اگر جواد بماند...

 بهروز رسایلی

با وجود سپری شدن یک هفته از پایان مسابقات لیگ بیست‌وسوم، هنوز تکلیف نیمکت پرسپولیس و استقلال مشخص نیست. اوسمار ویرا به برزیل برگشته و روشن نیست به همکاری با سرخپوشان ادامه بدهد یا نه. از آن سو جواد نکونام هم سرنوشت نامشخصی دارد. اگر آن طرف لااقل پرسپولیسی‌ها می‌دانند که اوسمار را می‌خواهند، این طرف در مورد نکونام چنین اجماع قاطعی هم وجود ندارد؛ برخی عقیده دارند او با کسب 67امتیاز در فصل اول کارش به قدری موفق بوده که استحقاق ادامه کار را داشته باشد و برخی هم با تأکید بر مسائل تاکتیکی، رفتاری و حاشیه‌ای نسخه استفاده از یک مربی دیگر را تجویز می‌کنند. در هر صورت اما اگر نکونام روی نیمکت استقلال بماند، به‌نظر می‌رسد چند نکته را باید رعایت کند.

   غر کمتر
بعید به‌نظر می‌رسد این بند مخالفان چندانی داشته باشد. احتمالا حتی بزرگ‌ترین مدافعان جواد نکونام هم موافق باشند که حجم بالای غرولند او در طول فصل گذشته، از ‌شأن و وزن نیمکت استقلال کم کرد و چنان چالش‌هایی ساخت که تحمل آن بعضا ناممکن بود. کار به جایی رسید که حتی دوست نزدیکش، عادل فردوسی‌پور هم که همیشه به حمایت سرسختانه از او متهم می‌شد، لب به سخن گشود و پرسید: «مگر می‌شود یک نفر به همه‌‌چیز اعتراض داشته باشد؟» در این میان برخی اتفاقات مثل مصاحبه‌های هماهنگ بازیکنان به سود ایده‌های آقای سرمربی هم شرایط را بدتر می‌کرد و نشان می‌داد ظاهرا بخشی از انرژی کادرفنی معطوف به مسائل غیرفنی است. دوست داشته باشید یا نه، اینها از نمره نیمکت استقلال کم می‌کرد و اگر نکونام با کسب 67امتیاز هنوز آنقدرها ستایش نمی‌شود، یکی از اصلی‌ترین دلایلش همین است. اگر جواد ماند و خواست بازخوردهای بهتری بگیرد، یک راه جدی‌اش کمتر غر زدن است.

   تنوع تاکتیکی
در حوزه مسائل فنی اما یکی از پرتکرارترین انتقادات از جواد نکونام به نوع فوتبال اقتصادی و ملال‌آور تیم او مربوط می‌شد. با این نوع بازی شما یا قهرمان می‌شوید که حداقل یک دستاورد ملموس و مهم خواهید داشت، یا قهرمان نمی‌شوید که همه‌‌چیز را با هم می‌بازید. برای نکونام در نهایت این اتفاق دوم رخ داد و جا ماندن تیم او از جام، باعث شد سبک محافظه‌کارانه بازی استقلال بیشتر توی ذوق بزند. خیلی اوقات گفته شد آبی‌ها از نظر نفری دچار کمبود بودند و نمی‌شد از این بهتر بازی کرد، اما این هم توجیه دقیقی نیست؛ چه اینکه تیم‌هایی مثل آلومینیوم اراک، ملوان و شمس‌آذر قزوین در مقاطع قابل‌توجهی از فصل فوتبال بسیار خوبی بازی می‌کردند، درحالی‌که بعید به‌نظر می‌رسد قوای انسانی آنها قابل‌قیاس با استقلال بوده باشد. حتی اگر بشود فوتبال سوپردفاعی در دربی را تحمل کرد، توسعه یافتن این مدل بازی به اغلب مسابقات فصل واقعا قابل‌قبول نیست.

   بستن تیم دلخواه
می‌دانیم که همه این داستان دست سرمربی نیست و مدیران باشگاه هم باید زمینه را برای بستن یک تیم خوب فراهم کنند اما از صمیم قلب امیدواریم جواد نکونام اگر ماند، تیمی ببندد که از آن راضی باشد و در طول فصل این همه در مورد خالی بودن دستش صحبت نکند. اگرچه او در فصل گذشته هم شرایط بدی نداشت و امثال حسین حسینی، روزبه چشمی، رافائل سیلوا، ابوالفضل جلالی، صالح حردانی، مهدی مهدی‌پور، ماشاریپوف، بلانکو و مهرداد محمدی واقعا نفرات قابل اعتنایی بودند اما دوست داریم جواد تیمی ببندد که خودش از آن رضایت داشته باشد، بلکه دیگر وا بدهد. برای یک فصل دیگر، واقعا تحمل شنیدن آن جملات را نداریم!

