یک جهان تناقض

رضا عمویی-روزنامه‌نگار

روز جمعه ۵مردادماه امسال، شهر پاریس، پایتخت فرانسه میزبان یک رویداد جنجالی بود؛ افتتاحیه رویدادهای المپیک2024. مراسمی که با نمایش‌های مضحک جنسی و همچنین به سخره گرفتن اعتقادات دینی میلیاردها شهروند در کشورهای مختلف جهان و توهین به آنها همراه بود. حتی خانواده‌های فرانسوی هنگام نمایش مراسم افتتاحیه المپیک پاریس از دیدن صحنه‌های ضداخلاقی و ضد‌اعتقادی عوامل اجرایی المپیک شوکه شدند و بسیاری به سخره گرفتن اعتقادات مذهبی میلیاردها نفر در این مراسم را محکوم کردند؛ اما دولت فرانسه هیچ‌گاه حاضر نشد بابت این رفتار عذرخواهی کند. این صحنه را کنار صحنه دیگری مرتبط با رویدادهای ورزشی پاریس قرار دهید. در صحنه دیگری مربوط به همین چند روز پیش، یک ورزشکار ایرانی در رقابت‌های پارالمپیک با وجود کسب عنوان قهرمانی، مدال طلا و از همه مهم‌تر ثبت رکورد جدیدی در رشته پرتاب نیزه پارالمپیک، از این رقابت‌‎ها حذف شد. مدال طلای صادق بیت‌سیاح، 37ساله زمانی از او پس گرفته شد که بیت‌سیاح پس از قهرمانی جهان، پرچمی مذهبی را به‌عنوان نماد شادی خود بلند کرد. دقایقی بعد از شادی این ورزشکار ایرانی، مسئولان پارالمپیک با ادعای غیرقانونی بودن نمایش نمادهای مذهبی، طلای این ورزشکار ایرانی را پس گرفتند. نمایش حرکات جنسی و به تمسخر گرفتن اعتقادات دینی میلیاردها نفر در رویدادهای ورزشی پاریس آزاد بود، اما نمایش یک نماد مذهبی بدون هیچگونه توهین به شخص یا گروهی، یک حرکت غیرقانونی به‌حساب می‌آمد! چرا یک نمایش توهین‌آمیز علیه میلیاردها نفر آزاد می‌شود و نمايش چندثانیه‌ای یک نماد مذهبی بدون هیچ توهینی به دیگران، مجازات حذف از مسابقات را به همراه دارد؟ آیا جهان در حال تجربه یک ساختار با استانداردهای متناقض و دوگانه است؟ آیا این تناقض‌ها و دوگانگی‌ها فقط در حوزه ورزشی است یا این ساختار معیوب فراتر از ورزش به سایر حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، حقوق بشری و... تسری یافته است؟

جنگ و استانداردهای دوگانه
در طول تاریخ برگزاری رقابت‌های ورزشی اعم از المپیک و دیگر رقابت‌های تخصصی ورزشی، بارها اتفاق افتاده است که برخی کشورها به بهانه جنگ و کشتار از رقابت‌ها حذف شده‌اند و بعضی دیگر با وجود کشتارهای بیشتر در جنگ‌ها، اما هیچ‌گاه از رقابت‌ها حذف نشده‌اند. در واقع بهانه‌ها برای حذف یا عدم‌حذف کشورها در رقابت‌های ورزشی بیشتر سیاسی به‌نظر می‌رسد.

کشورهایی که از رقابت‌های ورزشی جهانی حذف شدند
حذف روسیه به دلیل جنگ اوکراین توسط فیفا: همه ورزشکاران روسی در سال۲۰۲۲ به بهانه جنگ اوکراین از رقابت‌های فوتبالی فیفا حذف شدند.
حذف روسیه و بلاروس از المپیک پاریس به بهانه جنگ اوکراین: کمیته بین‌المللی المپیک از سال2023 جنگ اوکراین را بهانه كرد و اعلام نمود که تیم‌های ورزشی روسیه و بلاروس به‌صورت انفرادی و بدون پرچم و سرود ملی می‌توانند وارد رقابت‌‎ها شوند. این کمیته همچنین به ورزشکاران روسیه و بلاروس اجازه شرکت در مراسم افتتاحیه المپیک پاریس را نداده بود.
حذف کشورها همزمان با جنگ جهانی اول و دوم: در جنگ جهانی اول کشورهای اتریش، مجارستان، بلغارستان، ترکیه و در جنگ جهانی دوم نیز آلمان و ژاپن به دلیل مشارکت در جنگ از بسیاری از رقابت‌های ورزشی ازجمله المپیک حذف شدند.

