بگرد و پیدا کن!

  نام: باقالی به چند و کوچه‌مال
  موقعیت: دولاب  
***
باقالی به چند و کوچه مال بازی‌هایی است که خاطرات کودکی و نوجوانی پیران محله دولاب با آن گره خورده؛ کوچه پس‌کوچه‌هایی که هرچند امروز در و دیوارش زنگار گرفته و ساکنانش به‌دنبال جای پارک ماشین هستند‌، روزگاری نه چندان دور توسط کودکان قرق می‌شد. سیدتقی هاشمی دولابی، ساکن قدیمی و پیشکسوت محله دولاب از بازی‌های قدیمی این محله نام می‌برد که اغلب آنها برای کودکان امروز ناآشناست. محمدتقی هاشمی دولابی درباره این بازی‌ها و نحوه انجام آن می‌گوید: «وقتی صحبت از بازی گروهی به میان می‌آمد، بچه‌ها «باقالی به چند» را پیشنهاد داده و بازی می‌کردند. بازی باقالی یا باقاله به چند من، ابتدا دو نفر به‌عنوان اوستا انتخاب می‌شدند و یارکشی می‌کردند. سپس با شیر یا خط تیم پاسخگو مشخص می‌شد. در ادامه بازی، اوستای گروه «اول»، عددی را در گوش اوستای گروه «دوم» می‌گفت. سپس از هر گروه یک نفر جلو می‌آمد و با هم کل‌کل می‌کردند.
حالا بازیکن گروه «دوم» باید عدد اوستای «گروه اول» را حدسی می‌زد و مثلاً می‌گفت: باقالا به چهار مَن. طرف می‌گفت: دَه مَن، می‌گفت: پایین. این‌قدر این مراوده ادامه پیدا می‌کرد تا به عدد واقعی می‌رسیدند. اگر درست گفته بود، نفرات گروه دوم باید به نفرات گروه اول از سرکوچه تا انتهای کوچه کولی و سواری می‌داد. اگر 3نفر از اعضای گروه اول عدد را اشتباه می‌گفتند، علاوه‌ بر آنکه جای دو گروه عوض می‌شد، این بار گروهِ اول باید گروه دوم را کول می‌کرد. تقریباً این بازی برای بچه‌های 10-12ساله بود و در واقع کسانی که می‌توانستند آن را انجام بدهند.»
 اما نوجوانان و جوانان محله دولاب«کوچه‌مال» بازی می‌کردند. اغلب بازی‌های بچه‌های محله دولاب گروهی بود و این نشان از اتحاد و همبستگی آنها داشت. هاشمی از بازی دیگر جوانان این محله می‌گوید: «بازی‌هاي جوانان محل اغلب گروهی بود و معمولاً چندین نفر در بازی حضور داشتند و از طرف دیگر حیاط‌های آن موقع برخلاف اکنون بزرگ و چند حیاط «تودر‌تو» داشت. یک قسمت برای گوسفند، یک قسمت برای الاغ، یک قسمت انبار کاه بود که به آن کامبار می‌گفتند. این بچه‌ها یا جوان‌ها در این حیاط‌ها می‌چرخیدند و همه با هم بازی می‌کردند. کوچه‌مال به این شکل اجرا می‌شد که یک گروه می‌گفتند بریم جایی را علامت بگذاریم. می‌آمدند پشت یک درخت را با گچ مثلاً ده خط، می‌کشیدند. پشت آن دیوار هم مثلاً آن یکی،‌دوتا خط می‌کشید. بعد از انجام این کارگروه دوم باید نقاطی را که گروه اول خط کشیده و نشان کرده بودند، پیدا می‌کردند و وقتی که پیدا می‌کردند می‌گفتند: «کوچه‌مال» کجاست؟ می‌گفتند: اینجاست و این را ما پیدا کردیم. مثلاً می‌گفتند: چند جا قایم کردی؟ می‌گفتند: 5جا و باید این 5جا را پیدا می‌کردند. بعضی‌ها 4تا پیدا می‌کردند و برخی 2تا. این مهم بود که بتوانند همه نقاط خط‌کشی شده را پیدا کنند. اگر نمی‌توانستند، امتیاز از دست می‌دادند.»