، دلیل قطعی برای تلف شدن«امید» نیست و هنوز امیدوارانه به انتظار آمدن تک درنای سیبری به ایران هستند. برخی اما رد و نشان «امید» را در جا‌های مختلف می‌دهند؛ گاه می‌گویند در مسیر و خط پروازی آذربایجان است و گاه هم سرزمین‌های سرد سیبری. البته دیرآمدن و نیامدن «امید» به ایران سابقه دارد. درنای سیبری سال1388 آذرماه در زیستگاه‌های ایران دیده شد اما یک سال قبل از آن  اصلا به ایران نیامد.آخرین بار درنای سیبری  (امید) اسفند1401 در تالاب‌های مازندران دیده شد؛روزی که به همراه درنای بلژیکی (رویا) عزم سفر کرد تا تالاب‌های مازندران را به مقصد سیبری ترک کند.

 رصد روزانه تالاب فریدونکنار برای دیدن «امید»
عطاء‌الله کاویان، مدیرکل اداره حفاظت محیط‌زیست استان مازندران: هرسال از نیمه دوم آبان‌ماه منتظر ورود درنای امید به تالاب بین‌المللی فریدونکنار هستیم. هم‌اکنون پایش‌های روزانه محیط‌بانان فریدونکنار و نیز همیاران محیط‌زیست منطقه به‌منظور رصد درنای «امید» در حال انجام است که به محض ورود آن، اطلاع‌رسانی انجام خواهد شد.با توجه به شرایط جوی امسال، پیش‌بینی می‌شود طی روز‌های آینده حتما شاهد حضور این پرنده در تالاب فریدونکنار مثل سال‌های گذشته باشیم. با توجه به‌شدت برودت هوا، افزایش بارندگی‌ها و آبگیری بیشتر تالاب‌ها و آب‌بندان‌ها و اراضی شالیزاری که کشت دوم آنها انجام می‌شود، شاهد ورود دسته‌های پی‌درپی پرندگان به تالاب‌ها و آب‌بندان‌های استان به‌ویژه تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار هستیم.

ماجرای «امید» و «رویا»
سال1401 انتقال درنای بلژیکی ماده برای همزیستی با امید که ۱۴سال به تنهایی پس از مرگ جفتش به مازندران سفر می‌کرد، به‌خوبی پیش رفت و این 2 پرنده ۳۴روز در کنار هم زیستند و درنهایت مازندران را به مقصد سیبری ترک کردند. 2روز از کوچ آنها گذشته بود که اهالی بومی از مشاهده یک درنا در اراضی تالابی عباس‌آباد خبر دادند و پس از چند روز تکذیب و تردید بالاخره تأیید شد درنای بلژیکی از نفس افتاده و از ادامه سفر باز مانده و زندگی ۳۴روزه این 2 یار منجر به جدایی شده است. از آن روز تاکنون درنای بلژیکی(رویا) در محیطی محفوظ و خاص در «اجاکله» مازندران نگهداری می‌شود تا با آمدن دوباره امید در طبیعت رها شود.

ویژگی‌های درنای سیبری
پرنده‌ در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاکه 1.5متر قد دارد و فاصله 2 بال آن بیش از ۲متر است. بدن سفید با پاهای بلند سرخ دارد و منقار بلند سیاه روی صورت قرمزش نشسته است.

درناهای سیبری چگونه به ایران آمدند؟
درنا‌های سیبری نخستین بار در سال۱۳۵۳ در ایران دیده شدند. جمعیت غربی با گذر از نارزوم قزاقستان، آستراخان روسیه و آذربایجان با طی ۵هزار کیلومتر به فریدونکنارمی رسیدند.