کتابخوانی به سبک دیجیتال!
آبتین البدوی
پنج هزار سال پیش، وقتی نخستین کتاب به شکل لوح گلی ابداع شد کسی فکرش را نمی‌کرد یک روز کاغذ پاپیروس از گیاه پاپیروس ساخته و با نی یا قلم‌نی آغشته به مرکب کتابی خلق شود. آن دوران، نسخه‌برداری از کتاب کار بسیار دشواری بود؛ چون راهی به غیراز رونویسی وجود نداشت! کافی بود کلمه‌ای اشتباه نوشته شود تا ناچار، تمام صفحه را از نو بنویسند. سال ۱۴۳۹ میلادی با اختراع ماشین چاپ توسط یوهانس گوتنبرگ، تحول بسیار بزرگی در صنعت نشر کتاب صورت گرفت و به مرور زمان چاپ و نوع کاغذ متحول شد. شاید تا همین 2دهه پیش کسی فکرش را نمی‌کرد یک روز کتاب الکترونیکی رقیب کتاب‌های چاپی شوند و با یک کلیک بتوان از هر جای دنیا کتابی را رایگان یا با هزینه‌ای کمتر از نسخه کاغذی تهیه کرد. اگرچه دوره کتاب‌های کاغذی به آخر نرسیده و هنوز شنیدن صدای ورق زدن کنج اتاق و لمس کردن گوشه کاغذ و نگاه کردن به کتابخانه چوبی با قفسه‌های پرشده حال و هوای خاص خودش را دارد اما مزایای کتاب‌های الکترونیکی طرفداران خاص خود را جذب کرده است.
قیمت کتاب الکترونیکی در برخی از کشورهای اروپایی مانند آلمان و همچنین در آمریکا 80درصد قیمت نسخه چاپی است. این رقم در کشور چین حدود 30درصد عنوان شده است. در کشور ما نیز در کنار برخی کتاب‌ها که رایگان قابل دریافت است، اغلب فروشگاه‌های اینترنتی در ازای دریافت
حدود 30درصد از قیمت نسخه چاپی، کتاب الکترونیکی را عرضه می‌کنند. البته کتاب‌های الکترونیکی هم در دنیا وجود دارند که اصولا نسخه مکتوب منتشر شده در حد وسیع ندارند.
ورود به کتابخانه الکترونیکی
برای استفاده رایگان از کتاب‌های الکترونیکی ایستگاه‌های مترو لازم است برنامه، «فیدیبو» را روی گوشی هوشمند خود نصب کنید تا به‌مدت یک ساعت در مترو، رایگان کتاب بخوانید. شما یک ساعت فرصت کتابخوانی دارید حتی اگر از مترو خارج شده باشید. اما برای انجام این کار لازم است به هر یک از ایستگاه‌های دارای فیدباکس که رسیدید این مراحل را انجام دهید:
وارد برنامه فیدیبو که روی گوشی نصب کرده‌اید شده و علامت QR code گوشه بالای سمت راست نمایشگر را لمس کنید.
روی تولید کد اختصاصی کلیک کنید
تا برای شما یک کد اختصاصی ساخته شود.
کد را مقابل چشم الکترونیک دستگاه
فیدیباکس بگیرید.
به همین راحتی وارد «کتابخانه مترو» می‌شوید و زمان‌سنجی به‌مدت یک ساعت برای شما فعال می‌شود. حالا یک ساعت برای مطالعه فرصت دارید. اگر کتاب ناتمام ماند، نگران نباشید؛ فیدیبو آخرین صفحه‌ای را که خوانده‌اید برای شما نگاه می‌دارد و در سفرهای بعدی، از همانجایی که ناتمام مانده می‌توانید مطالعه را ادامه دهید.
فیدباکس اینجاست !
