گزارش
قهرمانان چطور به دانشگاه می‌روند؟
شرایط مدال‌آوران المپیک در دنیا برای تحصیلات عالی
لیلا شریف-روزنامه‌نگار
مبینا نعمت‌زاده، تکواندوکار 19ساله و مدال‌آور المپیک، در روزهای اخیر درخواستی را مطرح کرده که حواشی زیادی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته. او گفته است که دلش می‌خواهد در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد که البته دیروز گفت اصراری به این اتفاق ندارد؛ موضوعی که باعث شده عده‌ای در مخالفت و تعداد دیگری در موافقت با او مطالبی بنویسند و توییت بزنند.
ماجرا از چه قرار بود؟
«از بچگی دوست داشتم پزشک شوم.» این جمله مبینا نعمت‌زاده در یک برنامه تلویزیونی، نقطه شروعی برای جنجا‌ل‌ها بود، چون او در این برنامه توضیح داد که از رئیس‌جمهور فقط یک درخواست دارد:«دلم می‌خواهد بتوانم پزشکی بخوانم و نمی‌دانم این درخواست مورد قبول واقع می‌شود یا خیر. دیپلم تجربی دارم، اما واقعا به‌دلیل تمرینات و اردو‌های مختلف فرصت درس خواندن و کنکور دادن را نداشتم.» بیان این جملات از زبان برنده مدال برنز رشته ورزشی تکواندو در المپیک، سرآغاز حواشی بود. منتقدان نعمت‌زاده به مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و تجربه مدال‌آوران در دوره‌های گذشته استناد کردند و موافقان، او را دومین مدال آور زن المپیک دانستند که باید خواسته‌اش تامین شود.
اما و اگرهای قانونی درخواست مدال‌آور المپیک
در همان لحظات اولیه طرح این خواسته مبینا با واکنش دسته‌ای از مخالفان همراه شد و در این میان برخی نیز طرح این خواسته از سوی نعمت‌زاده را به‌عنوان پاداش تلاش‌هایش درست می‌دانستند؛ به‌عنوان مثال یکی از موافقان خواسته این ورزشکار نوشت:«دمش گرم با سن پایین دل یک ملت را شاد کرد و باید بدون کنکور به دانشگاه و یک رشته عالی بره.» اما یک کاربر توییتر دیگر دست به نقد این دیدگاه زد و نوشت:«مایکل فلپس اسطوره شنای آمریکا با 14مدل طلای المپیک هیچ‌وقت ادعای آکسفورد و کمبریج را نکرد.»
تنها مردم عادی به این موضوع واکنش نشان ندادند و پای حقوقدان‌ها هم به این موضوع باز شد و کامبیز نوروزی، حقوقدان در این رابطه نوشت:«پذیرش یک قهرمان المپیکی در رشته‌ای دانشگاهی بدون آنکه از شرایط و مراحل آن عبور کرده باشد یک امتیاز نارواست.»
درست زمانی که انتقادها به نقطه جوش رسید، حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران و عبدالرسول پورعباس، سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور وارد میدان شدند. رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد پذیرش این مدال‌آور با صراحت گفت که پذیرش دانشجو در این دانشگاه طبق ضابطه خواهد بود. بنابراین پذیرش این مدال‌آور بدون کنکور در رشته پزشکی تکذیب می‌شود. سرپرست سازمان ملی سنجش هم با استناد به قانون تلاش کرد تا فضای تحصیل را برای نعمت‌زاده شفاف کند. به‌گفته پورعباس:«طبق آخرین آیین‌نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، قهرمانان ورزشی فقط در رشته تربیت بدنی در دانشگاه مدنظر خود می‌توانند تحصیل کنند.»
نگاه دانشگاه‌های جهان به ورزشکارها
ماجرای نعمت‌زاده موجب شد تا بسیاری به دانشگاه‌های کشورهای دیگر و ادامه تحصیل مدال‌آوران در این دانشگاه‌ها استناد کنند، اما نیم نگاهی به روند فعالیت برخی دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی، گویای این واقعیت است که دانشگاه‌های معروفی مانند استنفورد، ویرجینیا و سوربن برای ورزشکاران آینده‌دار، شرایط ویژه‌ای درنظر می‌گیرند تا زمینه مدال‌آوری آنها در مسابقات جهانی و المپیک را فراهم کنند. دانشجو ورزشکارها از 100کشور در المپیک شرکت کردند، دانشگاه استنفورد با 34مدال بیشترین مدال را در المپیک امسال به‌دست آورد. سایت مجله فوربز در گزارشی به فعالیت دانشگاه‌های آمریکا در پرورش ورزشکاران المپیکی پرداخت و نوشت:«بازی‌های المپیک2024 پاریس، توانمندی دانشگاه‌های آمریکایی را نیز در پرورش این قهرمانان آشکار کرد. از برنامه‌های برجسته در رشته‌های شنا و ژیمناستیک گرفته تا دوومیدانی، برخی از این دانشگاه‌ها همواره ورزشکاران المپیکی را پرورش داده‌اند که هم در دوران تحصیل و هم پس از آن، به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند.» در این مجله در گزارشی دیگر به سرمایه‌گذاری دانشگاه‌های فرانسه در این حوزه اشاره شده است:«در میان دانشگاه‌های حاضر در این رقابت‌ها، دانشگاه‌های گرونوبل آلپ و سوربن هر کدام حدود 10 دانشجو یا دانش‌آموخته دارند که شانس کسب مدال در رشته خود را دارند.»
تحصیل در رشته مرتبط برای قهرمانان بهتر است
رضا سنجابی، معلم: این روزها درخواست مدال‌آور المپیک مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از نظر من تنها سهمیه‌ای که باید با دقت پیگیری شود، سهمیه مناطق محروم به‌دلیل کمبود امکانات است. نعمت زاده نیز می‌تواند در یک رشته مرتبط درس بخواند، اینگونه برای او بهتر است و می‌تواند باز هم در المپیک با فراغ بال مدال آوری کند. ما شاهد هستیم که رشته پزشکی با چه رقابت سنگینی در زمان کنکور مواجه است. درخواست برای مالکیت یکی از صندلی‌های این رشته دانشگاهی بسیاری از دانش‌آموزان را دلسرد خواهد کرد. من با چند نفر از بچه‌های تجربی که صحبت کردم تعداد بالایی از آنها مخالف این خواسته نعمت‌زاده بودند. می‌‌گفتند که باید تربیت بدنی بخواند، اما در این میان یک نفر هم بود که حق را به این ورزشکار می‌داد. نعمت‌زاده با علم به اینکه از تحصیل باز می‌ماند در رشته ورزشی سرمایه‌گذاری کرده است. همه می‌دانیم که پیگیری حرفه‌ای یک فعالیت موجب می‌شود تا از حوزه‌های دیگر فاصله بگیریم. قطعا مدال او بسیار ارزشمند است و می‌تواند در رشته‌های دیگر موفق باشد.
