سرنوشت انتخابات آمریکا در دادگاه

بهاره محبی، رضا عمویی-روزنامه‌نگار

از آغاز ثبت‎نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 2024میلادی تا مشخص شدن نامزدهای نهایی 2حزب دمکرات و جمهوری‌خواه، ناظران سیاسی بارها نسبت به مقاومت کاندیداها ـ به‌ویژه دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه ـ در برابر پذیرش نتیجه انتخابات و ناآرامی‌های مشابه سال 2020در این کشور هشدار داده‌اند. اغلب کارشناسان با اشاره به رقابت بسیار نزدیک کامالا هریس و ترامپ بر این باورند که نتیجه این انتخابات نه در پای صندوق‌های رأی، بلکه در دادگاه مشخص خواهد شد.

احتمال تکرار دعواهای حقوقی
جی‌ مایلز کلمن، کارشناس مرکز سیاست دانشگاه ویرجینیا با اشاره به انتخابات‌های مناقشه‌بر‌انگیز اخیر این کشور می‌گوید: «در این مرحله انتظار هر چیزی را دارم. آنچه در روزهای آینده در آمریکا اتفاق می‎افتد می‌تواند تکرار تحولات سال‌های 2000تا 2020میلادی باشد.»

انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2000
در پی رقابت بسیار نزدیک کاندیداها ـ به‌ویژه در فلوریدا ـ میان ال‌گور، نامزد دمکرات و جورج دبلیو بوش، نامزد جمهوری‌خواه ـ دادگاه عالی با توقف بازشماری آرا در نهایت به نفع بوش رأی داد.

انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020
 دونالد ترامپ که مغلوب شده بود سعی کرد با زیر سؤال بردن نتایج انتخابات و آرای اخذ شده ـ به‌ویژه در ایالت‌های چرخشی ـ مشروعیت انتخابات را زیر سؤال ببرد که موفق نشد.

زمینه‌چینی برای زیر سؤال بردن نتیجه انتخابات
کریس آدولف، استاد علوم سیاسی دانشگاه واشنگتن در سیاتل می‌گوید: وقتی صحبت از قانون انتخابات می‌شود، زمان‎بندی مهم است. اغلب زمان مناسب برای طرح یک چالش قانونی پیش از انتخابات است؛ چراکه دادگاه‌ها معمولا رسیدگی به اختلافات انتخاباتی را در اولویت قرار می‌دهند؛ چون ترمیم آسیب احتمالی پس از برگزاری انتخابات بسیار سخت است. از سوی دیگر طرح صدها پرونده انتخاباتی ایالتی و فدرال آن هم از سوی جمهوری‌خواهان می‌تواند زمینه‌چینی قانونی برای زیر سؤال بردن مشروعیت انتخابات باشد. برخی از پرونده‌های مطرح شده عبارتند از:

شکایت از حذف نام رأی‎دهندگان در ویرجینیا
وزارت دادگستری آمریکا ‌ماه گذشته اعلام کرد از مقامات ایالت ویرجینیا به‌دلیل تلاش برای حذف نام برخی از رأی‌دهندگان شکایت کرده است.

درخواست توقف شمارش آرای موقت
دادگاه عالی آمریکا اخیرا درخواست اضطراری کمیته ملی جمهوری‌خواهان ایالت پنسیلوانیا برای مسدودکردن روند شمارش برگه‎های رأی موقت آن دسته از رأی‌دهندگانی که در آرای پستی خود اشتباه کرده‌اند را رد کرد. جمهوری‌خواهان در این مورد نیز گفته‌اند که درخواست تجدیدنظر خواهند کرد.

مشکل کمپین ترامپ با آرای زودهنگام
ترامپ درصورت باخت در انتخابات، به فرایند رأی‌گیری زودهنگام که از 25مهر آغاز شده بود، اعتراض خواهد کرد. بخشی از اعتراضات او به این شرح است:
تنها راه اثبات صحت برگه رأی زودهنگام تطبیق امضای رای‌دهندگان با نمونه امضا در فرمانداری یا شهرداری مربوطه است.
کمپین ترامپ در سال 2020مدعی شده بود که فرزندان خانواده یا دیگر افراد می‌توانند به جای دیگران کاغذهای رأی را پر کنند.
از طرفی هم شبهاتی درباره افرادی که برگه‌های آرا را از خانه‌های مردم جمع‌آوری می‌کردند مطرح شده بود.
ترامپ در آن سال با دستگاه‌های اخذ رأی شرکت دومینیون مشکل داشت. او و اطرافیانش در رقابت ۲۰۲۰ مدعی شدند که این ماشین‌ها، ایراد داشته و به تقلب در انتخابات منجر شده است.
این شرکت از شبکه فاکس‎نیوز و اشخاصی که به سلامت این دستگاه‌ها شک کرده بودند، شکایت کرد و ۲میلیارد دلار در دادگاه، غرامت این تهمت را گرفت.

