دیدگاه
اثرگذاری رئیس‌جمهور در عرصه فرهنگ
محسن پرویز؛ معاون اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
رئیس‌جمهور در کنار ریاست و صدارت بر دولت، رئیس شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هم هست. مصوبات شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب و امام راحل(ره) به‌منزله قانون بوده و لازم‌الاجراست. این شورا به‌عنوان پایگاه اصلی جریان فرهنگی می‌تواند نقش‌آفرینی مهمی در سیاستگذاری و هدایت مسیر فرهنگی کشور داشته باشد و بازیگری مهمی را از خود به نمایش بگذارد. یک نکته اساسی در مورد فرهنگ که معمولا مغفول می‌ماند، آن است که در کشور، تعداد نهادهای متولی فرهنگ زیاد است.
قریب به 18دستگاه به شکل مستقیم و بیش از 50دستگاه به شکل غیرمستقیم در حوزه فرهنگ دخالت و اثرگذاری دارند. این به غیر از نهادهای تربیتی و آموزشی است که قطعا نوع رویکرد آنان هم در حوزه فرهنگ تأثیرگذاری خواهد داشت.
اگر رئیس‌جمهور را صرفا رئیس دولت ببینیم، او متولی امور اجرایی است و باید قوانین را جامه عمل بپوشاند و درصورت نیاز پیشنهادهایی را برای رفع نقص قانونگذاری در عرصه فرهنگ ارائه کند. اما موضوع اساسی این است که سیاستگذاری به نهادهایی چون شورای‌عالی انقلاب فرهنگی واگذار می‌شود. در دولت‌های قبل از شهید رئیسی اقدامات شورا چندان چشمگیر نبود و حتی جلسات مربوطه نیز به شکل نامنظم برگزار می‌شد.
اما با این تفاسیر و مقدمات باید بگوییم، رئیس‌جمهور با توجه به نقشی که در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دارد، می‌تواند ظرفیت و پتانسیل موجود در این شورا را به‌کار گیرد. او می‌تواند در جهت هماهنگی دستگاه‌های مربوطه در حوزه فرهنگ و همچنین حرکت و تلاش در جهت سیاستگذاری و تصویب مصوبات اساسی در این حوزه نقش پررنگ و قابل‌توجهی ایفا کند، زیرا همانطور که بیان شد رئیس‌جمهور، رئیس شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز هست؛ از این جهت مطالبات از او در عرصه فرهنگ پیش از ریاست بر دولت باید به‌دلیل ریاست بر شورا باشد.
علاوه بر این، یکی از مشکلات مهم در حوزه فرهنگ این است که به موضوعات صوری و ظاهری اکتفا می‌کنیم؛ تنها به آن بخشی می‌پردازیم که مربوط به خروجی صنایع فرهنگی است و مسائل بنیادین حوزه فرهنگ را به غفلت می‌سپاریم. این یکی از ابتلائات ماست که در دوره‌هایی کم و بیش گرفتار آن بودیم.
بعد از انقلاب هم موضوعات بنیادین فرهنگی گاهی اوقات به حاشیه رفته و آنطور که باید به آن توجه نشده است. به‌طور مثال، این سؤال مهم و مسئله‌ای اساسی است که چرا بخشی از جامعه ما در باب حجاب و عفاف به مسائل آنطور می‌نگرند که گرایش و رویکرد غربی است؟ اساسا این بخش با تحت‌تأثیر قرار‌گرفتن از فرهنگ غربی هر چیزی را از آن نظرگاه می‌بیند و از باب نمونه در مؤلفه آزادی، آن را در قالب آزادی مطلق در پوشش می‌نگرد. این موضوع مهمی است که درک شود چرا بخشی از جامعه به موضوعات به این شکل می‌نگرد و آن را به‌مثابه یک اولویت قرار داده و از فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی خود دور افتاده است. این همان موضوع بنیادین و اصلی است که باید در دولت به آن پرداخته شود و رئیس‌جمهور بعدی هم باید کارویژه‌ای برای مسائلی از این دست تدارک ببیند.
در همینه زمینه :
