سرد و گرم یک چشمه

محمود مولایی-روزنامه‌نگار

چشمه‌ای با 2 آب گرم و سرد در دل کویر پدیده‌ای شگفت‌انگیز و نادر محسوب می‌شود؛ چشمه جوشان «مرتضی علی» که در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله ۲۷ کیلومتری شهر طبس واقع شده است. این چشمه مبدأ آبی اغلب مزارع و تامین آب باغات طبس است که از طریق نهر آبی به این شهر منتقل می‌شود. در طول مسیر چشمه دیواره‌های بلند دره‌مانندی در دوطرف خودنمایی می‌کند و روی این دیواره‌ها حفره‌هایی هست که به‌نظر می‌رسد با نظم خاصی بنا شده‌اند.

اختلاف دمایی
چشمه آب گرم «مرتضی علی» طبس از مناطق طبیعی است که با داشتن چشمه‌های آب‌درمانی از نظر جذب گردشگر مورد توجه ویژه قرار دارد. گردشگران داخلی و خارجی از این مناطق که طبیعت زیبایی نیز دارد استقبال می‌کنند.
 آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می‌ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه ایجاد می‌کند که گاهی به 10درجه هم می‌رسد.

سرد و گرم جدا
غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می‌شود که این آب‌ها تا مسافت حدود 300متری بستر رودخانه هم پیش بروند، درحالی‌که به‌طور کامل با هم مخلوط نشده‌اند‌.‌ می‌توان یک پا را در طرف گرم رودخانه فرو برد و پای دیگر را در طرف سرد‌؛ پدیده‌ نادری که شاید در هیچ نقطه دیگر کشور فرصت تجربه آن را نداشته‌اید.

چند چشمه
چشمه «مرتضی علی» شامل مجموعه‌‌ای از چند چشمه است که از دامنه‌های جنوبی کوه«کش سیاه» به‌ سمت غرب جریان دارد. نخستین چشمه «قنبر»   است و ۶ کیلومتر آن‌ طرف‌‌تر، «مرتضی علی» که نحوه شکل‌گیری و گرمای آن در نتیجه شکستگی و فشار گسلی بوده است.آب این 2 چشمه پس از چند صد متر به آخرین چشمه یعنی «جعفری»  و همه آنها در پایین‌دست به سد خاکی نهرین می‌‌رسد.

دره و طاق دیدنی
بالاتر از چشمه، دره باریکی وجود دارد. همچنین در این دره طاق شاه عباسی بنا شده است. در سنگ‌نگاره‌های این طاق نقش بزکوهی، نماد درخواست فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت به چشم می‌آید که در گوشه گوشه آن ترسیم شده‌‌اند. بلندترین سد قوسی جهان در انتهای مسیر چشمه مرتضی علی واقع شده که همین موضوع بر شهرت آن اضافه کرده است.