اعتراض به آرای رأی‎دهندگان خارج از کشور
جمهوری‌خواهان در ایالت‌های کارولینای شمالی و میشیگان، صحت رأی آمریکایی‌های مقیم خارج را زیر سؤال بردند. براساس قانون شهروندان این دو ایالت می‌توانند در ایالت‌هایی رأی دهند که خودشان هرگز در آنجا زندگی نکرده‌اند، اما بستگانشان در آنجا زندگی می‌کرده‌اند. گرچه دادگاه شکایت جمهوری‌خواهان را رد کرده، اما آنان تأکید کرده‌اند که درخواست تجدیدنظر خواهند کرد.

درخواست برای شمارش نشدن آرای پستی پس از 5نوامبر
کمیته ملی جمهوری‎خواه از دادگاه تجدیدنظر فدرال می‎‌سی‌سی‌پی خواسته است تا شمارش برگه‌های رأی پستی را که پس از روز انتخابات می‎رسند، حتی اگر در تاریخ 5نوامبر یا قبل از آن مهر پست خورده باشند، متوقف کند.

جلوگیری از تکرار 6ژانویه‌ای دیگر
جنجال‌های انتخاباتی سال 2020، قانونگذاران آمریکایی را واداشته تا چارچوبی را برای اطمینان از تکرار نشدن آشوب ششم ژانویه 2021 درنظر بگیرند. از جمله:
  وضع قانون اصلاح شمارش انتخابات و بهبود انتقال ریاست‌جمهوری در سال 2022توسط کنگره
  تشریفاتی شدن نقش معاون رئیس‎جمهور در تأیید نتیجه انتخابات
  برخوردار شدن نامزد پیروز از حمایت‌های قانونی لازم برای انتقال قدرت

چالش تساوی آرای الکترال برای نهادهای قانونی آمریکا
براساس متمم دوازدهم قانون اساسی این کشور، درصورت تساوی آرای الکترال، مجلس نمایندگان باید رئیس‌جمهور را تعیین کند.
هرچند این سناریو بعید به‌نظر می‌رسد، اما با توجه به الگوهای رأی‌دهی دوقطبی کنونی و ساختار کالج الکترال امکان‌پذیر است.

احکام دادگاه‌ها پیش از آغاز انتخابات
رد درخواست ابطال آرا به‌دلیل تاریخ نادرست
دادگاهی در پنسیلوانیا حکم داد که آرای پستی دو منطقه پرجمعیت فیلادلفیا و الگنی در این ایالت به دلیل تاریخ نادرست درج شده بر روی پاکت آنها، باطل نمی‌شود. جمهوری‌خواهان خواسته بودند تا این آرا به‌دلیل تاثیرگذاری در نتایج انتخابات باطل اعلام شوند.

تایید شمارش آرای پستی 3 روز پس از رای‌گیری
دادگاه عالی نوادا حکم دادگاه بدوی را تأیید کرد که به این ایالت اجازه می‌دهد برگه‌های رای را بدون علامت پستی که حداکثر 3 روز پس از روز انتخابات می‎رسد، شمارش کند. این رای در پی شكایت کمیته ملی جمهوری‎خواهان و کمپین ترامپ برای جلوگیری از شمارش آرا صادر شده است. جمهوری‌خواهان مدعی بودند كه این آرا ممكن است از راه‌های غیرقانونی ارسال شده باشد.

رد درخواست ابطال 225 هزار رای
دادگاهی در کارولینای شمالی شکایت جمهوری‎خواهان با هدف حذف 225 هزار رای دهنده از فهرست رای‌دهندگان این ایالت به اتهام تقلب را رد کرد. قاضی در حكم خود اعلام كرده بود كه چنین اقدامی می‌تواند فرایند دمكراتیک رای‌گیری در ایالت كارولینای شمالی را زیرسوال ببرد. جمهوری‎خواهان تهدید كرده‌اند كه این مساله را به‌لحاظ حقوقی پیگیری خواهند كرد.

