خداحافظی با کلنگ تیزکن‌ها و حلبی‌سازها
موضوع: مشاغل محلی
ویژگی: برخی شغل‌ها با سبک و شیوه زندگی اهالی یوسف‌آباد مرتبط بود
***
برخی مشاغل در تهران قدیم به شکل عجیبی با سبک زندگی و بافت محله‌ها عجین بودند، اما آرام‌آرام و با گذشت زمان از خاطر تهران‌نشین‌ها محو شدند. یوسف‌آباد یکی از محله‌های قدیمی تهران است که چند شغل عجیب در آن رواج داشت که با شیوه زندگی اهالی این محله متناسب بود. جمشید رحمانی‌پناه، می‌گوید: «یوسف‌آباد زمین سفت و خاک رس مقاومی داشت و کارگرانی که برای ساختمان‌سازی استخدام می‌شدند با مشقت فراوان زمین را حفر می‌کردند. خاک محله به حدی مقاوم بود که کلنگ‌ها به‌سرعت کند می‌شدند و به همین‌خاطر شغل کلنگ تیزکنی در یوسف‌آباد رونق گرفت. فردی به‌نام حاج‌علی زینی، هر روز صبح کلنگ‌های کارگران ساختمانی و کشاورزان محلی را داخل کوره قرار می‌داد تا نرم شوند. بعد هم آنها را با پتک‌های مخصوص می‌کوبید تا نوک آنها تیز شود. مشتریان او به حدی زیاد بودند که هر روز مقابل مغازه‌اش صف می‌کشیدند.»
معماری خانه‌های یوسف‌آباد هم به‌گونه‌ای بود که موجب پدیدار شدن یک شغل تازه در دهه40 شد. حلبی‌سازها کسانی بودند که ماموریت‌شان ترمیم سقف شیروانی خانه‌های مردم بود و دست بر قضا درآمد خوبی هم داشتند. رحمانی‌پناه در این‌باره می‌گوید: «سقف برخی خانه‌های یوسف‌آباد در آن سال‌ها کاهگلی بود؛ مدام روی این پشت‌بام‌ها را غلتک می‌کشیدند تا در زمستان چکه نکند. افرادی که از تمکن مالی بهتری برخوردار بودند، خانه‌هایشان شیروانی داشت و سقف آن را با حلبی می‌ساختند. حلبی‌سازها در آن برهه کسب‌وکار پررونقی داشتند. برخی حلبی‌سازها شیروانی‌ها را با ورق پیت‌های نفت که از شوروی می‌آمد و بسیار مقاوم بود، عایق‌کاری می‌کردند. بعدها که ساختمان‌سازی در یوسف‌آباد سرعت گرفت، حلبی‌سازها کانال‌ساز شدند و برای خانه‌های مردم، کانال کولر و ناودان می‌ساختند.»
