اسراری در دل زمین

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

تصور کنید اقیانوسی بزرگ‌تر از تمام آب‌های روی سطح زمین در 700کیلومتری زیر پای ما پنهان شده یا قاره‌ای کشف شده که در 375سال گذشته پنهان شده بود؛ به اینها کشف اکوسیستم جدید زیردریایی را هم اضافه کنید؛ اینها کشفیات حیرت‌انگیزی هستند که دانشمندان اخیرا از آنها پرده برداشته‌اند و درک ما را درباره آنچه درون زمین از چشم ما پنهان است، تغییر داده‌اند. حالا باید با این تصور ادامه بدهیم که هنوز ناشناخته‌های زیادی وجود دارند که از آنها بی‌خبر هستیم.

در دل گوشته زمین
محققان دانشگاه نورث وسترن به رهبری ژئوفیزیکدان استیون یاکوبسن موفق به کشف اقیانوسی در زیرزمین شده‌اند که درک ما را از اینکه منبع آب زمین کجاست متزلزل می‌کند. آنها به‌طور تصادفی به یک مخزن آب عظیم که در گوشته زمین محبوس شده بود، برخوردند. این اقیانوس پنهان، 3برابر بزرگ‌تر از همتایان خود روی سطح زمین، یک ماده معدنی به نام رینگ وودیت قرار دارد.

اقیانوس پنهان چطور کشف شد؟
دانشمندان، شبکه‌ای متشکل از 2هزار لرزه‌نگار را در سراسر ایالات‌متحده مستقر کردند تا به زمزمه‌های درون‌زمین گوش دهند. با تجزیه و تحلیل لرزش‌های خفیف بیش از 500زمین لرزه، آنها متوجه کاهش عجیبی در امواج لرزه‌ای هنگام عبور از مناطق خاصی از گوشته شدند. این کاهش سرعت، به‌وجود آب اشاره داشت که مانند یک اسفنج در داخل سنگ عمل می‌کند. یاکوبسن گفت: «این نشان می‌دهد که آب فقط یک پدیده سطحی نیست، بلکه به‌طور بالقوه در گوشته وجود دارد و از طریق شکاف‌ها حرکت می‌کند. بدون این منبع آب داخلی، سطح زمین احتمالا یک چشم‌انداز بایر خواهد بود و تنها قله‌های کوهستانی از یک اقیانوس وسیع بیرون می‌آیند.» دانشمندان اکنون مشتاق جمع‌آوری داده‌های لرزه‌ای در سراسر جهان هستند تا ببینند آیا این اقیانوس پنهان یک پدیده جهانی است؟ پاسخ به این سؤال می‌تواند درک ما از نحوه حرکت آب در سیاره را متحول کند؛ فرایندی اساسی که تاریخ زمین را شکل می‌دهد و به‌طور بالقوه بر وجود حیات تأثیر می‌گذارد.

اکوسیستم جدید
این تنها کشف مهمی نیست که اخیرا انجام شده است. درواقع، محققان هنگام چرخاندن پوسته آتشفشانی با کمک یک روبات زیر آب، یک اکوسیستم کاملا جدید پیدا کردند که نشان می‌دهد طبیعت، رازهای بیشتری برای کشف کردن دارد. این کشف در اعماق اقیانوس آرام، می‌تواند چشم‌انداز ما از حیات دریایی را به میزان قابل‌توجهی گسترش دهد. این سیالات زیرسطحی در حالی زیر زمین یافت شدند که دانشمندان همچنین اکوسیستمی از کرم‌ها، حلزون‌ها و باکتری‌های شیمیایی پیدا کردند.

قاره‌ای زیر آب
از لحاظ تاریخی، حدس و گمان‌های زیادی در مورد اینکه آیا قاره‌ای به نام زیلاندیا وجود دارد، زده می‌شود. زیلاندیا بیش از 500میلیون سال پیش، بخشی از یک ابرقاره به نام گندوانا بود که بیشتر قطب جنوب‌غربی و استرالیای شرقی را شامل می‌شد. نخستین‌بار گفته شد که در سال1642 توسط تاجر و ملوان هلندی، آبل تاسمان که ناامید از کشف «قاره بزرگ جنوبی» بود، کشف شد. در سال2017 بود که زمین‌شناسان گفتند این قاره در تمام مدت از معرض دید پنهان بوده است. بیشتر قاره تازه کشف شده زیر آب است و زمین‌شناسان مؤسسه تحقیقاتی نیوزیلند از آن به‌عنوان نمونه‌ای استفاده کرده‌اند که نشان می‌دهد چگونه چیزی بسیار بدیهی می‌تواند مدتی طول بکشد تا کشف شود.