مجمع برگزینندگان (الکترال کالج) چه کسانی هستند؟
هر ایالت به اندازه مجموع نمایندگان خود در 2مجلس دمکرات و سنا دارای سهمیه الکترال کالج است؛ مثلا ایالت کالیفرنیا 55رأی الکترال کالج دارد. هر نامزدی که در یک ایالت نصف بیشتر آرای الکترال کالج را به‌دست آورد، کل سهمیه آرای الکترال کالج آن ایالت به نام نامزد پیروز نوشته خواهد شد.
۵۳۸رأی الکترال کالج: مجموع آرای الکترال کالج 50ایالت(به اندازه مجموع اعضای سنا و مجلس نمایندگان)
۲۷۰رأی کالج انتخاباتی(نصف به‌اضافه يك): آرای لازم هر نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در جلسه مجمع برگزینندگان برای اعلام رسمی پیروزی
پیروزی در انتخابات بدون رأی بیشتر: در آمریکا رای‌دهندگان در سطح ایالتی و نه کشوری رأی می‌دهند؛ یعنی هر ایالت برنده خودش را از میان 2نامزد اصلی انتخاب می‌کند. به همین دلیل ممکن است که نامزدی در کل کشور تعداد آرای بیشتری کسب کند، اما به‌دلیل تعداد کمتر آرای کالج انتخاباتی شکست بخورد؛ مثل اتفاقی که در سال۲۰۱۶ برای هیلاری کلینتون افتاد و با وجود رأی عددی بیشتر اما از ترامپ(که دارای رأی الکترال کالج بیشتر بود) شکست خورد.

غافلگیری دیگری در راه است؟
انتخابات آمریکا در شرایطی برگزار می‎شود که برخی ناظران نسبت به صحت نتایج نظرسنجی‌ها با توجه به نتایج غافلگیرکننده چند دوره انتخابات گذشته ابراز تردید کرد‎ه‌اند. غافلگیری‌های گذشته عبارتند از:‌



رأی‌دهندگان آمریکایی روز سه‌شنبه برای انتخاب رئیس‌جمهور بعدی خود پای صندوق‌های رأی رفتند. انتخاباتی که در آن رقابت‌ها بسیار فشرده و نزدیک است و البته شیوه برگزاری آن نیز با پیچیدگی‌هاي بسیاری همراه است.

زمان رأی‌گیری و اعلام نتایج انتخابات
رأی‌گیری در شرق آمریکا زودتر آغاز ‌شد و در ایالت‌های غربی به‌دلیل اختلاف ساعت، چند ساعت دیرتر از شرق صندوق‌های رأی باز شدند:
شروع به‌ رأی‌گیری: باز شدن نخستین صندوق‌های رأی‌گیری آمریکا از صبح سه‌شنبه(به وقت محلی)
پایان رأی‌گیری: بسته ‌شدن صندوق‌های رأی‌گیری در بسیاری از ایالات تا اوایل روز چهارشنبه
مشخص شدن نام برنده: مشخص شدن نام برنده انتخابات در برخی ایالت‌ها در اواخر شب انتخابات یا اوایل صبح روز بعد

بازشماری آرا
در مواردی ممکن است آرای به‌دست آمده به‌دلیل نتایج نزدیک به هم بازشماری شوند:
شمارش دوباره آرا: لزوم بازشماری آرا در برخی ایالت‌های چرخشی و کلیدی مانند پنسیلوانیا، در صورت اختلاف نیم‌درصدی بین آرای برنده و بازنده
چالش‌های حقوقی: ثبت بیش از 100شکایت قبل از آغاز انتخابات توسط جمهوری‌خواهان ازجمله درباره مدیریت فهرست رأی‌دهندگان

اولویت‌های شمارش آرا
به‌طور معمول شمارش آرای انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا براساس یکسری اولویت‌ها صورت می‌گیرد:
اولویت اول: شمارش آرای صندوق‌های رای‌گیری در روز انتخابات
اولویت دوم: شمارش آرای زودهنگام پستی
اولویت سوم: شمارش آرای ایالت‌های ملزم به شمارش مجدد(به‌دلیل اختلاف کم میان 2نامزد)
اولویت چهارم: شمارش آرای ارسالی خارج از کشور و ارتش