کشورهایی که با وجود به راه انداختن جنگ، اما هیچ‌گاه مجازات و از ورزش حذف نشدند:
  عربستان و امارات، مجریان جنگ یمن: جنگ یمن که از سال2004 با تهاجم عربستان و امارات و حمایت آمریکا آغاز شد، حدود 38هزار کشته در یمن برجای گذاشت، اما نه عربستان و نه امارات به‌عنوان 2شریک اصلی غرب در منطقه از هیچ رقابت ورزشی‌اي بابت به راه انداختن جنگ یمن محروم نشدند.
  رژیم صهیونیستی، جنایتکار غزه: با وجود آنکه آمار شهدای جنگ اسرائیل علیه غزه همزمان با المپیک پاریس به بیش از 35هزار شهید رسیده بود و به‌رغم درخواست بسیاری از چهره‌ها و گروه‌های حقوق بشری برای حذف اسرائیل از المپیک، اما مقامات المپیک هیچ‌گاه توجهی به جنایت ضدبشری اسرائیل در غزه نداشتند. همچنین مشخص شده که برخی از ورزشکاران اسرائیل در المپیک پاریس، از سربازان و نظامیان مشارکت‌کننده در جنگ غزه بودند.

  دوگانگی در برابر نقض منشور المپیک
  حذف افغانستان: در رقابت‌های ورزشی سال1999، دولت وقت طالبان حضور زنان را منع کرد و این ممنوعیت باعث حذف کامل افغانستان از رقابت‌‎های ورزشی با ادعای نقض منشورهای ورزشی شد.
  آزادی اسرائیل در نقض منشور المپیک: شهادت بیش از 300ورزشکار، تخریب 50ورزشگاه و تبدیل ورزشگاه به بازداشتگاه توسط اسرائیل در جنگ غزه مهم‌ترین مصداق نقض اصل «ورزش یک حق برای تمام آحاد بشر است» در منشور المپیک به‌شمار می‌رود؛ اما اسرائیل هیچ‌گاه بابت این نقض آشکار منشور المپیک مورد بازخواست و محدودیت قرار نگرفته است.

  سیاسی‌کاری در ورزش
  حذف ورزشکاران به دلیل حمایت از فلسطین: حمایت از فلسطین ازجمله موضوعاتی است که چندان به مذاق غربی‌ها خوش نیامده است. در المپیک2024، مسعود دریس، ورزشکار الجزایری، از مسابقه با جودوکار صهیونیست خودداری کرد و از مسابقات محروم شد. همچنین در سال2020 فتحی نورین، جودوکار دیگر الجزایری به  دلیل حمایت از فلسطین به‌مدت 10سال از حضور در المپیک محروم شد.
  رفتار سیاسی فیفا: با وجود ادعای فدراسیون جهانی فوتبال به‌عنوان یک نهاد غیرسیاسی و جدا بودن ورزش از سیاست، اما فیفا تحریم‌های آمریکا را ملاک قرار داده و پاداش‌ها و پول‌های متعلق به ایران را مسدود کرده است.

از معترض تا آشوبگر
استانداردهای غرب در برخورد با اعتراضات در کشورهای مختلف نیز متفاوت است:
  آشوبگر خواندن معترضان: در تابستان سال گذشته، ناهل مرزوق نوجواني ۱۷ساله‌ به‌ضرب گلوله پلیس در فرانسه جانش را از دست داد و این حادثه سرآغاز چندین روز اعتراضات خیابانی در این کشور شد. در این اعتراضات حدود 3500نفر توسط پلیس فرانسه دستگیر شدند و دولت فرانسه معترضان را آشوبگر خواند. این در حالی است که معترضان فرانسوی به بی‌عدالتی پلیس این کشور معترض بودند. پیش از این در پاییز سال2018 نیز وزیر کشور فرانسه کشاورزان معترض و اعتراضات «جلیقه‌زردها» را اغتشاش خوانده بود.
  معترض خواندن آشوبگران: در مقابل، در جریان آشوب‌های پاییز سال1401 در ایران درحالی‌که برخی افراد اقدام به آتش زدن خودروها، بانک‌ها و ايجاد راهبندان کرده بودند، دولت فرانسه این آشوبگران را معترض و اعتراضات آنان را مشروع خواند.