حتما خاطرتان هست که تا چند سال پیش، انتقال عکس و فیلم از طریق بلوتوث، تفریح خیلی از مسافران مترو بود و برخی که حرفه ای‌تر بودند، از همین طریق اطلاعات تلفن همراه دیگران را هم هک می‌کردند. ورود گوشی‌های هوشمند تقریبا خط پایان این ماجرا بود؛ چون مسافران می‌توانستند حداقل با نصب بازی‌های مختلف یا شنیدن موزیک، وقت خود را سپری کنند. حالا چند وقتی است که با ورود فیدیبو، فرصتی برای مطالعه داخل مترو فراهم شده است و به‌زودی تمام ایستگاه‌های متروی تهران به دستگاه فیدباکس مجهز خواهند شد. طبق آنچه در سایت فیدیبو آمده، فعلا در ایستگاه‌های زیر می‌توانید از این امکان استفاده کنید.
تجریش، شاهد، قلهک، مصلی امام خمینی (ره)
بهارستان، دانشگاه شریف، شادمان، فرهنگسرا، میدان امام خمینی (ره)
آزادگان، میدان ولیعصر
بیمه، تئاترشهر، شهرک اکباتان، میدان آزادی، میدان انقلاب، میدان شهدا
گلشهر
مزایا و معایب این کتاب‌خوانی‌ها
تعداد کتاب‌ها و مجله‌های الکترونیکی در دنیا با چنان سرعتی رو به افزایش است که برخی از آن به‌عنوان انقلاب الکترونیکی یاد کرده‌اند. عرضه مطالب در قالب PDF و کتاب‌های الکترونیکی قالب EXE یا خوداجرا از روش‌های معمول و پرمخاطب به شمار می‌رود، اما کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن، صوت، تصاویر و... را نیز شامل شوند.
سادگی اجرا، سادگی جست‌وجو در متن، داشتن قالب زیبا، منسجم بودن مطالب، امکان عرضه یا فروش ساده و سریع‌تر، داشتن قابلیت افزودن امکانات مالتی مدیا و... ازجمله ویژگی‌هایی است که کتاب الکترونیکی را به‌عنوان یک رسانه نوپا و رو به رشد مورد توجه قرار داده است.
کتاب‌های الکترونیکی قابلیت بسیار مناسبی برای استفاده در آموزش مؤسسه‌هایی دارند که تعداد کاربران از راه دور آنها زیاد است. همچنین نرم‌افزارهایی همچون Microsoft Reader از امکانات بسیار خوبی ازجمله خواندن متون برخوردار هستند که برای افرادی مثل نابینایان و یا کسانی که مشکل خواندن مطالب را دارند، نویدبخش عصری تازه در آموزش و اطلاع‌رسانی است.
دسترسی سریع به نسخه‌های کتاب مرجع، انواع لغتنامه و متن‌های تخصصی در کنار حجم، وزن و قیمت پایین این کتاب‌ها در مقایسه با کتاب‌های چاپی ازجمله عواملی است که افراد را به سمت این نوع کتابخوانی سوق داده است. این کتاب‌ها باعث می‌شود در وقت و هزینه افراد صرفه‌جویی شود چون یافتن کتاب مورد نظر، با فشردن یک کلید با قیمتی پایین‌تر قابل دسترس است.
شما می‌توانید کتابخانه شخصی خود را در قالب یک دی‌وی‌دی حمل کنید و درحالی‌که مشغول انجام کارهای خود هستید، به نسخه‌های صوتی کتاب الکترونیک گوش دهید یا نسخه‌های مکتوب آن را مطالعه کنید. البته تماشای صفحه نمایشگر برای خواندن کتاب چشم را خسته می‌کند. پوست در برابر اشعه مرورگرها آسیب پذیر است و اگر از هندزفری برای گوش دادن کتاب صوتی استفاده می‌کند دقت داشته باشید که صدای بلند یا استفاده طولانی مدت تأثیری سوء روی شنوایی می‌گذارد.
