پاسخ هسته‌ای به قطعنامه‌های ضدایرانی

محمدعلی حسن‌نیا-روزنامه‌نگار

نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز جمعه آغاز شد و تا 23شهریور ادامه خواهد داشت. رافائل گروسی، مدیرکل آرژانتینی آژانس روز گذشته دوباره ادعاهای خود درمورد برنامه هسته‌ای ایران را تکرار کرد. او پیش از جلسه شورای حکام گزارشی از فعالیت برنامه هسته‌ای ایران به اعضا ارائه داده بود که با پاسخ‌های فنی تهران روبه‌رو شد. ایران از سال‌های بعد از خروج ترامپ از برجام و بعد از آن به قطعنامه‌های شورای حکام که با پخت‌وپز غربی‌ها همراه بود، جواب فنی در ابعاد هسته‌ای داده است که بیشتر این اقدام‌ها در چارچوب بند 36 برجام و «قانون اقدام راهبردی» بوده‌است.

گزارش فصلی گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران چه بود؟
  ذخایر اورانیوم ایران تا خلوص ۲۰درصد و ۶۰درصد همچنان رو به افزایش است.
  ایران تعداد آبشارهایی را که برای تولید «یواف۶» (UF) استفاده می‌کند، افزایش داده است.
  عدم‌اجرای پروتکل الحاقی در 3سال گذشته
  عدم‌بازرسی آژانس از تولید سانتریفیوژها و موجودی آنها، روتورها و بیلوزها، آب سنگین و کنسانتره سنگ
  ایران اعلام کرده که اجرای کد اصلاحی ۳/۱ را به تعلیق درآورده است.
  روند غنی‌سازی اورانیوم ایران ادامه دارد.
  اختلافات کلیدی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به قوت خود پابرجاست.
  ذخایر اورانیوم ایران با خلوص ۶۰درصد حدود۲۲.۶کیلوگرم افزایش یافته است.
  تهران در مجموع ۱۶۴.۷کیلوگرم مواد غنی‌شده با خلوص 60درصد دارد.

اقدام در مقابل قطعنامه
تهران از سال 1397و بعد از خروج آمریکا از برجام و همچنین تصویب قانون اقدام راهبردی در موضوع هسته‌ای به هر حرکت خصمانه آژانس و همچنین آمریکا یا غرب علیه کشورمان پاسخ درخور داده است. از سال 1400تاکنون 3قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس به تصویب رسیده است. همچنین یک بیانیه شدیداللحن هم از سوی تروئیکای اروپای صادر شد که همه آنها با پاسخ قاطع ایران به‌صورت رسمی و غیررسمی روبه‌رو بود. در همین چارچوب همشهری با کسب اطلاع از پاسخ‌های ایران به قطعنامه‌های آژانس برخی از موارد آنها را به‌صورت مختصر در ذیل آورده است:

 18خرداد سال 1401
اقدام تروئیکای اروپایی و آمریکا علیه ایران
قطعنامه ضدایرانی پیشنهاد شده توسط تروئیکای اروپا و آمریکا در نشست شورای حکام با وجود مخالفت روسیه و چین به تصویب رسید که به برخی مسائل درباره 3مکان ادعایی آژانس علیه ایران می‌پرداخت.
پاسخ ایران به این قطعنامه چه بود؟
  الف) اعلام رسمی سازمان انرژی اتمی
  دسترسی به سایت لویزان- شیان به آژانس اعطا شده بود.
  آژانس نمونه‌های محیطی ازجمله خاک و گیاهان را در این مکان گرفت و هیچ موردی یافت نشد.
  آژانس مکانی را به نام «مریوان» اعلام کرد که این مکان برای تهران ناشناخته بود.
  ب) پاسخ عملی ایران
  ایران رسما اعلام کرد 2دوربین بازرسی آژانس را به‌دلیل قطعنامه سیاسی خاموش می‌کند.
  دستور قطع دوربین‌های فراپادمانی، دستگاه اندازه‌گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس
  گروسی: ایران ۲۷ دوربین نظارتی آژانس مربوط به تاسیسات تهران، نطنز و اصفهان را خاموش کرد.
  ایران بعد از این دیگر اطلاعات دوربین‌ها را در اختیار آژانس قرار نداد.
  تسریع در تولید و نصب نسل‌های جدید سانتریفیوژ ازجمله IR-6و IR-4 و IR-2m

