هنرپیشه معروف در هیئت قمر بنی‌هاشم
موضوع: هیئت‌های عزاداری
ویژگی: فعالیت هیئت‌های 200ساله در کنار تازه‌تأسیس‌ها
***
سنگلج، یکی از 5محله تهران قدیم، در آغاز ماه‌های عزاداری سالار شهیدان، امام‌حسین(ع)، میزبان هیئت‌هایی بود که حاجی‌بازاری‌ها یا پهلوانان و لوطی‌های محل پایه‌گذاری‌شان کرده بودند.
نصرالله حدادی، تهران‌پژوه می‌گوید: «هیئت‌ها در قدیم معمولا هویت‌دهنده بودند. برای همین اشخاص معروف، بازاری‌ها، اقوام، اصناف، پهلوانان و... سعی می‌کردند تکیه‌دار باشند و هیئت خودشان را داشته باشند. تکیه‌ها محل‌هایی کوچک یا چادرهایی بودند که فقط برای ایام محرم تعبیه می‌شدند و بعد از پایان محرم و صفر جمع می‌شدند ولی حسینیه‌ها و مساجد همیشه و در تمام طول سال دایر و فعال بودند». به‌گفته حمیدرضا نارنجی‌نژاد فعالیت قدیمی‌ترین هیئت‌های این محله به حدود 200سال قبل می‌رسد: «در محله سنگلج قدیمی‌ترین هیئت مربوط به صنف بزازها بود که همچنان فعال است. هیئت نوباوگان قنات‌آباد و هیئت قمربنی‌هاشم نیز از هیئت‌های قدیمی محل هستند. هیئت قمربنی‌هاشم را حاج‌اکبر ناظم هدایت می‌کرد و در مرور سابقه‌اش با خاطرات یکی از بازیگران مشهور سینما روبه‌رو می‌شویم. می‌گویند حاج‌اکبر ناظم دست خسرو شکیبایی را که در آن زمان پسربچه بازیگوشی بود، می‌گیرد و از کوچه به هیئت می‌برد تا استکان‌های چای عزاداران را بشوید. خود مرحوم شکیبایی بارها گفته بود من خادم عزاداران امام‌حسین (ع) در هیئت بودم.»
نصرالله‌حدادی می‌گوید: «در محله سنگلج 2هیئت به یک نام وجود دارند: یکی هیئت محبان‌الزهرای پاچنار که متعلق به خاندان آل‌احمد است و هنوز هم فعالیت دارد و دیگری هیئت محبان‌الزهرای مستوفی که در مسجد مستوفی مراسم عزاداری اجرا می‌کند. هیئت مصطفی دادکان هم از قدیم در محله سنگلج بود که فعالیتش را از تکیه دباغخانه آغاز کرد. در حال حاضر تکیه دباغخانه وجود ندارد ولی مسجد دباغخانه و سقاخانه دباغخانه هست. همه هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری در دهه اول محرم جداجدا به سمت بازار می‌روند و در محله بازار با دسته‌های محله‌های دیگر به عزاداری می‌پردازند.»
چند سالی است كه هیئت‌های جدیدی هم در محله دیده می‌شوند. در پارکینگ پاساژ دلگشای خیابان خیام هیئت افغانستانی‌ها عزاداری می‌کنند. هیئت کارگران طلاساز هم به‌تازگی به جمع هیئت‌های محله سنگلج اضافه شده است.
در همینه زمینه :