کتاب‌های الکترونیک قابلیت علامت‌گذاری دارند و با نشانه‌گذاری می‌توانید به همان صفحه باز گردید، همچنین بعضیE-BOOKها درون خود فرهنگ لغاتی دارند که با یک کلیک روی لغت مورد نظرتان می‌توانید معنی آن را بیابید.
اعمال تغییرات در رنگ، حاشیه، اندازه و فونت متون، مطابق سلیقه هر شخص از دیگر مزیت‌های این نوع کتاب است؛ به‌طوری که کاربر پس از انجام تغییرات می‌تواند از نسخه کتاب الکترونیک مورد علاقه خود پرینت بگیرد.
استفاده از کتاب‌های الکترونیک تا حد زیادی در مواداولیه کتاب مثل کاغذ و جوهر، صرفه‌جویی می‌کند و از این نظر کتاب الکترونیک نقش مثبتی در طبیعت دارد.
کتاب‌های صوتی چه‌حال و روزی دارند؟
تولید کتاب صوتی محدودیت و مشکلات خاص خود را دارد. راضیه هاشمی، مدیرمسئول نشر‌ماه آوا، سال‌هاست در این زمینه فعالیت می‌کند: «مسیر دریافت مجوز دشواری‌های خاص خودش را دارد و از طرفی ما فقط کتاب‌هایی را که چاپ شده یا شماره شابک دارد می‌توانید به صوتی تبدیل کنیم.» به گفته هاشمی لازم است در این‌باره مسئولان تجدیدنظر کنند تا مانند کشورهای دیگر، کتاب‌های منتشر نشده را هم بتوان به کتاب صوتی تبدیل کرد. مشکلات این ناشران بیشتر از اینهاست: «فکر کنید یک ناشر هزینه سنگینی برای تولید کتاب صوتی پرداخت می‌کند اما فردی یک‌بار کتاب را خریداری و بعد در سایت یا شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رساند یا رایگان منتشر می‌کند. این یکی از آسیب‌های جدی در این حوزه است و تا زمانی که دولت هزینه برای رایگان شنیدن و رایگان خواندن نکند این تخلفات ادامه خواهد داشت.»
هاشمی معتقد است که کتاب‌های صوتی طرفداران خود را پیدا کرده است و کتاب چاپی و الکترونیکی جای همدیگر را نخواهند گرفت بلکه هر کدام طرفداران خود را دارند و چه بسا که فرد، از طریق کتاب صوتی به خواندن کتاب چاپی هم علاقه‌مند شود: «همه می‌توانند از وقت خود در ترافیک و مترو و حتی حین کار در خانه و... استفاده کنند. کتاب‌های صوتی تقریبا 50درصد ارزان‌تر از نسخه چاپی عرضه می‌شود. در کشورهای توسعه یافته گاهی کتاب صوتی زودتر از نسخه چاپی وارد بازار می‌شود.»
او با اشاره به اینکه کتاب‌های صوتی به دو روش برخط و قابل دانلود و همچنین به‌صورت سی‌دی منتشر می‌شود نکاتی را درباره مراحل تولید عنوان می‌کند: «پس از ضبط و اتمام خواندن، کتاب از سوی گویندگان فایل صوتی وارد مرحله ویرایش صوتی شده و بازشنوایی و موسیقی‌ها جاگذاری می‌شود. نا گفته نماند در خلال صداهایی که توسط گویندگان تولید می‌شود، براساس متن صداهایی هم هستند که غیرکلامی بوده و این صداها در تنظیم نمایشی توسط افکتور تولید می‌شود. در واقع افکتور در تمام طول ضبط همراه گروه است و تمام صداهای غیرکلامی را به‌صورت زیر صدا درمی‌آورد و محصولی که به‌دست می‌آید یک فایل نمایشی زنده است. در مرحله آخر کتاب صوتی تولید شده به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال خواهد شد. در این مرحله امکان دارد اصلاحیه‌هایی از سوی این وزارتخانه داده شود که پس از انجام اصلاحیه‌ها موفق به دریافت پروانه انتشار می‌شویم.»
