خاطره‌انگیزترین قاب‌ها؛ از کاخ گلستان تا شهرک اکباتان
موضوع: لوکیشن‌های معروف تهران
موقعیت: خیابان لاله‌زار، محله عودلاجان، ولنجک، شهرک اکباتان و...
***
تهران را باید پایتخت لوکیشن فیلم‌های به‌یادماندنی تاریخ ایران بنامیم؛ خانه‌های تاریخی و آپارتمان‌هایی که قصه فیلم‌های معروف آنجا شکل گرفته و همه آن صحنه‌ها بر خاطرمخاطب ماندگار شده‌اند. از میان کارگردان‌های معروف ایرانی، علی حاتمی علاقه خاصی به تهران داشت و اغلب لوکیشن فیلم‌هایش نیز در پایتخت انتخاب می‌شد. او برای ساخت سریال «هزاردستان» لوکیشن تهران قدیم را ساخت و انتخابش برای «مادر» خانه‌ای در خیابان شیخ هادی بود که تأثیرگذاری فیلم و اصالت آن را چند برابر کرد. خانه متعلق به محمد ساعد مراغه‌ای، ملقب به ساعدالوزراء، سیاستمدار ایرانی بود که بعدها امیر اصلان افشار، سفیر ایران در اتریش آن را خرید. مرحوم داریوش مهرجویی نیز لوکیشن‌های ماندگاری از فیلم‌هایش به‌جای گذاشت. «لیلا»ی معروف مهرجویی در محله ولنجک در یک خانه‌باغ فیلمبرداری شد؛ خانه‌ای با الگوی معماری ایرانی که مهوش عالمی و یک معمار ایتالیایی آن را طراحی کردند. فیلم دیگر مهرجویی با نام «ا‌جاره‌نشین‌ها» لوکیشن معروفی نداشت. جایی در زمین‌های خاکی غرب تهران، در محدوده سعادت‌آباد امروزی ساخته شده است. مهرجویی فیلم «مهمان مامان» را نیز در یک خانه تاریخی ساخت؛ خانه‌ای با معماری غنی دوران صفویه و قاجار که در حال حاضر در اختیار میراث فرهنگی است. داریوش مؤدبیان، کارگردان و بازیگر، درباره لوکیشن‌های تهران می‌گوید: «نور و لوکیشن مناسب از مهم‌ترین فاکتورهای فیلمبرداری و موفقیت فیلم است. در گذشته، فیلمبرداری در فضاهای داخلی خانه سخت بود و چون نور مناسبی وجود نداشت ازاین‌رو فضای بیرونی را در باغ‌ها و حیاط می‌گرفتند و برای فضای داخلی اغلب لوکیشن تئاتری می‌ساختند. اگر دقت کرده باشید، حیاط در لوکیشن فیلم‌های قدیمی نقش مهمی دارد. خانه‌های تاریخی تهران هم بهترین گزینه برای این موضوع بود.»
از معروف‌ترین لوکیشن‌های تهران می‌توان به کافه تمدن در لاله‌زار و کافه لقانطه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین کافه‌های تهران اشاره کرد. سریال «پدرسالار» در خانه مهرانگیز کامبیز در محله عودلاجان فیلمبرداری شد. همچنین می‌توان به‌فیلمبرداری بخش‌هایی از سریال «روزگارغریب» در خانه ادیب‌الممالک فراهانی در منطقه ۱۲ و فیلم «خانه پدری» در خانه موتمن‌الاطبا در عودلاجان اشاره کرد. در این میان نباید از کاخ گلستان هم غافل شد که ازجمله نخستین لوکیشن‌های فیلم‌های ایرانی بود و سریال معروف «امیرکبیر» هم آنجا ضبط شد.
شهرک اکباتان نیز در غرب تهران به‌واسطه نوع معماری مدرن و خاصش همیشه مورد توجه کارگردان‌ها بوده است؛ فیلم «دشمنان» علی درخشنده، فیلم‌ها و سریال «آفریقا»، «سیزده» و «قورباغه» هومن سیدی و فیلمی به نام «اکباتان» به کارگردانی مهرشاد کارخانی نیز در این شهرک ساخته شدند.
