بازگشت محموله ششم الواح هخامنشی

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

ششمین محموله از الواح هخامنشی ایران شب گذشته و در هواپیمای حامل رئیس‌جمهوری از نیویورک به تهران بازگردانده شد تا بدین‌ترتیب ‌ الواح هخامنشی ‌به امانت داده شده به مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو به کشور بازگردد و در مخزن موزه ملی ایران نگهداری شود.
محموله تازه به تهران رسیده حاوی 1100لوح هخامنشی است که سال1313 در کاوش‌های باستان‌شناختی باروی تخت جمشید کشف ‌ و سال1314 با موافقت دولت وقت ‌ در دوران رضاشاه برای رمزگشایی به مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو امانت داده شدند.
پرونده بازگشت الواح هخامنشی ایران حدود 90سال است که باز مانده و هنوز ده‌ها هزار لوح هخامنشی متعلق به مردم ایران در موسه شرق‌شناسی شیکاگو در انتظار بازگشت به ایران است. پرونده الواح هخامنشی ایران به روابط ایران و آمریکا گره خورده و هر بار با داستانی تازه مواجه شده است. چه آن زمان که 2 خانواده یهودی در دادگاه‌های آمریکا که بستگان خود را در یک انفجار از دست دادند، درصدد فروش الواح هخامنشی برای دریافت غرامت شدند، چه آن زمان که روابط ایران و آمریکا با امضا و پاره کردن برجام همراه شد و چه ‌ زمانی‌که بازگشت الواح به ایران مشمول مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا شد، همگی بر پرونده بازگشت الواح هخامنشی به ایران سایه انداختند. اما سرانجام 5مهر امسال ششمین محموله این میراث ارزشمند متعلق به ملت ایران به کشور بازگشت.
اما الواح هخامنشی چیست و در 90سال گذشته چه تعداد و چند محموله از این الواح به ایران بازگشته‌اند؟ گزارش در این‌باره است.

اسناد مالی و نام شهرهای گمشده‌ در الواح هخامنشی
عبدالمجید ارفعی، مترجم الواح هخامنشی: الواح هخامنشی شامل اسناد مالی و مراودات اداری و پولی دوران هخامنشی همچون سیستم پرداخت دستمزد و قوانین مرتبط با زنان شاغل در دوران هخامنشی و وضعیت حقوق آنهاست. این اسناد بیشتر جنبه بازرگانی و اقتصادی دارند. اما در همین الواح نام بسیاری از شهرها و روستاهای باستانی ایران نیز آمده است که می‌تواند اطلاعات خوبی در مورد محوطه‌های باستانی موجود در شهرهای مختلف ایران در عصر حاضر در اختیار باستان‌شناس‌ها قرار دهد.