این سلاح و آن سلاح
استاندارهای دوگانه غربی‌ها در حوزه‌های تسلیحاتی و نظامی نیز مشهود است:
  آزادی غرب و آمریکا برای صادرات تسلیحات پیشرفته به اوکراین: کشورهای اروپایی در 2سال‌ونیم گذشته بیش از 43میلیارد دلار کمک تسلیحاتی روانه اوکراین کرده‌اند. همچنین وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته تأیید کرد که از ژوئن گذشته ۴میلیارد دلار کمک نظامی به اوکراین ارائه کرده‌‌اند.
  ممنوعیت صادرات تسلیحات به روسیه: همزمان با جنگ اوکراین، بسیاری از کشورهای غربی و آمریکا هرگونه صادرات و فروش تسلیحات به روسیه را ممنوع و مشمول تحریم اعلام کرده‌اند. در چند روز گذشته کشورهای اروپایی با ادعای صادرات موشک‌های ایرانی به روسیه، خواستار توقف توافقات تسلیحاتی میان مسکو و تهران شده‌اند. غرب همچنین به دیگر کشورها ازجمله چین و کره‌شمالی درباره هرگونه تعامل تسلیحاتی آنها با روسیه هشدار داده است.

  کدام توهین؟ کدام دین؟
به‌نظر می‌رسد که در بسیاری از کشورهای غربی، اصل توهین اهمیتی ندارد، بلکه مهم آن است که به چه چيزي توهین مي‌شود:
  آزادی توهین به ادیان: در چند سال گذشته بارها اتفاق افتاده است که شهروندان غربی تحت حمایت پلیس و به بهانه آزادی بیان، اقدام به آتش زدن کتب مقدس آسمانی و اعمال رفتارهای توهین‌آمیز علیه ادیان مختلف به‌ویژه اسلام کرده‌اند.
  سال۲۰۲۰: سوزاندن قرآن در چندین شهر سوئد توسط راسموس پالودان، فعال و سیاستمدار دانمارکی-سوئدی
  سال2023: سوزاندن قرآن توسط سلوان مومیکا، در جریان تظاهراتی در خارج از مسجد استکهلم سوئد با حمایت پلیس
  ممنوعیت زیر سؤال بردن هولوکاست: در ۱۶کشور اروپایی و اسرائیل انکار هولوکاست ممنوع است و جرم تلقی می‌شود. بارها شده است که شهروندان اروپایی و آمریکایی به دلیل مخالفت با هولوکاست در دادگاه محکوم شده‌اند:
  محکومیت اودو پاستورس، در آلمان: او در سال۲۰۱۰، نسل‌کشی یهودیان را زیر سؤال برده بود و در سخنانش از عبارت «به‌اصطلاح هولوکاست» سخن گفته بود.
  5سال حبس برای ارنست زاندل در آلمان: حدود 14سال پیش، دادگاهی در آلمان ارنست زاندل تجدیدنظرطلب هولوکاست را به‌خاطر زیرسؤال بردن کشتار یهودیان درجنگ جهانی دوم به 5سال زندان محکوم کرد.
  3‌ماه حبس برای انکار هولوکاست در فرانسه: چند سال پیش نیز شعبه هفدهم دادگاه جنایی پاریس با صدور رأیي پروفسور روبرت فوریسون را که سخنانی درخصوص نفی هولوکاست ابراز داشته بود، مجرم شناخت و به 3‌ماه حبس تعلیقی و پرداخت 12هزار یورو جریمه نقدی محکوم کرد.
  اخراج پروفسور دانشگاه کانادا پس از انکار هولوکاست: پروفسور آنتونی هال، استاد دانشگاه لث‌بریج در آلبرتای کانادا چند سال پیش به‌خاطر رد هولوکاست و متهم کردن رژیم صهیونیستی به‌دست داشتن در حملات تروریستی 11سپتامبر، از سوی مقام‌های این دانشگاه تعلیق شد.