مراحل شمارش آرا
فرایند شمارش آرای انتخابات نیز دارای یکسری مراحل مشخص است:
مرحله اول: راستی‌آزمایی آرا: شامل مقایسه تعداد شرکت‌کنندگان با تعداد آرای به‌دست آمده، باز کردن و بررسی سلامت تک‌تک برگه‌های رأی از نظر عدم‌پارگی، لکه یا آسیب‌های دیگر، مستندسازی و بررسی هرگونه تناقض در برگه‌های رای
مرحله دوم: وارد کردن هر یک از برگه‌های رأی به اسکنرهای الکترونیکی و جدول‌بندی کردن آرای اسکن‌شده در سیستم
شمارندگان آرا: هر ایالت قوانین خاصی در مورد اینکه چه کسانی می‌توانند در شمارش آرا شرکت کنند، دارند. ترتیب پردازش آرا، حضور و مشارکت آزاد شهروندان در فرایند شمارش آرا و نحوه نظارت و قوانین حضور ناظران حزبی در شمارش آرا در هر ایالت نسبت به ایالت دیگر متفاوت است.

زمان اعلام نتایج انتخابات در دوره‌های قبل
زمان اعلام نتایج انتخابات در همه دوره‌ها یکسان نبوده است:
2020: تأخیر 4روزه در اعلام برنده نتیجه انتخابات به‌دلیل تأخیر در اعلام نتایج ایالت پنسیلوانیا
2016: اعلام فوری نتیجه انتخابات تنها چند ساعت پس از پایان رأی‌گیری
2012: اعلام پیروزی باراک اوباما در انتخابات پیش از پایان رأی‌گیری در نیمه‌شب چهارشنبه
2000: تأخیر بزرگ به‌دلیل رقابت سنگین میان جورج دبلیو بوش و ال گور و قطعی نشدن نتایج انتخابات تا 5هفته پس از پایان رأی‌گیری


ایالت‌های چرخشی
در آمریکا برخی ایالت‌ها به‌صورت سنتی همواره گرایش به یک حزب دارند؛ مثلا در ایالت کالیفرنیا مردم  همواره رأی خود را به دمکرات‌ها می‌دهند و در ایالت تگزاس هم جمهوری‌خواهان آكثرا رأی غالب را به‌دست می‌آورند. در عین حال برخی ایالت‌ها در هر دوره به سمت یک حزب خاص(یا جمهوری‌خواه یا دمکرات) می‌روند و این ایالت‌ها که همواره نتایج ثابتی در انتخابات ندارند به‌عنوان ایالات چرخشی شناخته می‌شوند. ایالت‌های ذیل به‌عنوان ایالت‌های چرخشی در انتخابات2024 به‌شمار می‌روند:
ایالت جورجیا: پیش‌بینی شمارش 75درصد آرا تا 2ساعت پس از پایان رأی‌گیری
ایالت کارولینای‌شمالی: اعلام نتایج تا پایان شب رأی‌گیری
ایالت پنسیلوانیا: اعلام نتایج حداقل 24ساعت پس از بسته‌شدن صندوق‌ها
ایالت میشیگان: اعلام نتایج یک روز بعد  از پایان رأی‌گیری
ایالت ویسکانسین: نامشخص بودن نتایج شمارش آرا حداقل تا پایان روز چهارشنبه
ایالت آریزونا: پیش‌بینی طولانی شدن شمارش آرا تا چندین روز
ایالت نوادا: طول کشیدن نتایج نهایی شمارش آرا طی روزها پس از پایان رأی‌گیری به‌دلیل حجم گسترده آرای پستی

شروع به کار رئیس‌جمهور جدید
تقویم زمان آغاز به کار رئیس‌جمهور جدید آمریکا در این دوره نیز مشخص شده است:
دوشنبه 20ژانویه 2025: آغاز به کار دوره رئیس‌جمهور جدید آمریکا پس از تحلیف در محوطه ساختمان کنگره
شصتمین تحلیف: برگزاری مراسم تحلیف این دوره از انتخابات آمریکا، برای شصتمین‌بار در تاریخ آمریکا
سوگند رئیس‌جمهور: در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید سوگند یاد می‌کند تا از قانون‌اساسی حمایت کند.