گزارش
چرا مترو سرویس بهداشتی عمومی ندارد؟
یکی از مطالبات و سؤال‌های پرتکرار مسافران مترو را پیگیری کرده‌ایم
مهدی اسماعیل پور-روزنامه‌نگار
روزانه به طور میانگین یک میلیون و 500هزار نفر از شبکه متروی تهران استفاده می‌کنند و 159ایستگاه میزبان شهروندان هستند؛ ایستگاه‌هایی که امکانات رفاهی خوب مانند نمازخانه، اتاق مادر و کودک، غرفه‌های تجاری و خدماتی و... را در دل خود جای داده‌اند، اما برای برخی از مسافران این سؤال مطرح است که چرا ایستگاه‌ها سرویس بهداشتی عمومی ندارند؟ دلیل این موضوع را از حبیب‌الله رضایی‌ملک، مدیر فنی و مهندسی شرکت متروی تهران پیگیری کرده‌ایم.
گاز متان و خطر انفجار در ایستگاه‌ها
درباره اینکه چرا در ایستگاه‌های مترو سرویس بهداشتی عمومی وجود ندارد، حرف‌های مختلف و شایعات زیادی مطرح هست. مثلا بعضی‌ها تجمع گازمتان، خطر انفجار و آتش‌سوزی را عامل آن می‌دانند چراکه درعمق 15تا 45متری از سطح زمین قرار دارند. برخی هم معتقدند ورود آب به زیر خطوط مترو عامل نشست می‌شود. اما آیا واقعا دلیل نبود سرویس بهداشتی عمومی در داخل ایستگاه‌های مترو وجود و احتمال چنین خطرهایی است؟ رضایی ملک، بدون اینکه چنین موضوعی را کاملا رد کند، می‌گوید: دلایل فنی، بهداشتی و زیست‌محیطی فراوانی برای پاسخ به این سؤال وجود دارد.
مشکلات زیست‌محیطی
اولین نکته‌ای که رضایی‌ملک از آن یاد می‌کند و مانع اصلی ساخت سرویس بهداشتی عمومی در ایستگاه‌هاست، مسائل زیست‌محیطی است. او می‌گوید: «ایجاد سرویس بهداشتی عمومی در داخل ایستگاه‌ها با توجه به حجم بالای مراجعه، به لحاظ فنی امکان‌پذیر نیست. ساخت سرویس بهداشتی نیاز به چاه دارد که اجرای آن به محیط‌زیست و آب و خاک تهران آسیب می‌زند. سیاست مترو بر عدم آسیب به محیط زیست بوده و شعار آن حمل‌ونقل سبز است، از طرفی اداره محیط‌زیست نیز مانع می‌شود.»
تراز پایین‌تر مترو از تراز سیستم اگو
شاید شما هم بپرسید که چرا فاضلاب سرویس بهداشتی عمومی مترو را به فاضلاب شهری یا همان اگو متصل نمی‌کنند و محیط‌زیست مانع می‌شود؟ مدیر فنی و مهندسی شرکت مترو می‌گوید: «سیستم اگو حداکثر در عمق 15متری از سطح زمین است، اما ایستگاه‌های مترو گاه در عمق 20متری و حتی پایین‌تر هستند. به‌عبارت دیگر تراز ایستگاه‌های مترو از تراز اگو پایین‌تر است. برای انتقال فاضلاب سنگین با دبی بالا هم باید از پمپ‌های بسیار قوی استفاده کرد که این موضوع به سیستم اگو صدمه وارد می‌کند و جدا از تمام پیچیدگی‌ها و دشواری‌های فنی‌ای که دارد، اداره آب و فاضلاب چنین اجازه‌ای برای پمپاژ فاضلاب سنگین با دبی بالا به ما نمی‌دهد.»
چند ملاحظه دیگر...
مدیر فنی و مهندسی شرکت متروی تهران دلایل دیگری هم برای طراحی و اجرا‌نشدن سرویس بهداشتی در ایستگاه‌های مترو عنوان می‌کند: «درکنار اینها وجود سرویس بهداشتی عمومی ملاحظات دیگری هم دارد که مانع ایجاد در ایستگاه‌های مترو شده است. بوی نامطبوع در فضای ایستگاه، وجود جانوران و حشرات موذی مانند موش، سوسک، مگس و پشه که جدا از مشکلات بهداشتی، برای مسافران هم آزاردهنده خواهد بود، عامل اصلی هستند. همچنین هرچند احتمالش کم است، اما درصورت انباشت گازمتان احتمال انفجار و آتش‌سوزی هم وجود دارد. از طرف دیگر ساخت سرویس بهداشتی در داخل مترو تقریبا 50برابر گران‌تر از سرویس‌های عمومی در روی زمین است.»
بهترین راهکار چیست؟
راهکار مدیران شهری در این زمینه ساخت سرویس‌های بهداشتی در محوطه ایستگاه‌هاست. البته در همه ایستگاه‌های مترو تعدادی سرویس بهداشتی کوچک برای استفاده کارکنان وجود دارد، اما برای بخش عمومی بهترین راه‌حل ایجاد سرویس‌های بهداشتی با فاصله مناسب در اطراف ایستگاه‌ها به‌ویژه ایستگاه‌های تقاطعی است که شهرداری‌های مناطق می‌توانند اجرا کنند. درحال حاضر هم در نزدیکی 30ایستگاه، سرویس بهداشتی عمومی وجود دارد.
