خانه‌ای‌وسط‌اتوبان

راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار

ساختمانی سه‌طبقه با سقفی شیروانی و پنجره‌های مشبک که تناسب و تقارن دلنشینی هم دارد، یکه و تنها درست وسط جاده نشسته و انگار دارد به همه خودروها و کامیون‌هایی که از چپ و راستش پیچ می‌خورند، رد می‌شوند و از هم سبقت می‌گیرند، نگاه می‌کند و لبخند می‌زند. فیلم این خانه یا بهتر بگوییم عمارتی که از نمای بیرونی‌اش هم مشخص است داخلش نیم‌طبقه است وقوس‌ها و ستون‌های چشم‌نوازی دارد، هرچندوقت یک‌بار مثل همین روزهای اخیر حسابی در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. می‌گویند این خانه در جاده‌ای در مجارستان است و مالکش به هیچ عنوان راضی نشده خانه را با معماری کلاسیکش برای طرح توسعه بزرگراه بفروشد. این فیلم چند‌ثانیه‌ای کم‌کم با نمونه‌های مشابه در دنیا تکمیل و طولانی‌تر شده و صاحبان آنهالقب «نفروش‌ترین آدم‌ها» را گرفته‌اند. نکته جالب اینجاست که اگر کمی در کشور خودمان هم دقیق شویم، در شهرهایی مثل یزد، کرمان، مشهد و... نمونه‌هایی از این‌نفروش‌ها را می‌بینیم.

خانه خشتی در یزد
برای پیداکردن خانه‌هایی با معماری قدیمی که هنوز مالکان‌شان نتوانسته‌اند از آنها دل بکنند، راهی شهر یزد می‌شویم. حسن یزدی می‌گوید که یکی از این خانه‌ها با معماری سنتی حوالی میدان شهرداری، درست کنار مرکز خرید شیک و مدرنی که تازه ساخته شده، جا خوش کرده‌است. در یزد انگار از این خانه‌ها که زیر بار نوسازی نرفته‌اند کم نیست؛ کافی است به پاساژ ستاره یزد سربزنیم. 2مغازه قدیمی که یکی کتابفروشی است در دسته املاکی قرار دارند که صاحبان‌شان جزو نفروش‌ها هستند. بلوار مشیر یزد هم که از معابر اصلی این شهر است، نشانی دیگری است برای آنکه مورد مشابهی از این دست را ببینیم.

خانه قدیمی کنار پاساژهای مدرن مشهد
توسعه شهری در مشهد موجب شده‌است این اتفاق را شاهد باشیم. مغازه‌ای قدیمی در خیابان نواب صفوی مشهد روبه‌روی یکی از مراکز خرید مدرن، وسط پیاده‌رو نشسته و آرام و ‌بی‌صدا به تغییر چهره شهر نگاه می‌کند. در مسیر ورود به سمت حرم رضوی از سمت باب‌الجواد(ع) نیز خانه‌ای قدیمی دیده می‌شود. خانه‌ دیگری هم در چهارراه شهدای مشهد دیده می‌شود.

شکل‌گیری سه‌راهی دور یک خانه
شهرهای دیگر هم از این دست اتفاقات جالب مستثنی نیستند؛ مثل دزفول، زنجان و محله قائم‌مقام در اراک، یا مغازه‌ای در میدان شعبه پاکدشت ورامین. یک خانه قدیمی در شهر کرمان هم به طرح توسعه شهری تن نداده و با عبورومرور خودروها از کنار این خانه کم‌کم یک سه‌راهی ایجاد شده. در خمینی‌شهر اصفهان نیز نمونه‌های مشابهی به چشم می‌خورد و روبه‌روی یکی از پاساژهای مدرن و شیک حوالی میدان منیریه تهران هم 2مغازه قدیمی‌هنوز سرپا هستند.