به گفته هاشمی تولید کتاب صوتی فرایندی زمان‌بر است و تولید یک کتاب صوتی استاندارد تا حدود زیادی شبیه تولید یک برنامه رادیویی است.ماه آوا با توجه به همکاری با گویندگان رادیو، به شکل تخصصی کار تولید نمایش صوتی را هم شروع کرده است: «تاکنون کتاب‌های صوتی به‌صورت نمایش سریالی منتشر نشده است و نشر ماه‌آوا قصد دارد برای نخستین بار کتاب‌ها را به‌صورت سریالی و در قالب نمایش در یک بازه زمانی منتشر کند.»
کتاب صوتی « تغییر مسیر: زنان، شغل و میل به پیشرفت» یکی از کتاب‌های صوتی است که راضیه هاشمی روای آن است. درخواستی از زنان و مردان و خانواده‌ها برای از بین بردن ریشه‌های تبعیض جنسیتی از محیط کار. در این کتاب، شریل سندبرگ از مردان می‌خواهد تا با حمایت از خانم‌ها در محیط شغلی و خانوادگی به پیشرفت زنان کمک کنند. شک نکنید با وجود چنین زنانی جهان جای بهتری برای زندگی خواهد بود. این کتاب زبانی آمیخته از طنز و عقلانیت دارد و کتابی الهام بخش برای شروع حرکت به سوی پیشرفت شخصی است. دربخشی از کتاب می‌شنویم:
«هرگاه در موقعیت بدی قرار گرفتی از خودت بپرس: اگر نمی‌ترسیدم چه کاری را انجام می‌دادم؟ خوب حالا همونو انجام بده.»
خرید دیجیتال الکترونیکی‌ها
سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلفی کار عرضه کتاب‌های الکترونیکی را در قالب کتاب صوتی یا پی دی اف آغاز کرده اند؛ سایت‌هایی مانند نوار، نوین کتاب گویا، آوانامه و سایت و اپلیکیشن خوانا که استارت‌آپی نوپاست. اصولا مدیران این برنامه‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از کتاب دیجیتال و تهیه فایل‌های پی دی اف رو به گسترش است. این حرکت فواید مختلفی داشته است. از یکسو باعث شده تا کاربران به شکل رایگان یا با قیمتی کمتر از نسخه چاپی به کتاب دسترسی داشته باشند و از سوی دیگر فرصتی برای کسب و کار فراهم آورده است. اغلب فروشگاه‌های اینترنتی مجاز، با ناشران و نویسندگان مختلف وارد مذاکره شده و شرایطی فراهم کرده‌اند تا با نظارت ناشر یا نویسنده، نسخه الکترونیکی کتاب به فروش برسد و هر یک درصدی را به شکل توافقی برداشت کنند.
به این ترتیب همان ماجرای «برد برد» معروف اینجا هم صادق است؛ ناشر درآمد بیشتری کسب می‌کند (البته اگر کپی رایت رعایت شود) و مخاطب ارزان‌تر مطالعه خواهد کرد.
فروشگاه کتاب
هدیه بگیرید
همشهری 6و 7، این هفته برای ناشران نوپا و نویسندگان هدیه ویژه‌ای دارد؛ یک فروشگاه اینترنتی ساده و کاربردی رایگان برای عرضه کتاب از نوع دیجیتال یا کاغذی! البته لازم است که‌هاست و دامنه موردنظر را خودتان تهیه کنید.علاقه‌مندان، برای ثبت درخواست یا انجام مشاوره کافی است نام و شهر خود را
به شماره 30003367پیامک کنند تا کارشناسان مربوط جهت انجام مشاوره و هماهنگی تماس بگیرند.
