قم پایتخت فرهنگی جهان اسلام

سید محمدمهدی موسوی| قم- خبرنگار:

عده‌ای از نخبگان و دلسوزان قم تلاش می‌کنند این شهر در سال‌های آینده به عنوان پایتخت جهان اسلام معرفی شود. فعالیت این افراد مدت‌هاست شروع شده که یکی از دستاوردهای آن برگزاری نخستین کنفرانس «قم، پایتخت فرهنگی جهان اسلام» است. این همایش با حضور مسئولان و نخبگان از سوی موسسه آموزش عالی طلوع مهر و بنیاد قم‌پژوهی در تالار شهید آوینی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم برگزار شد. 
دبیرکل کمیسیون ملی آیسسکو در ایران در این کنفرانس با اشاره به ظرفیت‌های بالای استان قم در زمینه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی اظهار کرد: این ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها باید در عرصه بین‌الملل به‌درستی معرفی و تبیین شود تا زمینه لازم برای معرفی قم به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام فراهم شود. 

«غلامرضا کریمی» در تشریح روندی که منتهی به معرفی شهرها به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام می‌شود، گفت: تاکنون شهرهایی چون مشهد و اصفهان از کشورمان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شده‌اند و اهمیت و جایگاه و ظرفیت‌های قم می‌طلبد که بار دیگر این کلانشهر مذهبی از ایران اسلامی به این عنوان شناخته شود. قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش در امور بین‌الملل با تاکید بر لزوم جبران کم‌کاری صورت گرفته در این مورد افزود: در بسیاری از کشورهای مسلمان هزینه‌های زیادی می‌شود تا شهرهای شاخص آن‌ها به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شود. ما نیز باید سرمایه‌گذاری لازم را در این باره انجام دهیم تا این هدف در چند سال آینده محقق شود.


شناساندن ظرفیت‌های قم

مدیرعامل انجمن ایرانی همکاری با یونسکو نیز در این کنفرانس بر لزوم استفاده از همه ظرفیت‌های ممکن برای معرفی قم به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام تاکید کرد.
«محمدرضا مجیدی» با بیان این‌که صنعت گردشگری مصداق بارز اقتصاد مقاومتی است، افزود: با ظرفیت‌هایی که در قم وجود دارد، می‌توان سبب افزایش زائران و گردشگران شد. این مساله به‌راحتی می‌تواند زمینه ایجاد 100 هزار شغل را در قم فراهم کند. ما نباید از اهمیت اقتصاد گردشگری سلامت غافل شویم، چون هر گردشگری که وارد کشور می‌شود، به طور میانگین موجب ایجاد 15 شغل 
می‌شود. 


نقش قم در تولید علم دینی 

یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت نیز در این کنفرانس با بیان این‌که قم به عنوان محور تولید و عرضه فرهنگ ناب دینی در سطح جهان باید شناخته شود، گفت: برگزاری نخستین کنفرانس کار ارزشمندی است و باید این روند ادامه داشته باشد و در نشست‌ها و میزگردهای بعدی به صورت جزئی‌تر و تفصیلی‌تر به قضیه ورود داشته باشیم. 
«عبدالحمید نقره‌کار» با تاکید بر این‌که در حال حاضر برخی‌ها باور چندانی به نسبت میان اسلام و موضوع‌های روز همچون معماری و شهرسازی ندارند، افزود: در وضعیت کنونی لازم است که وارد مباحث مهمی چون معماری اسلامی، حکمت زیبایی‌شناسی و فقه شهرسازی شویم. البته تلاش‌هایی در این زمینه شده اما ناکافی است. 

این استاد دانشگاه اظهار کرد: به تعبیر رهبر معظم انقلاب برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی باید 5 مرحله مهم طی شود که 2 مرحله آن تاکنون انجام شده است؛ نخست پیروزی انقلاب اسلامی و دوم مرحله تثبیت نظام جمهوری اسلامی. مرحله سوم یعنی مرحله تحقق دولت اسلامی، مرحله چهارم، تحقق جامعه اسلامی و مرحله پنجم مرحله شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی هنوز باقی مانده است. 

وی با اشاره به نقش کلیدی قم در تولید علم دینی و پمپاژ آثار و برکات فرهنگ اسلامی در سراسر دنیا گفت: دین و شریعت اسلام هم در کلیات و هم در جزئیات ورود داشته و تنها دین و مکتبی است که ناقص و تحریف شده نیست و آنچه ضرورت دارد این است که به عنوان مثال ما فقه فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی، فقه معماری و شهرسازی را از آن استخراج کنیم و مورد توجه قرار دهیم. نقره‌کار با بیان این‌که اسلام در حوزه دانش‌های بشری و مسائلی چون شهرسازی و معماری نظر جدی و کاربردی برای زندگی بهتر بشر دارد، اظهار کرد: اسلام به‌هیچ‌وجه در مقابل علم نیست بلکه در مقابل جهل است، کما این‌که به تعبیر آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، آنچه علمی است، عقلانی است و آنچه عقلانی است، اسلامی است. 


کوتاه از آیسسکو

سازمان آیسسکو در سال 1980 میلادی تاسیس شد اما کشور ما با تاخیر 10 ساله عضو این سازمان شد. با وجود این، یکی از 2 دفتر منطقه‌ای آیسسکو در تهران و دفتر دیگر در شارجه امارات قرار دارد. مقر این سازمان در شهر رباط کشور مغرب واقع است. در حال حاضر آیسسکو، 54 عضو دارد و هدف کلیدی آن شکل‌دهی به هویت امت اسلام از طریق ابزارهای آموزشی و فرهنگی و رسانه‌ای است. 
به گفته دبیرکل کمیسیون ملی آیسسکو در ایران، نمایندگان کشورهای عضو سازمان به طور متوسط هر 3 سال یک‌بار تشکیل جلسه می‌دهند و برنامه‌های آن نیز در شورای اجرایی به تصویب می‌رسد. 

«غلامرضا کریمی» با بیان این‌که سالانه بیش از 300 برنامه از سوی این سازمان در کشورهای مختلف از جمله ایران اسلامی به اجرا درمی‌آید، گفت: برای معرفی مهم‌ترین محورهای فرهنگی آیسسکو می‌توان به مواردی چون تقویت میراث و هویت فرهنگ اسلامی، حرکت به سمت الزامات جهانی‌شدن با رعایت تنوع فرهنگی، ترویج خلاقیت و گفت‌وگو و اتحاد تمدن‌ها و نیز اهمیت دادن به مقوله فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناسبت‌های فرهنگی کشورهای عضو اشاره کرد. 
وی با اشاره به این‌که هر سال 3 شهر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب می‌شوند، بیان کرد: سال 2006 میلادی شهر اصفهان و سال 2017 میلادی شهر مقدس مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شدند و امیدواریم که در سال‌های پیش رو، قم نیز به عنوان یکی از پایتخت‌های فرهنگی دنیای اسلام معرفی شود.