روستایی به‌نام سردار ایرانی

روستایی  به‌نام سردار ایرانی نامش «اسفندیار» است و روایت‌ها نشان می‌دهد احتمالا این نامگذاری هم به اسفندیار پسر گشتاسپ و فرمانده سپاه رویین‌تن که در شاهنامه بیشتر به نبرد سوزناکش با رستم شهره است، ارتباط دارد.   به‌گزارش همشهری‌آنلاین، گفته می‌شود مناطق اطراف روستای «اسفندیار» جزو مناطق مورد منازعه رستم و اسفندیار بوده و در این حومه جاهایی به نام «چاه رستم» و «دیک رستم» نیز وجود دارد. البته این موضوع دور از ذهن نیست؛ زیرا کمی آن‌طرف‌تر از این منطقه که حالا در محدوده خراسان‌جنوبی قرار گرفته است روستایی به نام «زیبَد» (خراسان‌رضوی) وجود دارد که محل وقوع طولانی‌ترین واقعه شاهنامه یعنی نبرد دوازده‌رخ است.  روستای اسفندیار از توابع طبس واقع در خراسان‌جنوبی است که البته پیش‌ترها در تقسیمات سیاسی جزوی از استان یزد هم شده بود. روایت دیگری هم درباره نام روستا وجود دارد و آن، اینکه اسفندیار یا اسپندیار یعنی دیار اسپند یا به عبارتي سرزمینی که در آن گیاه اسپند فراوان است. گفته می‌شود در این روستا گیاه بوته‌ای اسپند هم به فراوانی یافت می‌شود. در روایت دیگری گفته می‌شود كه در زمان‌های باستان اهالی روستا به یک سردار زخمی به نام اسفندیار کمک کردند و بعدها این سردار دست به فتوحاتی زد که نامش روی این روستا قرار گرفت.  روستای تاریخی اسفندیار در بخش دیهوک شهرستان طبس در خراسان‌جنوبی تلاقی کوهستان و کویر است و تا قبل از زلزله سال۱۳۵۷ طبس رونق زیادی داشت. بافت قدیمی خشت و گلی با سبک معماری منحصر‌به‌فرد، قلعه، حمام خزینه‌ای، آسیاب‌های آبی و کوچه‌های سر پوشیده، قنات حفاری شده در دل کوه با آبی سرد و گوارا و باغ‌ها و مزارع سرسبز از جاذبه‌های این روستاست. این روستا تا سال1372 مسکوني بود و به‌دلیل احداث سکونتگاه جدید، اندک‌اندک متروکه شد و همان‌طور نيز باقي ماند. اما جالب این است که با رونق گردشگری در منطقه طبس و توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهای منطقه به‌ویژه کریت، ازمیغان، اصفهک، دیهوک و نایبند و موفقیت پروژه اصفهک در هر دو عرصه ملی و بین‌المللی، ساکنان این روستا دست به مرمت و احیای بافت زده اند.