  آزادی بیان؛ نه برای حامیان فلسطین
با وجود ادعایی که غربی‌ها درباره آزادی بیان دارند، اما این آزادی بیان در همه موضوعات پذیرفته نیست:
  ممنوعیت تظاهرات در حمایت از فلسطین در فرانسه: در روزهای آغازین جنگ غزه، تظاهرات طرفداران اسرائیل در شهرهای پاریس و استراسبورگ فرانسه مجاز بود؛ درحالی‌که تظاهرات همبستگی با فلسطین بارها توسط مقامات محلی پاریس، استراسبورگ، لیون و مارسی به بهانه خطر اخلال در نظم عمومی ممنوع شد.
  پلیس آلمان اجازه تظاهرات همبستگی با فلسطینیان را نمی‌دهد: پلیس برلین در آلمان از 11اکتبر اجازه تظاهرات همبستگی با فلسطینی‌ها را نداده است. همچنین پلیس بسیاری از فعالانی را که می‌خواستند با وجود ممنوعیت تظاهرات برگزار کنند، بازداشت کرده است.
  آزادی تظاهرات حمایت از اسرائیل: در کشورهای اروپایی و آمریکا هیچ محدودیت یا ممنوعیتی برای تظاهرات حامیان رژیم صهیونیستی وجود ندارد و تاکنون هیچ معترضی به دلیل شرکت در اعتراضات حمایت از اسرائیل در اروپا یا آمریکا بازداشت نشده است؛ درحالی‌که در بسیاری از کشورهای اروپایی صدها نفر در جریان شرکت در اعتراضات حمایت از فلسطین بازداشت شدند. در آمریکا نیز بیش از 2500نفر در اعتراضات دانشجویی حمایت از فلسطین در دانشگاه‌های مختلف بازداشت شدند.

  از دعوت خارجی تا دخالت خارجی
کشورهای غربی رویکرد دوگانه‌ای درباره نقش‌آفرینی ایران در منطقه و دخالت خارجی خود دارند:
  حضور مشروع ایران: حضور ایران در کشورهایی مانند سوریه و عراق با دعوت دولت‌های این کشورها صورت گرفته است و به‌طور قانونی و مشروع دنبال می‌شود، اما آمریکا و کشورهای غربی تلاش زیادی به کار بسته‌اند تا حضور قانونی ایران در برخی کشورهای منطقه را دخالت خارجی توصیف کنند.
  دخالت سرزده در منطقه: این در حالی است که حضور آمریکا در سوریه و عراق و یا حضور ترکیه در شمال سوریه و عراق هیچ‌گاه به دعوت و خواست دولت‌های میزبان صورت نگرفته است و حضور نظامیان آمریکایی و ترکیه در عراق و سوریه مصداق بارز مداخله غیرمشروع به‌شمار می‌رود.
  درخواست سوریه برای خروج نیروهای آمریکا و ترکیه: ولید معلم، وزیر امور خارجه وقت سوریه در مهرماه1398، حضور نظامی آمریکا و ترکیه را غیرقانونی دانسته و خواهان خروج فوری نیروهای آنها از خاک کشورش شده بود.
  درخواست رسمی عراق برای خروج نیروهای آمریکایی: نیروهای آمریکایی تا 2سال دیگر به‌طور کامل از عراق خارج خواهند شد.



  آموزش جنسی: آزاد - آموزش دینی: ممنوع
بخشی از عدم استاندارد و تناقضات رفتاری کشورهای غربی را در ساختار آموزشی این کشورها می‌توان دید:
  اجبار آموزش‌های جنسی: آموزش مسائل جنسی در مدارس انگلستان از سال2017 اجباری است و کودکان از 4سالگی درباره رابطه جنسی آموزش می‌بینند. در فرانسه، آلمان و ایتالیا نیز آموزش مسائل جنسی در مدارس رایج است و در برخی ایالت‌های آمریکا نیز مسائل جنسی بخشی از برنامه درسی دانش‌آموزان دبستانی است.
  ممنوعیت آموزش مسائل دینی در مدارس: آموزش مسائل دینی در مدارس دولتی اسپانیا، فرانسه، انگلیس و برخی دیگر از کشورهای غربی ممنوع است. حتی پوشیدن نمادهای مذهبی نیز در مدارس اروپایی ممنوع اعلام شده است.

  صدای بلند اوکراین؛  بایکوت یمن و فلسطین
3کشور اوکراین، یمن و فلسطین با شرایط جنگی و درگیری روبه‌رو هستند. یمن و فلسطین در برابر تجاوزات اسرائیل در حال مقاومت هستند و اوکراین هم درگیر جنگ است. با این حال خبرهای مربوط به جنگ اوکراین بدون هیچ محدودیتی در رسانه‌ها دست به‌دست می‌شود، اما رسانه‌های غربی تحولات فلسطین و تجاوز اسرائیل علیه غزه را با محدودیت زیادی انعکاس می‌دهند.
  عدم‌حضور خبرنگاران رسانه‌های مطرح غربی در غزه: تقریبا هیچ‌کدام از خبرنگاران رسانه‌های بزرگ غربی مانند رویترز، فاکس‌نیوز، سی‌ان‌ان و... در منطقه جنگ‌زده غزه حضور ندارند و تحولات جنگ غزه از تل‌آویو بازتاب می‌یابد.
  نام پررنگ اوکراین در رسانه‌ها: حضور گسترده خبرنگاران رسانه‌های غربی در اوکراین باعث شده تا جنگ اوکراین از سوی بسیاری از رسانه‌ها به‌صورت ساعت به ساعت گزارش شود.

