سفارش میلیونی برای پرنده بهشتی
گزارشی درباره درختچههای لوکس، فروشندگان و خریداران آنها
سحر جعفریان- روزنامه نگار
انواع گیاه گوشتخوار و گل خونریز یکی از هزاران دستاورد شگفتانگیز و شاید ناباورانه علمی و پژوهشی چارلز داروین در زمان خود بود؛ دستاوردی که قرنها پس از او دستمایه فیلم و انیمیشنسازی استودیوهای نام و نشاندار جهان شد و از برشان سیمور کرلبورن در فروشگاه کوچک ترسناک و جیک سالی در آواتار تا تِد ویگینز در انیمیشن لوراکس و بسیاری دیگر با ژانرهای خیالانگیز و تخیلی پدید آمدند. حالا اما نه خیال است و نه تخیل؛ شاید فقط کمی عجیب باشد که گیاهی، گوشت میخورد و گلی دیگر خون میتراود و عجیبتر اینکه این گلها و گیاهان در کنار درختچههایی غولپیکر با قیمتهایی چند ده میلیون تومانی به ترند و مُد در استایل و سبکهای مدرن زندگی افراد از آپارتمانهای مینیمال تا پنتهاوسهای سوپر لوکس و حتی شرکتهای بازرگانی، تجاری و بینالمللی تبدیل شدهاند، آنچنان که بازار خرید و فروششان در فروشگاههای آنلاین و مراکز حضوری، حسابی داغ و تبدار شده است.
جایگزین شمعدانی، حسنیوسف و پیچامینالدوله
بخش قابل توجهی از چرخه اقتصادی گل و گیاهان نیز مانند بسیاری دیگر از عناصر عرصههای مختلف به مد و مدگرایی دچار شدهاند یا کاشت، تکثیر و پرورششان در گروی ترندهای سرمایهمحور قرار گرفته. عده ای هستند که سراغ گلهای مخملی شمعدانی یا حسنیوسفهای آفتابدوست چید؛ یا حتی پیچامینالدوله نمی روند. حالا مدتهاست که علاوه برآن گلدانهای ساده را انواع گلدانهای فایبرگلاس، پلیمری، دکوراتیو، چوبی و سنگی هم طرفداران زیادی دارند؛ گلدانهایی در ابعاد بزرگ که صاحبان گلفروشی از آنها با عنوان غولپیکر یا دَبلایکس یاد میکنند؛ گلدانهایی گرانقیمت با گل و گیاهانی لوکسنما که پیش از سبزینگی و طراوتآفرینیشان، این مد و ترند بودنشان است که ریشههایی درهم مانند کلافی سردرگم دوانیده است. یک روز دوستداران معماری و دکوراسیون سبز به تقلید از سلبریتیهای فضای مجازی از سوئیتهومها تا بلاگرهای مارکتینگ، گیاه باباآدم را در پِلنترباکسهای گوناگون میکارند و روز دیگر اما به بلندبالایی کاکتوسهای افوربیا دل میبندند؛ گاهی هم به پاجوشهای بامبوی خاکی، سانسوریا، برگ انجیری و بونسای علاقهمند میشوند.
احتیاط؛ به سبزهای چند ده میلیونی دست نزنید!
