تهران؛ ایمن در برابر سیل

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

تهران سال‌هاست برف سنگین به‌خود ندیده و این یکی از مهم‌ترین نشانه‌های تغییر اقلیم در پایتخت است. تونل‌‌هایی که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما در دل دیوارهای برفی می‌کندند تا از کوچه‌های باریک راه به بیرون باز کنند، حالا به خاطره‌ای دور تبدیل شده و جای خود را به بارش‌های عجیب و غریبی داده که بیشتر آنها نه به‌وقت است، نه به‌اندازه؛ فقط سیل‌آساست. ایجاد زیرساخت‌های لازم در تهران برای عبور بدون خسارت از بارش‌ها و دیگر مخاطرات هواشناختی از اوایل دهه90 در دستور کار قرار گرفته و حالا بخش اعظمی از این امکانات ایجاد شده است. تهران امروز در برابر سیل و مخاطرات هوایی چقدر ایمن است و تا رسیدن به نقطه مطلوب چقدر فاصله دارد؟



نمره بالای 90 برای سامانه‌های پیش‌بینی سیل


مرتضی دلفان، رئیس اداره سیل و مخاطرات هواشناختی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران:  شبکه‌سازی و ایجاد کانال‌های هدایت آب‌های سطح شهر بیشترین نقش را در افزایش تاب‌آوری تهران در مقابل سیل ایفا می‌کند. از 700کیلومتر کانال اصلی دفع آب‌های سطحی که برای تهران طراحی شده، تاکنون 540کیلومتر ساخته شده و 160کیلومتر باقی‌مانده است. امروز ساخت کانال‌ها با سرعت در حال پیگیری است و سالی 10کیلومتر به طول این کانال‌ها اضافه می‌شود که به این ترتیب تا 2 یا 3 سال آینده تهران در برابر سیلاب‌های شدید شهری به ایمنی حدود 80درصدی خواهد رسید. در حال حاضر با توجه به شبکه‌‌سازی‌های انجام شده و رصد ۲۴ساعته پارامترهای آب و هوایی با ۶۰سنسور آنلاین داخل و خارج تهران، سامانه‌های پیش‌بینی تهران وضعیت بسیار مطلوبی دارند و نمره بالای۹۰ دریافت می‌کنند.

سامانه هشدار سریع سیل چیست؟
این سامانه توسط دانشگاه شهید بهشتی طراحی شده و میزان بارش‌هایی را که توسط سازمان هواشناسی پیش‌بینی شده وارد سامانه‌ای می‌کند که این سامانه با تبدیل بارش به رواناب، میزان آبی را که در سطح شهر جاری می‌شود مدل‌سازی می‌کند. این حجم آب با ظرفیت کانال‌های موجود در شهر مقایسه و نقاط در معرض خطر سیلاب را به همراه ارتفاع آب‌گرفتگی، سرعت آب، مسیرهای‌ جریان آب و میزان مخاطره سیلاب برای افراد با سن و توان جسمی مختلف شبیه‌سازی می‌کند تا متناسب آن اقدامات لازم پیش‌بینی شود.

 برنامه‌های پیش‌رو برای مدیریت سیلاب در تهران چیست؟

1 نرم‌افزار مسیریاب در زمان سیلاب طراحی می‌شود
‌ سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در حال طراحی برنامه‌ عملیاتی جدیدی است که در آن با استفاده از سامانه هشدار سریع و با کمک سامانه مسیریاب «نشان»، مسیریابی در پهنه سیلاب از 3روز قبل انجام می‌شود. این برنامه به شهروندان امکان می‌دهد که با انتخاب گزینه سیلاب، مسیریابی جدیدی بر پایه آب‌گرفتگی‌ها داشته باشند و از پهنه‌های سیلابی دور شوند.

2 شهروندان پیامک هشدار سیل دریافت می‌کنند
‌ به موازات تهیه بسته‌های آموزشی درباره رفتار صحیح قبل، حین و بعد از سیل، هماهنگی‌هایی نیز با اپراتورهای تلفن همراه کشور انجام شده که در زمان سیل برای مردم در مناطق در خطر سیل پیامک‌های هشدار ارسال شود تا از این نقاط دور شوند. در آن پیامک لینکی برای شهروندان فرستاده می‌شود که به‌طور کامل توضیح می‌دهد چگونه و از چه مسیری خود را به نقاط امن برسانند.