26 آبان 1401
قطعنامه آژانس علیه ایران
 شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه ۲۶ آبان (۱۷ نوامبر) در وین قطعنامه جدیدی را در محکومیت «عدم‌همکاری ایران»‌ با این نهاد تصویب کرد. این دومین قطعنامه علیه ایران در سال 1401بود و دلیل هر دو هم از دید آژانس یکی بود؛ عدم‌وجود پاسخ‌دهی «معتبر ایران به لحاظ فنی» درباره آثار اورانیوم یافت شده در 3‌سایت اعلام ‌نشده است. تهران به این قطعنامه هم پاسخ در خور داد.
پاسخ ایران به قطعنامه
  الف) اعلام رسمی سازمان انرژی اتمی
   تولید اورانیوم تا غنای ۶۰درصد در سایت فردو تا رسیدن به مرحله پایداری

  ب) پاسخ عملی ایران
  آغاز غنی‌سازی اورانیوم 60درصد با سانتریفیوژهای IR6 در فردو و غافلگیری غربی‌ها
   آغاز روند تعویض ماشین‌های سانتریفیوژ نسل اول با ماشین‌های پیشرفته IR6 در فردو
   آغاز روند تجهیز سالن B (واحد یک) با ظرفیت ۸ زنجیره جدید
   افزایش غنی‌سازی‌ ۶۰درصد در مجتمع شهید احمدی‌روشن (نطنز)
   بازبینی و گازدهی 2آبشار دیگر IR2 و IR4 در سایت نطنز
  گازدهی به 2زنجیره جدید از ماشین‌های پیشرفته نوع IR2 و IR4
  شروع پسیواسیون 2زنجیره دیگر از نوعIR2 و IR4
  آغاز روند راه‌اندازی واحد B1000 با ظرفیت ۸ واحد
  تعویض سانتریفیوژ‌های IR1 در فردو با IR6

16خرداد 1403
قطعنامه ضدایرانی شورای حکام
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۵ ژوئن با تصویب قطعنامه‌ای علیه ایران، از تهران خواست همکاری‌های خود را با این سازمان افزایش دهد و محدودیت‌های اخیر برای بازرسان این نهاد را لغو کند. تهران پیش از این گفته بود که درصورت تصویب این قطعنامه، به آن واکنش نشان خواهد داد.

پاسخ ایران به قطعنامه
  الف) اعلام رسمی سازمان انرژی اتمی
  اسلامی: طبق ماده ۳۶ برجام، اکنون در فاز کاهش تعهدات خود هستیم.
  ایران: قانون راهبردی مجلس برای رفع تحریم‌هاست و در چارچوب پادمان و Npt عمل می‌شود.
  ب) پاسخ عملی ایران
 تجهیز سانتریفیوژهای IR6 در بال B تاسیسات فردو که 9برابر نسل اول سانتریفیوژها توان دارد.
  افزایش ذخایر اورانیوم ۶۰درصدی به بیش از ۲۲کیلوگرم براساس گزارش رویترز
  نصب تأسیسات آبشار سانتریفیوژ جدید در تاسیسات فردو
  لغو مجوز بازرسی چند بازرس «غیر مطلوب» آژانس در پاسخ به بیانیه شدیداللحن تروئیکای اروپا
  ایران اعلام کرد استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است.
  اسلامی: بازرسان تبعه3کشور اروپایی که رفتار سیاسی علیه ایران داشتند از لیست حذف شدند.