رد و نشان تبلیغات متعدد چند گلفروشی معروف را در شبکههای مجازی دنبال میکنیم و خیلی زود سر از بازار گلی پررفتوآمد در شمال پایتخت درمیآوریم؛ بازاری یکدست سبز با چند خال رنگی و عطرآگین که تا چشم کار میکند دور و اطرافش، گلهای مینیاتوری، گلدانهای جورواجور، گیاهان ناآشنا، کاکتوسهای چند متری و درختچههای استوایی و آفریقایی دیده میشوند. بعضیشان بوی خوشایند دارند و بعضی دیگرشان شامه را از رایحه، بیبهره میگذارند. برچسب «لطفا دست نزنید» روی آنها که در عرض و طول، رشدی شگفتآور پیدا کردهاند، به دقت الصاق شده تا خریدارانِ اغلب ذوقزده را به احتیاط دعوت کند. سفارش بر این احتیاط نسبت به گیاهانی که اسامی سخت دارند و غیربومی هستند با تأکید شفاهی گلفروشان و غرفهداران بازار، ضریب هم میگیرد؛ مانند آمستل کینکهای بیش از 5سال با دامنه قیمت 10 تا 15میلیون تومانی، زاموفیلیاهای 7ساله با کف قیمت 9میلیون تومانی، موز زینتی پهن برگ با تنه 10 تا 15سانتیمتری و ارتفاع بیش از یک و نیممتری که قیمتشان از 5تا 10میلیون تومان تعیین شده یا پرنده بهشتیهای عظیم که اگر گلهایشان زیاد باشد و تنهشان قطور، قیمتشان از 15میلیون تومان هم میگذرد. یکی از گلفروشان و غرفهداران این بازار شلوغ، کامران است که مدرک کارشناسی گیاهپزشکیاش را قاب کرده و قرص و محکم کوبانده روی دیوار تا به وقتش خیال مشتریهای حساس و بیاعتماد نسبت به برخی کسبه دندانگرد را راحت کند: «این روزها، گیاهدوستان ناگزیرند کنج و زاویه آپارتمان و محل کارشان را با گل و گلدانهایی که مد و البته کمی هم گرانند، تزیین کنند.» حالا مد این روزهای گیاهان چیست؟ او در ادامه میگوید: «تازگیها مشتریها میآیند دنبال پاچیرا، زاموفیلیا، فیکوس، یوکای غولپیکر، جاودان، افوربیا و لیندا (دُماسبی)؛ گیاهانی که سن، ارتفاع، قطر تنه و تعداد شاخههایشان روی قیمتشان اثرگذار است.»
لیدی پالم در گوشه هلدینگ
محمد یکی دیگر از غرفهداران است که قد و قامت درختچههایش از باباآدم و یوکا تا افوربیا یک سر و گردن از دیگر درختچهها در باقی غرفههای بازار بالاتر است می گوید: «مشتریهای گیاهان خاص یا ترند، معمولا افرادی هستند با درآمدهای بالا که دوست دارند گیاهشان درست مثل همانی باشد که فلان اینفلوئنسر یا بهمان سلبریتی در خانهاش دکور کرده است وگرنه که مشتریان معمولی همچنان به گیاهان قدیمی، بومی و مناسب شرایط زیستی خانهشان وفادارند. جالب اینجاست که مشتریان گیاهان خاص، با آن همه بریز و بپاش اطلاعات چندانی از شرایط نگهداری و درمان بیماری گیاهانشان ندارند و در نتیجه جزو مشتریان ثابت خدمات گیاهپزشکی در محل هم هستند! درحالیکه مشتریان معمولی میدانند چطور گلیم خود و گیاهشان را از آب بیرون بکشند.» آن سوتر، غرفه زوج جوان، مریم و رضا خودنمایی میکند. کلیپهای معرفی و فروش محصولاتشان در رسانههای اینترنتی، بسیار بازنشر شده است.
در توضیحات نوشتاری کلیپ آمده: «مشتری عزیزمون، برای لابی شرکت بازرگانیشون سفارش درختچه باباآدم، نخل بونسای و برگ انجیری سایز بزرگ داشتن. گلدونهای این سفارش، وارداتی و باکیفیت عالی هستن و مقاوم در برابر ورود و خروج سرما و گرما به مبلغ 35میلیون تومن. درختچههای سفارششون هم 40میلیون تومن فاکتور شده. با یه بستهبندی ایمن و حملونقل رایگان.»
به گواه این کلیپ و محتواهای امثالهم، پای مد و ترندهای معماری سبز حالا به لابی هلدینگ، شرکت، کافه، رستوران و باقی ادارهها باز شده است.