پرسه در خیابان سینمایی شهر

  موضوع: 16سالن سینما در یک راسته
  موقعیت: لاله‌زار
***
«لاله‌زار» خیابانی دوکیلومتری است که هویت تاریخی سینمای ایران و تهران با آن گره خورده است؛ هویتی که با سینما گراند هتل آغاز شد و خیلی زود 16سالن سینما و سالن‌های متعدد تماشاخانه از جمله سینما «ونوس» (سارا)، سینما «رکس» (لاله)، سینما «خورشید نو»، سینما «البرز»، سینما «ایران»، تئاتر «پارس»، تئاتر «نصر» و... در آن قد علم کردند. نصرالله‌حدادی، می‌گوید: «حدود نیم‌قرن پیش، خیابان شمالی-‌جنوبی لاله‌زار به‌عنوان قطب فرهنگی پایتخت شناخته می‌شد. تمام کافه‌های معروف، سالن‌های تئاتر و سینماهای پایتخت در حوالی این خیابان قرار داشتند که هویت فرهنگی پایتخت را شکل می‌دادند. در کنار تعداد بسیار سالن سینما و تئاتر، برخی از هنرمندان ایرانی در عرصه سینما، تئاتر و موسیقی با اجرای برنامه‌های متعددی در سالن‌های لاله‌‌زار به شهرت رسیدند.» اما قصه خیابان لاله‌زار از کجا شروع شد؟ حدادی می‌گوید:« پس از سفر ناصرالدین‌شاه به فرنگ و استقبالی که از او در خیابان شانزه‌لیزه شد، به فکر افتاد خیابانی با همان زیبایی و زرق‌وبرق در پایتخت ایجاد کند، برای همین خیابان لاله‌زار را در وسط باغی که به لاله‌زار معروف بود، ساخت که تاکنون به همین نام خوانده می‌شود. در اندک مدتی در قسمت شرقی خیابان، پارکی مصفا و در قسمت غربی آن مغازه‌های لوکس و خانه‌های درباریان و خارجی‌های مقیم پایتخت ساخته شد با شکلی از معماری نوین که تا پیش‌ از آن در ایران سابقه نداشت. در زمان پهلوی اول به رونق این خیابان صدچندان افزوده و لاله‌زار نماد ورود مدرنیته به ایران شد. نخستین خانه‌های مدرن، چاپخانه‌ها، پاتوق‌های فرهنگی، تماشاخانه‌ها و سالن‌های سینما یکی پس از دیگری در این خیابان پدید آمد.»  خیابان لاله‌زار تهران سال‌هاست که دیگر با سینماهای متروک و در آستانه نابودی، بزرگ‌ترین قبرستان سینما لقب گرفته است. به‌گفته‌ این پژوهشگر، در میان سینماهای قدیمی، آخرین سینمای فعال لاله‌زار سینما «نادر» بود که سال 1388 تعطیل شد.