عطر شکوفه‌های گیلاس

 موضوع: باغ‌های یوسف‌آباد
 ویژگی: محله‌ای با انواع و اقسام میوه‌های رنگارنگ
***
موسفیدان یوسف‌آباد که روزگار گذشته آن را به چشم دیده‌اند، این محله را با شکوفه‌های گیلاس، درختان توت و شاتوت و انجیر به‌خاطر می‌آورند و خاطرات کودکی آنها با گشت‌و‌گذار در باغ‌های میوه و مزارع کشت صیفی گره خورده است. عباس‌عباسی، یکی از اهالی قدیمی محله درباره مهم‌ترین محصولات باغ‌های این محله می‌گوید: «امروز دیگر نشانی باغ‌های یوسف‌آباد را باید در خاطره اهالی محله جست‌وجو کرد اما زمانی یوسف‌آباد هم قنات داشت و هم آب فراوان که زمین‌های محله را برای کشت و زرع و باغداری آماده کرده بود. شاخص‌ترین محصولات باغ‌های یوسف‌آباد گیلاس، توت و شاتوت بود. باغدارها در فصل چیدن میوه، محصولات خود را با چهارپایان به محله‌های دیگر یا بازار می‌بردند و به فروش می‌رساندند. یوسف‌آباد محصولات دیگری هم داشت. به‌عنوان مثال، در ضلع شمال محله، باغی وجود داشت با انواع و اقسام میوه‌ها. این باغ از املاک فردی به نام عجیابی بود و یوسف‌آبادی‌ها هم به همین دلیل به آن باغ عجیابی می‌گفتند؛ توتستانی وسیع که علاوه بر گیلاس و توت و شاتوت، آلبالو، انجیر، هلو و زردآلوی فرد اعلا هم داشت.» یوسف‌آباد توتستان معروف دیگری هم داشت که در حافظه مشترک اهالی قدیمی آن باقی مانده است. عباسی می‌گوید: «در شمال یوسف‌آباد توتستان وسیع دیگری وجود داشت که از موقوفات مستوفی‌الممالک بود. تفاوت این توتستان با باغ‌های دیگر این بود که افراد عادی هم می‌توانستند وارد باغ شوند و در فصل برداشت از محصولات آن استفاده کنند. تابستان که توت‌های این باغ می‌رسید، فردی با الاغ به محله می‌آمد و جار می‌زد: «توت تره، نقل تره» و مردم آگاه می‌شدند که می‌توانند به باغ بروند و توت بخورند.» در میان محصولات باغ‌های یوسف‌آباد، باغ انار یوسف‌آباد ماجرایی متفاوت دارد. عباسی می‌گوید: «وقتی بیمارستان مسلولین در یوسف‌آباد ساخته شد، دور تا دور بیمارستان را انار کاشتند تا با این حصار متفاوت، ورود و خروج به بیمارستان را کنترل کنند. در میان درختان انار، ده‌ها درخت انجیر هم کاشتند و طولی نکشید که محصولات این درختان چنان زیاد شد که مسئولان بیمارستان میوه‌ها و به‌ویژه انارهای باکیفیت آن را در بازار عرضه کردند.» در میان باغ‌های یوسف‌آباد، اشاره به درختان انجیر خودرویی که در چهارگوشه این گستره می‌رویید هم خالی از لطف نیست. عباسی می‌گوید: «یوسف‌آباد انجیر فراوان و باکیفیتی هم داشت. اگرچه دیگر نشانی از باغ‌های قدیمی محله وجود ندارد اما درختان انجیر محدوده مسجد جمکران، آخرین یادگاری‌ها از درختان انجیری هستند که به‌صورت خودرو در مناطق مختلف محله می‌روییدند و در حیاط بسیاری از خانه‌ها نیز
دیده می‌شدند.»