  سانسور فلسطین در رسانه‌های اجتماعی
بسیاری از شبکه‌های اجتماعی ازجمله اینستاگرام، توییتر، فیسبوک و... محتواها و نظرات حامیان فلسطین را حذف و سانسور می‌کنند:
  دیده‌بان حقوق بشر: اینستاگرام و فیسبوک(متا) پست‌های طرفداران فلسطین را سانسور می‌کنند. این سازمان غیردولتی مستقر در نیویورک، شرکت «متا» را متهم کرد که با این کار، در راه فراموش شدن درد فلسطینی‌ها قدم برداشته و عملا فرصت آنها را برای اطلاع‌رسانی به جهان از آنچه در غزه می‌گذرد، از بین برده است.
  نهاد «مرکز عربی پیشرفت برای شبکه‌های اجتماعی»: حذف محتوای مرتبط با فلسطین در رسانه‌های اجتماعی آمریکایی، بخشی از یک کمپین گسترده‌تر و نظام‌مند برای سانسور صدای فلسطینی‌هاست.
  آزادی تبلیغات صهیونیست‌های افراطی در فیسبوک: تاکنون فیسبوک هیچ پستی را در این رسانه تحت عنوان بنیادگرایی صهیونیستی یا اسرائیلی حذف نکرده است و بسیاری از یهودیان افراطی در فیسبوک اقدام به عضوگیری و ساماندهی فعالیت‌های خود برای حمله علیه شهروندان فلسطینی می‌کنند.

  حکمرانی مجازی در غرب؛ سانسور در ایران
در همه کشورها، فضای مجازی تحت یکسری قواعد و مقررات قرار دارد. درحالی‌که ایران نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای غربی دارای سازوکار مشخصی برای فعالیت رسانه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هاست، اما کشورهای اروپایی و آمریکا قاعده‌مند‌سازی‌ فعالیت‌های مجازی در ایران را سانسور می‌دانند؛ این در حالی است که در آمریکا و اروپا محدودیت‌های قانونی متعددی برای شبکه‌های مجازی وضع شده است:
  ممنوعیت تیک‌تاک در آمریکا: سال گذشته مجلس نمایندگان آمریکا لایحه‌ای را تصویب کرد که براساس آن شرکت مادر تیک‌تاک، یعنی بایت‌دنس، موظف است این اپلیکیشن محبوب شبکه اجتماعی را به فروش برساند یا با ممنوعیت فعالیت آن در آمریکا مواجه می‌شود.
  محدودیت دسترسی افراد زیر ۱۶سال به فضای مجازی در آمریکا: قانونگذاران ایالت فلوریدا، قانونی را تصویب کرده‌اند که به موجب آن دسترسی افراد زیر ۱۶سال به فضای مجازی محدود خواهد شد.
  دستگیری مدیرعامل تلگرام در فرانسه: پاول دوروف، مدیرعامل پیام‌رسان تلگرام چندی پیش در فرودگاهی در شمال پاریس دستگیر شد و پس از آن دادستانی فرانسه او را به اتهام همدستی به تسهیل در معاملات غیرقانونی، قاچاق مواد‌مخدر، کلاهبرداری و توزیع مجرمانه و سازمان‌یافته تصاویر جنسی از کودکان در تلگرام متهم کرد.

  سانسور اربعین؛ تبلیغات گسترده برای مراسم‌های محلی در اروپا
سالانه برگزاری یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات و همایش‌هاي مذهبی در جهان یعنی مراسم اربعین امام‌حسین(ع) که میلیون‌ها زائر از سراسر جهان از شرق و غرب آسیا گرفته تا آفریقا و اروپا و آمریکا و استرالیا و... با مذاهب مختلف(مسیحی، زرتشتی، کلیمی، هندو، بودایی، شیعه و سنی) در آن شرکت می‌کنند، از کانون توجه رسانه‌های جهان یا بهتر است بگوییم رسانه‌های غربی و آمریکایی دور می‌ماند. در مقابل برخی مراسم‌های محلی محدود مانند جشن گوجه‌فرنگی در اسپانیا یا مراسم فرستادن بالون‌های شمعی در برخی کشورها با پوشش گسترده رسانه‌ای همراه است: