سلامت
گرانی، درد تازه دارو
کارشناس مسئول امور دارویی دانشگاه علوم پزشکی از وضعیت تامین دارو در همدان می‌گوید
آیدا شاکر| همدان- خبرنگار:
برای بسیاری از بیماران خاص و اشخاصی که روزانه از داروهای مشخصی برای ادامه روند زندگی استفاده می‌کنند دسترسی به دارو مانند آب گرانبها و حیاتی است. به همین سبب تغییر نرخ ارز و هر موضوع دیگری که دسترسی آنان را به داروهای اساسی خود کم و دشوار کند بسیار مهم و نگران‌کننده است. به منظور بررسی تاثیر گرانی ارز و تحریم‌ها بر این کالای ضروری در استان، با دکتر رسول اسدی‌منش، کارشناس مسئول امور دارویی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان، گفت‌وگویی داشتیم.
چه عواملی بر نوسان قیمت دارو و عرضه آن در بازار استان تاثیرگذار است؟
متولی توزیع دارو در کشور سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت است که براساس جمعیت، شرایط منطقه‌ای و جغرافیایی هر استان، سهمیه خاصی از داروهای ضروری و کمیاب برای استان‌ها در نظر گرفته می‌شود. در این میان بسیاری از داروها نیز سهمیه‌ای نیستند و شرکت‌های تولیدی و پخش دارو می‌توانند به صورت آزاد آن را توزیع کنند. در حال حاضر در شرایط اقتصادی نیمه‌تحریمی به سر می‌بریم و گرچه دارو و اقلام پزشکی جزو کالاهای تحریمی به حساب نمی‌آیند اما مسائل مالی دخیل در واردات دارو و مواد اولیه و مشکلات ارزی که در این زمینه وجود دارد باعث افزایش قیمت این کالا نیز می‌شود. گرچه دولت ارز لازم را با قیمت مصوب 3900 تومان برای تهیه دارو و مواد اولیه در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است، اما طبیعتا بالارفتن هزینه در سایر بخش‌ها مانند حمل‌ونقل، بسته‌بندی و دستمزد کارگر در قیمت دارو نیز تاثیر خواهد داشت. این تاثیر با در نظر گرفتن هزینه بسته‌بندی، شیشه و مواردی مانند این در حدود 9 یا 10 درصد است، البته برخی داروهای لوکس مانند مکمل‌ها و ویتامین‌ها از این قاعده پیروی نمی‌کنند چون دولت برای این داروها ارز اختصاص نمی‌دهد و این داروها رشد قیمت 30 تا40 درصدی هم داشته‌اند.
کمیاب شدن یک داروی خاص و ضروری در دوره‌های متناوبی در سال اتفاق می‌افتد. علت این امر چیست؟
در این معاونت، واحدی برای پیگیری داروهای کمیاب داریم که روزانه و به صورت مستمر مشغول رفع مشکل این داروها هستند و مشکل مهمی در این زمینه وجود ندارد. غالبا این مشکلات به این دلیل است که پزشکان برند خاصی از یک دارو را تجویز می‌کنند که می‌توان در صورت موجود نبودن، داروی مشابه از برند دیگری را جایگزین آن کرد. در مقطع کوتاهی ممکن است به علت شرایط اقتصادی واردات دارویی با برندی خاص کمتر و این دارو کمیاب شود، اما می‌توان برند دیگری را جایگزین آن کرد و مشکلی در این زمینه وجود
ندارد.
بیماران از اینکه برخی داروخانه‌های استان داروهای کمیاب را گران می‌فروشند گلایه می‌کنند. آیا این موضوع قابل پیگیری است؟
سامانه دارویی و داروخانه‌ها تنها مراجعی‌اند که فاکتور قیمت‌هایشان براساس کمیسیون قیمت‌گذاری کشوری تعیین می‌شود و چندین ارگان از جمله قوه قضائیه، تعزیرات و بیمه بر این موضوع نظارت می‌کنند. تمام نرخ داروها در سامانه 190 نیز برای عموم افراد قابل رویت است و همین امر گران‌فروشی را ناممکن می‌کند. ممکن است این تصور نادرست در میان مردم بر اثر مطابق نبودن برچسب قیمت روی دارو و قیمت تغییریافته دارو طی نوسانات نرخ داروها اتفاق افتاده
باشد.
آیا مشکلات موجود در بازار داروی استان، کشوری است یا مشکلات خاصی نیز در این زمینه در استان وجود دارد؟
مشکلاتی که در بازار دارو وجود دارد کشوری است. بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت و تحت پوشش قرارگرفتن 90 درصد از هزینه‌های دارو و درمان توسط بیمه، طلب بیمارستان‌ها و داروخانه‌های خصوصی از سازمان‌های بیمه‌کننده بالا رفت و این امر سبب شد قدرت خرید بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها پایین بیاید و بدهی به شرکت‌های پخش دارو بیشتر شود. این مشکل کشوری بود اما در استان طبیعتا تمام مسئولان استانی تلاش کردند تا حد توان با جذب منابع مالی این مشکل را به حداقل برسانند.
چه تعداد دارو براساس بخشنامه جدید از فهرست داروهای تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی خارج شدهاند و علت این امر چیست؟
تعداد 79 قلم دارو موسوم به داروهای OTC یعنی داروهایی که بدون نسخه قابل خرید هستند مانند انواع قرص سرماخوردگی و استامینوفن‌ها از فهرست پوشش تامین اجتماعی خارج شدهاند. این داروها همان داروهای دم دستی است که افراد با قیمت پایین و بدون نیاز به نسخه از داروخانه‌ها دریافت می‌کنند. استدلال وزارت بهداشت این بود که چون این داروها از نظر مالی تاثیر چندانی در افراد ندارند و اغلب بدون نسخه خریداری می‌شوند می‌توان با این روش تا حد زیادی منابع مالی بیمه را حفظ کرد.
نوشدارو پیش از مرگ سهراب
کارشناسان بازار دارو می‌گویند: براساس قوانین حقوق بین‌الملل هیچ کشوری در جهان حق اعمال تحریم در این کالای ضروری را ندارد اما مساله به این سادگی قابل حل نیست، چراکه موارد بسیار دیگری در تولید و ارائه دارو در بازار دخیل هستند که باعث می‌شود موج تحریم، گرانی ارز و نوسانات اقتصادی گریبان این کالای مهم را بگیرد. مسائلی از قبیل حمل‌ونقل و بسته‌بندی که تاثیر زیادی در افزایش قیمت داروها دارند. شاید تاثیر گرانی قیمت دلار قبل از هر قشر و بخش جامعه، بیماران و خانواده‌های آنها را دچار نگرانی در خصوص دسترسی به داروهای حیاتی‌شان و قیمت عرضه این داروها کند. بیماران دیابتی، کلیوی، قلبی عروقی، سرطانی و بیمارانی که در معرض عمل پیوند عضو قرار دارند روزانه نیازمند دریافت داروهایی برای بهبودی و ادامه حیات هستند. متاسفانه در سال‌های اخیر با گسترش موج گرانی و کمیاب شدن اغلب داروهای حیاتی، این افراد علاوه بر تحمل استرس ناشی از روند درمان متحمل استرس‌های تهیه داروهای خود نیز شدهاند. همین امر لزوم مهیا کردن نوش‌دارویی برای مشکلات داروی کشور را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
در همینه زمینه :