یادداشت
توجه‌دادن به «معنا» در کلام اربعینی رهبر‌انقلاب
محسن مهدیان؛ مدیرمسئول
در سخنان روز گذشته رهبر معظم انقلاب تعبیری هست که به این فهم، نقطه کانونی سخنان ایشان در جمع عزاداران اربعین است: «معنا»...
ضرورت معنا بخشیدن به زندگی...
اما رهبر معظم انقلاب این تعبیر را به چه بهانه‌ای به کار بردند؟
ابتدا به مفهوم «معنا» بپردازیم و مجدد برگردیم.
معنا چیست؟ «معنا» عبور از ظاهر است اما فراتر از «معنی». معنی با معنا متفاوت است. معنی ترجمه یک لفظ یا جمله است؛ اما معنا توجه کردن به لفظ در نسبت با موضوعات دیگر است. معنا نگاه به لفظ در مجموعه وسیع‌تری از موضوعات است. معنا دادن به امور مثل روح‌بخشیدن به آنهاست نه صرفا ترجمه‌شان.
یک نمونه آشکار آن همین راهپیمایی اربعین است.
«معنی لفظی» راهپیمایی، ابزار رسیدن است. «معنی معنوی» راهپیمایی اجر و ثواب بردن از قدم برداشتن در راه کربلای معلاست. اما ما از راهپیمایی اربعین همین را می‌فهمیم؟ و صرفا برای ثواب طی طریق می‌کنیم؟ خیر. ما از راهپیمایی اربعین، مانور شیعی و بلکه نهضت آزادی‌خواهان جهان را می‌فهمیم. حماسه‌ای چشم‌پرکن که به‌ناچار و از سر انفعال رسانه‌های مستکبر دنیا آن را سانسور می‌کنند. این پیام حماسی، معناست.
از این دست مثال‌ها زیاد است. چای‌دادن در مجلس امام‌حسین(ع) و چای‌دادن در مهمانی شخصی «هم‌معنی» است اما در «معنا» متفاوت. تفاوت این دو در «روح حاکم» بر چای هیئت است. این همان معنایی است که در نسبت امر قدسی مهم‌تری از معنی‌اش پیشی می‌گیرد.
برگردیم به سخنان رهبر معظم انقلاب.
سخنان کوتاه حضرت آيت‌الله خامنه‌اي چند تحذیر داشت که برای این روزهای ما بسيار کارگشاست.
هم از جهت معنی و هم معنا....
با این توضیح عبارت‌های كلام رهبر معظم انقلاب در جلسه اربعین را مرور کنیم.
یکم؛ مبارزه جبهه حسینی و جبهه جور و باطل هم پیش از امام‌حسین(ع) بود و هم هست و هم ادامه دارد.
دوم؛ حرب لمن حاربکم همیشه به معنی اسلحه در دست گرفتن نیست. به معنی درست فکر کردن و درست سخن گفتن و درست شناسایی کردن و درست به هدف زدن هم هست.
سوم؛ جنگ اشکال مختلف دارد؛ یک دوره شمشیر است و یک دوره اینترنت و هوش‌مصنوعی...
سپس توضیح می‌دهند که اگر اینطور فکر کردیم زندگی معنا پیدا می‌کند.
اما این تعابیر می‌تواند «معنی» عبارت هم باشد. «معنا» از کجا می‌آید؟ آنجایی که در خطاب به جوانان متدین و امام‌حسینی می‌گویند. اینکه فرمودند جوانان قدر بدانید. میدان وسیعی در اختیار شماست. اقدامات ما یک وقت در محیط دانشگاه و محیط اجتماعی است و یک وقت در راه کربلا و فلسطین.
فرمودند این مسیری است که انقلاب برای ما بازکردند و اگر استفاده نکنیم دچار خسران شده‌ایم.
معنا اینجاست...
انقلاب به همه ابعاد زندگی شخصی و اجتماعی ما معنا و آن را ارتقا داده است. امروز ثواب فردی یک راهپیمایی رنگ مانور حماسی شیعه می‌گیرد.
اگر اینطور به مسائل نگاه کنیم در ظاهر امور نمی‌مانیم بلکه این معنی و معنای امور است که تکلیف انقلابی ما را تعیین می‌کند و نه ظاهر آن. با این مقدمه نقش تاریخی‌مان را نیز در هر میدانی دقیق‌تر می‌فهمیم.
لب کلام...
همچنان جنگ است؛ جنگ میان حسینیان و یزیدیان. هدف نیز نصرت امام‌زمان(عج) و یاران وفادارشان است. تنها میدان مبارزه تغییر کرده است و البته ابزار جنگ تنها سلاح نظامی نیست.
و نقش تاریخی من و شما نیز در همین معناست.
اگر زندگی دنیایی را با این رنگ معنا بخشیدیم، هر قدم و نفس‌مان حماسه است و مجاهدت.
