حقایقی درباره لژ خانوادگی و خطوط قرمز

  موضوع: سینماهای منطقه‌ای با کارکرد محلی
  موقعیت: مناطق مختلف تهران
***
تماشای فیلم در سالن‌های پرجمعیت سینما یکی از تفریحات جذاب و هیجان‌انگیز تهرانی‌ها در سال‌های نه چندان دور بود. برای همین برخی سینماها برای جلب مخاطب و رونق سینما علاوه بر سالن اصلی نمایش، دارای بالکن یا اصطلاحا لژ خانوادگی بودند. شادمهر راستین، نویسنده و فیلمنامه‌نویس، درباره کارکرد لژ خانوادگی در سینماهای مشهور آن دوره می‌گوید: «در دهه 40همه سینماهایی که در تهران فعالیت می‌کردند خانوادگی بودند و محدودیتی برای حضور افراد مختلف در سینما وجود نداشت. در دهه50فیلم‌ها براساس محتوایی که داشتند درجه‌بندی شدند. برخی فیلم‌ها برای زیر 18سال ممنوع بود و خانواده‌ها با اطلاع از این موضوع، به سینما نمی‌رفتند.» سینماهای محلی که در مناطق مختلف تهران دایر شده بود، پرمخاطب و خانوادگی‌تر از سینماهای شهری بودند. شادمهر راستین، تفاوت این نوع سینماها را به فیلم‌های اکران شده در سالن آنها مربوط می‌داند و می‌گوید: «سینماها در آن دوره دو ویژگی مهم داشتند. برخی سینماهای تهران مانند سینماهای خیابان لاله‌زار به سینماهای شهری معروف بودند. در این سینماها فیلم‌های روز اکران می‌شد. نسخه‌های فیلم که معمولا 2یا 3نسخه بود بعد از نمایش در سینماهای شهری، در سینماهای محله‌ای نمایش داده می‌شد. این دسته از سینماها مانند مونت کارلو در نارمک، سینما کارون در خیابان رودکی، سینما ماندانا در خیابان دماوند پرمخاطب و اغلب خانوادگی بودند.»  از دهه 40به‌دلیل توسعه شهر تهران، سینماهای مختلفی ساخته شد. با افزایش تعداد سینماها و روی پرده‌رفتن فیلم‌های خارجی، تماشای فیلم به‌صورت خانوادگی در سینماهای لاله‌زار کمتر شد و مدیران سینما تغییراتی تحت عنوان سینمای خانوادگی در فضای سینماها ایجاد کردند. شادمهر راستین در این‌باره می‌گوید: «مدیران سینما برای جلب مخاطبان خود، به‌ویژه خانواده‌ها، قسمت بالکن سینماها را که برای نشستن مقامات استفاده می‌شد با ایجاد تغییراتی به لژ خانوادگی اختصاص دادند. هر چند این پروژه هم نتوانست رونق دهه 30را به سینماهای لاله‌زار برگرداند. برای مثال، سینما ایران، بالکن بزرگی داشت که معمولا اعیان و اشراف برای تماشای فیلم در این قسمت می‌نشستند. مدیران این سینما برای اینکه قسمتی را به خانواده‌ها اختصاص دهند، بالکن را به لژ خانوادگی تبدیل کردند. بعد از آن سینما سپیده هم نیم‌طبقه‌ای را به خانواده‌ها اختصاص داد. همه این تغییرات با هدف رونق سینماها انجام می‌شد، اما موضوع مهم، انتخاب خانواده‌ها بود و اگر تشخیص می‌دادند فیلمی مناسب تماشا همراه با خانواده نیست، به سینما نمی‌رفتند.»