نکو در محاصره
با فروکش کردن هیجانات پایان لیگ، انتقادها از جواد نکونام بیش از هر زمان دیگری شده است
روزهای اول بعد از پایان لیگ، عمده انرژی هواداران فوتبال صرف اظهارنظر در مورد مسائل فنی و حواشی داوری شد و هر کسی به‌دنبال اثبات حقانیت تیم محبوب خودش بود. با این حال هر چه از پایان فصل گذشتیم، شرایط تغییر کرد؛ غبارها فرو نشست و نوبت به طرح مسائل متفاوتی رسید. در این فضاست که شاهد افزایش چشمگیر انتقادات از جواد نکونام هستیم؛ سرمربی استقلال که به نوعی می‌توان گفت در محاصره منتقدان گرفتار شده است. جواد اگرچه روی کاغذ با کسب 67امتیاز عملکرد قابل‌قبولی در فصل اول حضورش روی نیمکت آبی‌ها داشت اما برخی رفتارهای او و نیز نوع فوتبالی که تیمش بازی می‌کرد، باعث شده دست منتقدان برای گلایه از این مربی باز باشد.

   چراغ اول را وریا روشن کرد
در فضای سنگین حمایتی که از جواد نکونام وجود داشت، قبح انتقاد از این مربی را باید کسی می‌شکست که بین هواداران مقبولیت بالایی داشته باشد و این موضوع به او جسارت اظهارنظر بدهد. وریا غفوری همین فرد بود؛ کاپیتان پیشین استقلال که به هر حال چهره‌ای محبوب هم به شمار می‌آید و قبلا ثابت کرده توانایی به زبان آوردن حرف دلش را دارد، ولو اینکه با جو غالب همخوانی نداشته باشد. او با جمله مهم «نکونام شایستگی هدایت استقلال را ندارد» به جواد یورش برد و از مالکان جدید باشگاه خواست برای فصل بعد مربی دیگری پیدا کنند. غفوری مدعی شده بود از روی شناختش از نکونام در فولاد و نیز رصد اتفاقات استقلال به این نتیجه رسیده، هرچند هواداران جواد هم می‌گویند وریا حب و بغض شخصی دارد و از کنار گذاشته شدنش توسط این مربی در فولاد شاکی است.

   پیروز و موضع آشنا
سال‌هاست که همه می‌دانند پیروز قربانی مواضعی متفاوت نسبت به بسیاری از پیشکسوتان استقلال دارد و دور از وسوسه لایک و کامنت، غالبا حرف‌های منطقی‌تری به زبان می‌آورد. بنابراین جای تعجب چندانی نداشت که او در پایان فصل هم به انتقاد از سرمربی استقلال بپردازد و دل به دل ایده «نگذاشتند قهرمان شویم» ندهد. قربانی که هدایت تیم دسته اولی نفت و گاز گچساران را بر عهده دارد، در نشست خبری پس از یکی از مسابقات تیمش گفت: «هر کسی سرمربی استقلال باشد من از او حمایت می‌کنم، اما نه حمایت کورکورانه. اصلا بیایید فرض کنیم به پرسپولیس کمک می‌شود؛ اگر استقلال نساجی را می‌‎برد قهرمان می‌شد. فصل گذشته هم اگر سپاهان ملوان را می‌برد باز پرسپولیس قهرمان نمی‌شد. بهتر است اشکالات را در خودمان پیدا کنیم.»

   سامره و ضربه آخر
در نهایت هم نوبت به علی سامره رسید که ضربات تعیین‌کننده آخر را به جواد نکونام بزند. سامره در مقطعی از فصل گذشته سرپرست آبی‌ها بود و همان زمان هم گفته شد جدایی‌اش از استقلال در پی اختلاف شدید با نکونام بوده است. مصاحبه آتشین اخیر سامره هم به این گمانه‌زنی دامن زد. او گفت استقلال قهرمانی را به غرور و لجبازی نکونام باخته، این مربی 3جام را از دست داده و شایستگی حضور روی نیمکت تیم را ندارد. سامره همچنین از عدم‌جذب اوستون اورونوف که با نظر نکونام اتفاق افتاد سخن گفت و این مربی را متهم کرد که به جای تعامل با مدیران باشگاه، دنبال تفاهم با ادمین‌های فضای مجازی بوده است! کلکسیونی از اتهامات و انتقادات، از سوی فردی که خودش در بدنه تیم بوده. دست‌کم تا زمان تنظیم این مطلب، نکونام به هیچ‌یک از این حملات واکنش نشان نداده و صرفا به انتشار یک پست عذرخواهی از هواداران و دلجویی از رقبا بسنده کرده است.