تکذیب‌ها و تأییدهای پخش یک برنامه

چه‌کسی مسئول پخش فیلم اعترافات دختر 17ساله در تلویزیون به‌دلیل انتشار تصاویرش در اینستاگرام است؟ اصلا کدام نهاد انتظامی و قضایی او را دستگیر کرده است؟حالا با گذشت حدود 10روز از پخش برنامه «بیراهه» در شبکه اول صدا و سیما هیچ نهادی مسئولیت پخش این اعترافات را برعهده نمی‌گیرد و حداقل تاکنون برعهده نگرفته است و هر روز یک تکذیبیه در این ارتباط منتشر می‌شود. پخش این اعترافات از این جهت نیز مهم است که مدیر این شبکه تلویزیونی که به‌عنوان شبکه سراسری و مهم‌ترین شبکه تلویزیونی محسوب می‌شود نیمه تیرماه تغییر کرد و مجید زین‌العابدین که پیش از این مدیر شبکه5 سیما بود، مسئولیت این شبکه را برعهده گرفت.

پخش اعترافات دختر 17ساله در تلویزیون در روزهای گذشته حواشی بسیار زیادی به‌خصوص در شبکه‌های مجازی و در بین بخشی از جامعه داشته است و بسیاری از حقوقدانان این اقدام را غیرقانونی اعلام کرده‌اند. همچنین انجمن حمایت از حقوق کودکان در بیانیه‌ای پخش این تصاویر را « نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان» دانست و اعلام کرد، از صدا و سیما شکایت خواهد کرد. سارا باقری، وکیل انجمن حمایت از حقوق کودکان با تأکید بر حفظ آبرو و حیثیت افراد به‌عنوان حفظ حریم خصوصی آنان، گفت: انجمن حمایت از حقوق کودکان به‌دنبال نمایش اعترافات دختری ۱۷‌ساله از صدا و سیما اعتراض کتبی خود را به شورای نظارت بر صدا و سیما تقدیم کرده و درصدد است از طریق دادسرای رسانه‌ پیگیری‌های قضایی را انجام دهد.

اما باوجود همه این واکنش‌ها هنوز مشخص نیست که چه‌کسی دستور پخش اعترافات این دختر 17ساله را از تلویزیون صادر کرده است و اصلا او توسط چه نهادی دستگیر شده است؟ روز گذشته پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) که معمولا رسیدگی به چنین پرونده‌هایی را برعهده دارد در اطلاعیه‌ای تأکید کرد که این دختر 17ساله فاقد پرونده انتظامی و قضایی در پلیس فتای ناجا و پلیس فتای استان‌ها بوده و احضار و مصاحبه با وی توسط پلیس فتا صورت نگرفته است. در این اطلاعیه‌ که در سایت رسمی پلیس فتا منتشر شده، آمده:  «به استحضار ملت شریف ایران می‌رساند، با توجه به پیگیری اصحاب محترم رسانه و با عنایت به اینکه اخیرا در رسانه‌های مختلف به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، اخباری درخصوص فعالیت‌های غیرقانونی خانم مائده هژبری مطرح شده است، در بررسی‌های همه جانبه و دقیق به عمل آمده محرز و مشخص شد که نامبرده فاقد پرونده انتظامی و قضایی در پلیس فتای ناجا و پلیس فتای استان‌ها بوده و احضار و مصاحبه با نامبرده توسط پلیس فتا صورت نگرفته است.»

اما در شرایطی پلیس فتا تشکیل پرونده برای این دختر را تکذیب کرد که پیش از این محمد حسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما اعلام کرده بود:« مردم و به‌ویژه خانواده‌ها در تماس با واحد ۱۶۲ خواهان برنامه‌های آگاهی بخش در حوزه آسیب‌های فضای مجازی هستند و بر مبنای این درخواست‌ها و وظیفه ذاتی رسانه برنامه‌ها و مستند‌های فراوانی در این زمینه در آینده روی آنتن خواهد رفت. این برنامه محصول معاونت اجتماعی نیروی انتظامی بود. براساس صحبتی که امروز (19تیرماه) با مسئولان ناجا داشتم برای این افراد حکم قضایی صادر شده بود و حتی مقام قضایی درخواست کرده بود تا موضوع این افراد حتما رسانه‌ای شود.»

