رویداد
معجزه ویتنامی؛ الگوی آمریکا برای کره‌شمالی
مایک پمپئو، اتهام‌های کره‌شمالی درباره رفتار گانگستری آمریکا را رد کرده و الگوی ویتنام را به آنها پیشنهاد داده است
جواد نصرتی/ خبرنگار
ماه عسل آمریکا و کره‌شمالی بعد از نشست تاریخی بین رهبران دو کشور، خیلی زود به پایان رسید و بعد از سفر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به پیونگ‌یانگ، عمق تفاوت دیدگاه 2کشور درباره مسئله خلع سلاح هسته‌ای، آشکار شد.
پمپئو، ابتدای هفته به کره‌شمالی سفر کرد و در آستانه بازگشت، مذاکرات با مقامات کره‌شمالی را سازنده خواند اما ساعاتی بعد، در بیانیه شدیداللحن وزارت امورخارجه کره‌شمالی از یکجانبه‌گرایی آمریکا در راه رسیدن به هدف نشست سنگاپور و رفتار گانگستری این کشور انتقاد شد.
این بیانیه، خیلی زودتر از آنچه برخی کارشناسان هشدار داده بودند اختلاف نظر عمیق 2کشور در مسئله خلع‌سلاح‌هسته‌ای را آشکار کرد.
پیروی از الگوی ویتنام
این اختلاف‌نظر عمیق، البته باعث نشد که آمریکایی‌ها نسبت به پیشرفت ناامید باشند. پمپئو بعد از سفر دو روزه به پیونگ‌یانگ توقفی کوتاه در توکیو داشت و بعد به ویتنام سفر کرد و در این کشور بود که الگوی ویتنامی را با نگاهی به آینده به کره‌ای‌ها پیشنهاد کرد. پمپئو در سخنرانی در جامعه تجار آمریکایی-ویتنامی در هانوی، عادی‌سازی روابط با ویتنام در سال 1995را الگویی مناسب برای کره‌شمالی معرفی کرد و گفت: «این واقعیت که ما به جای جنگ با هم همکاری می‌کنیم، این را ثابت می‌کند که اگر کشوری بخواهد آینده‌ای روشن را در کنار ایالات متحده بسازد، ما به وعده‌های آمریکایی عمل می‌کنیم. در سایه شراکتی که با ویتنام داریم و روزگاری غیرممکن به‌نظر می‌رسید، این پیام را به کیم جونگ اون (رهبر کره‌شمالی) می‌فرستم: رئیس‌جمهور ترامپ معتقد است که کشور شما می‌تواند در این مسیر قدم بردارد. این راه متعلق به شماست. این معجزه می‌تواند برای شما باشد.»
پمپئو البته پیش از این، در توقف خود در توکیو و ملاقات با وزرای امور خارجه ژاپن و کره‌جنوبی، مواضع سرسخت‌تری گرفته و از پابرجا بودن تحریم‌ها صحبت کرده بود. او پاسخ اتهام‌های کره‌شمالی را هم داده و با اشاره به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل درباره خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی گفته بود: «اگر درخواست‌ها گانگستری هستند، پس تمام دنیا گانگستر است.»
او در پاسخ به سؤال خبرنگاران که چرا اعلام کرده کره‌ای‌ها با حسن‌نیت در مذاکرات شرکت کردند، گفت: «چون واقعا اینطور بود.»
روایت کره‌ای‌ها ازمذاکرات
بر خلاف این صحبت‌های پمپئو، کره‌ای‌ها روایت دیگری از مذاکرات داشتند که می‌توان آن را، در نگاهی کلی‌تر، ناشی از تفاوت دیدگاه دو طرف در موضوع خلع سلاح شبه‌جزیره کره دانست. در بیانیه وزارت امور خارجه که توسط خبرگزاری رسمی کره‌شمالی منتشر شد، به‌صورت ویژه به اصرار آمریکایی‌ها بر خلع‌سلاح برگشت‌ناپذیر، قابل راستی‌آزمایی و کامل پرداخته شد؛ «طرف آمریکایی درخواست‌های یکجانبه و گانگستری خود را مطرح می‌کرد و تنها خواستار خلع‌سلاح برگشت‌ناپذیر، قابل راستی‌آزمایی و کامل بود، که برخلاف روح نشست و مذاکرات سنگاپور (بین کیم جونگ اون و ترامپ) است.»
علاوه بر حمله به رویکرد آمریکا، این بیانیه همچنین جزئیات کم‌نظیری از موقعیت مذاکرات دارد و اقدامات اعتمادبخشی را که هر کدام از طرفین باید انجام بدهند پیشنهاد می‌دهد. یکی از اقدامات پیشنهادی، توقف تولید موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای از سوی کره‌شمالی و اعلام رسمی پایان جنگ 65ساله در شبه جزیره کره از سوی آمریکاست.
در این بیانیه البته به این موضوع هم اشاره شده است که اگر این اقدامات اعتمادبخش شکست بخورند، هر کدام از طرفین به راه خود خواهند رفت و هیچ تضمینی وجود ندارد که این موضوع، به یک تراژدی منجر نشود.
مشکل دقیقا کجاست؟
از زمانی که موضوع مذاکره مستقیم بین آمریکا و کره‌شمالی مطرح شد، کارشناسان زیادی به اختلاف نظر دو طرف بر سر موضوع خلع سلاح هسته‌ای اشاره کرده‌اند. در پایان نشست سنگاپور که در میانه ژوئن برگزار شد، کیم جونگ اون بیانیه‌ای را امضا کرد و نسبت به «خلع سلاح کامل شبه جزیره کره» متعهد شد. اما آن بیانیه کوتاه و کلی، نه‌تنها جزئیات را در بر نمی‌گرفت، که حتی تعریف مشترکی از سوی دو طرف درباره خلع سلاح کامل هم ارائه نداد. به گزارش نیویورک‌تایمز، آمریکایی‌ها به واسطه عدم‌اطمینانی که بین دو طرف وجود دارد، بر خلع سلاحی سریع و عمیق تأکید دارند اما کره‌شمالی می‌خواهد که در همان ابتدای کار تحریم‌ها برداشته شود و در کنار درخواست‌های متعدد دیگر، خواستار پایان یافتن رسمی جنگ در شبه جزیره کره هم هست. شبه جزیره کره، از سال 1953به بعد در حالت «نه جنگ نه صلح» قرار دارد و از نظر فنی، جنگ بین کره‌شمالی و کره‌جنوبی، همچنان ادامه دارد. درخواست پایان رسمی جنگ از طرف آمریکا، موضوعی است که در بیانیه وزارت امورخارجه کره‌شمالی هم به آن اشاره شده است.
علاوه بر این، تفاوت دیدگاه دیگر، در تعریف از خلع سلاح شبه جزیره است. از سال 1992تا حالا، «خلع سلاح کامل» برای کره‌شمالی، پروسه‌ای مرحله‌ای از سوی دو طرف برای غیرنظامی کردن تمام شبه جزیره کره است. این برداشت از خلع سلاح، کاملا متفاوت از پروسه «خلع‌سلاح برگشت‌ناپذیر، قابل راستی‌آزمایی و کامل» است که آمریکا بر آن اصرار دارد.
