افزایش قرق‌های اختصاصی روی نقشه ایران

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

سازمان حفاظت محیط‌زیست چند سالی است که با تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و حتی ارسال یک لایحه از طریق دولت به مجلس به دنبال مشارکت حداکثری جوامع محلی، بخش خصوصی و دولتی برای حفاظت از گونه‌های جانوری است. قرق اختصاصی یکی از راه‌های مشارکت در حفاظت است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ در کنگره 10ساله پارک های ملی و مناطق حفاظت شده IUCN مطرح شد و به عنوان یک روش حفاظتی موفق در دنیا درآمد. در ایران نیز این مدل حفاظت در سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید دیده شد؛ اما به مدت نیم قرن مغفول ماند تا اینکه اجرای آن در سال ۱۳۹۵ آغاز شد. از آن زمان تاکنون ۵ قرق اختصاصی با فراز و نشیب‌های مختلف راه‌اندازی شده‌اند و نشان داد که این روش در شاخص افزایش جمعیت حیات‌وحش بسیار موثر بوده است. 

منع قانونی برای افزایش قرق اختصاصی نداریم
حمید ظهرابی، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع‌زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست: از نظر قانونی منعی برای تصویب قرق‌های اختصاصی در شورای عالی محیط‌زیست وجود ندارد و در حال تدوین دستورالعمل‌های آن هستیم تا بتوانیم در فرصت مناسب با کمک سایر بخش‌ها از جمله سازمان منابع‌طبیعی این امر را گسترش دهیم. نتایج تجربیات گذشته در حوزه حفاظت مشارکتی نشان می‌دهد که موفقیت‌ها قابل‌توجه و چشمگیر است و این باعث جلب اعتماد بین مردم و حاکمیت شده است؛ حفاظت مشارکتی مفهومی نو در مدیریت حیات‌وحش است اما کشور ما هنوز با ایده‌آل‌ها در این مسئله فاصله بسیاری دارد. تجربه نشان داده اگر در امر حفاظت به مردم نقش بدهیم، حفاظت پایدار و موفق خواهد بود؛ قرق‌ها یکی از انواع حفاظت مشارکتی است. در قانون برنامه ششم توسعه، شرایط ویژه‌ای برای حفاظت مشارکتی در نظر گرفته شده بود اما این امر در برنامه هفتم کمی مغفول مانده است؛ به همین دلیل سعی شد که در قانون بودجه سال آینده این مسئله جبران شود.