اما داستان دستگیری و پخش اعترافات این دختر 17ساله از آنجا پیچیده‌تر شد که یک منبع آگاه قضایی در گفت‌وگو با روزنامه ایران با تکذیب حرف‌های رنجبران مدیرکل روابط عمومی صدا و سیما مبنی بر درخواست مقام قضایی برای پخش این اعتراف‌ها از او خواست برای اثبات ادعایش، یک نسخه از سند درخواست دستگاه قضایی را به قوه قضاییه ارسال کرده و یک نسخه را نیز در اختیار رسانه‌ها قرار دهد. او همچنین گفت این دختر 17ساله یک شب هم بازداشت نبوده و اصلاً اعترافی از این خانم گرفته نشده و اظهاراتی که از سوی او مطرح شده، تنها اظهار پشیمانی از اقداماتش بوده است که از سوی سیما به‌عنوان اعتراف پخش شده است. اما با همه این تکذیب‌ها و توپ را به میدان یکدیگر انداختن سؤال اصلی بسیاری از مردم این است که چرا مسئولان صدا و سیما و نهادهای قضایی و انتظامی به‌صورت رسمی در این خصوص شفاف‌سازی‌ نمی‌کنند و به مردم خیلی واضح توضیح نمی‌دهند که جزئیات این پرونده چیست؟ آیا او همچنان بازداشت است؟ همچنین بسیاری از فعالان اجتماعی از شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما که نمایندگانی از دستگاه‌های مختلف ازجمله دولت، مجلس و قوه قضاییه در آن حضور دارند، می‌خواهند که در مورد پخش اعترافات دختر 17ساله از تلویزیون اظهارنظر و موضع رسمی خود را اعلام کند. در روزهای گذشته برخی از اعضای این شورا به‌صورت جسته و گریخته در این‌باره صحبت کرده‌اند اما به‌صورت شفاف توضیح نداده‌اند که چه روندی برای پخش برنامه بیراهه از تلویزیون طی شده است و اصلا در چنین مواردی چه‌کسی یا کسانی تصمیم‌گیری می‌کنند؟

غلامرضا کاتب یکی از اعضای ناظر مجلس در شورای نظارت بر صداوسیما با «غیرقانونی» و «غیراخلاقی» دانستن پخش مستند بیراهه هفته گذشته گفت: «شکایت‌های متعددی توسط انجمن حمایت از کودکان و گروه‌های اجتماعی گوناگون از صدا وسیما به شورا رسیده که در نوبت رسیدگی است. در نشست شورای نظارت بر صدا و سیما حتماً به قصور نیروی انتظامی و اشتباه پلیس فتا به‌دلیل در اختیار گذاشتن جزئیات اعترافات (م. ﻫ) رسیدگی خواهد شد. بازجویی‌های ناجا اگر محرمانه بوده، نباید در اختیار صدا وسیما قرار می‌گرفت. همچنین هفته گذشته حسام‌الدین آشنا، نماینده دولت در شورای نظارت بر صداوسیما درباره پخش اعترافات گفته بود:« در موارد پخش تصاویر مربوط به افراد در حالات غیرعادی، ازجمله در بیمارستان، کلانتری یا بازداشتگاه، نیاز به هماهنگی میان قوه قضاییه، سازمان صداوسیما و رضایت فردی است که از او تصویربرداری می‌شود. شورای نظارت بر صداوسیما این امکان را فراهم می‌کند تا به هر شکایتی از طرف افراد در مورد عدم‌رضایت‌شان نسبت به پخش تصاویر آنان در تلویزیون رسیدگی کند.»