جعبه جادو
نه دورهمی هستیم نه خندوانه
چرا «شبی با عبدی» با 2ماه تأخیر روی آنتن رفت؟
نرگس قوری زری |خبرنگار
از اول تیرماه، پخش برنامه تلویزیونی «شبی با عبدی» از شبکه نسیم آغاز شده و در همین چند قسمت هم توانسته مخاطب خودش را پیدا کند. شبکه نسیم که مدت زیادی است بیشترِ بار جذب مخاطب و ساخت برنامه‌های پربیننده در صدا و سیما را تنهایی به دوش می‌کشد، بعد از تجربه‌های موفق خندوانه، دورهمی، وقتشه، هزار‌داستان و کودک‌شو حالا با یک جُنگ ترکیبی که بخش ویژه آن تاک شویی با حضور اکبر عبدی، هنرمند معروف سینما و تلویزیون است، راه جدیدی را در پیش گرفته است. حضور اکبر عبدی به‌عنوان محور اصلی این برنامه که یکی از محبوب‌ترین چهره‌های سینما و بازیگران طنزی است که عامه مردم او و کارهایش را دوست دارند، برگ برنده‌ای است که این برنامه در دست دارد. دیدن این چهره محبوب که یادآور خاطرات شیرینی از نقش‌های دوست‌داشتنی‌اش در تلویزیون و سینماست، به تنهایی می‌تواند دلیلی برای جذب مخاطبان باشد. گفته می‌شود این برنامه با توجه به اشتراکاتی که با خندوانه دارد چه در بخش گفت‌وگو با هنرمند و چه در بخش استعدادیابی می‌تواند رقیب جدی برای برنامه رامبد جوان باشد، اما محمدحسین لطیفی کارگردان شبی با عبدی در گفت‌وگویی که پیش از پخش نخستین قسمت از برنامه در فضای رسانه‌ای منتشر شد، وجود هرگونه شباهت برنامه‌اش با برنامه‌های دیگر شبکه نسیم را ادعایی بی‌اساس دانست.
هرچند صحبت‌های اولیه و ایده این برنامه در دوره مدیریت قبلی شبکه نسیم مطرح شد، اما با پیگیری‌های مدیریت جدید و همکاری اکبر عبدی کار ادامه پیدا کرد. طرح و ایده کلی برنامه این بود که با توجه به کارهای موفق اکبر عبدی در سینما و تلویزیون و با استفاده از حس نوستالژی مخاطب نسبت به این کارها، طرح برنامه و اجرای آن براساس حضور او در برنامه باشد. شکل کلی برنامه که تا چندی پیش «عبدی‌شو» نام داشت، به‌نوعی بازآفرینی و خاطره‌بازی با کاراکترهایی است که اکبر عبدی در سریال‌ها و فیلم‌های مختلف بازی کرده است. تیم اولی که در کنار کار قرار داشتند، گروه کارگردانی و تولید برنامه «هزار داستان» بود که پیش‌تولید «عبدی‌شو» را آغاز کرده بود، اما بعد از مدتی نام محمدحسین لطیفی کارگردان سینما و تلویزیون به‌عنوان کارگردان بخشی از این برنامه مطرح شد. بدین‌ترتیب، حضور محمدرضا شهیدی‌فرد به‌عنوان طراح برنامه و سرپرست گروه منتفی به‌نظر می‌رسید. جواد فرحانی تهیه‌کننده این برنامه درباره ملحق‌شدن لطیفی به‌عنوان کارگردان به گروه سازنده برنامه «شبی با عبدی»، می‌گوید: «ایشان خیلی زود به ما پیوستند. به محض اینکه کار ساخت فیلم سینما‌یی‌شان تمام شد به گروه اضافه شدند. هرچند که پیش از آن هم در جلسات کار شرکت می‌کردند اما بلافاصله بعد از فراغت از فیلم‌شان به‌طور کامل کنار پروژه حضور پیدا کردند. آقای شهیدی‌فرد هم کار مستقلی را دست گرفته‌اند و مشغول انجام آن هستند و از آنجا که همیشه کار برایشان جدی است بیشتر زمانشان را آنجا صرف می‌کنند اما ما هم، همچنان از نظرات ایشان استفاده می‌کنیم.»
آیا عبدی استندآپ اجرا می‌کند؟
بخشی از برنامه با حضور تعدادی از کسانی است که در فیلم‌ها و سریال‌ها با اکبر عبدی همبازی بوده‌اند. بخش گفت‌وگو و ارتباط با مردم نیز ازجمله قسمت‌های این برنامه است. این برنامه ابتدا در ۶۰ دقیقه طراحی شده بود اما درحال حاضر زمان آن بالاتر رفته و به چیزی حدود 90دقیقه رسیده است. مهمانان برنامه «شبی با عبدی» را هنرمندان و مردم تشکیل می‌دهند. یکی دیگر از ویژگی‌های این برنامه تلویزیونی این است که اکبر عبدی نمایش‌هایی را در آن اجرا می‌کند. به گفته عوامل برنامه، عبدی هسته اصلی برنامه است و قرار نیست به اجرای استندآپ کمدی بپردازد اما اگر خودش بخواهد این کار را به‌عهده بگیرد حتما به بهترین شکل اتفاق خواهد افتاد. هرچند خیلی‌ها باتوجه به وضعیت جسمی اکبر عبدی ابراز نگرانی کرده بودند که او نمی‌تواند اجرای این برنامه را برعهده بگیرد، اما تهیه‌کنندگان این برنامه همان ابتدا جلوی هرگونه شایعه‌پراکنی را گرفته و گفتند عبدی هیچ‌گونه مشکل و ضعف جسمانی ندارد.
چرا پخش برنامه به تعویق افتاد؟
قرار بود به محض آغاز تولید «شبی با عبدی»، پخش هفتگی آن هم آغاز شود. عوامل برنامه هم عنوان کرده بودند که دوست دارند ضبط و پخش به هم نزدیک باشد تا از اتفاق‌های روز اجتماع دور نمانند و برنامه‌ای به‌روز به مخاطب ارائه دهند، اما چنین اتفاقی نیفتاد و برنامه‌ای که دو، سه‌ماه قبل تیزر آن از شبکه نسیم پخش شده بود، با تأخیر زیاد روی آنتن رفت تا جایی که در قسمت اولی که روی آنتن رفت و با توجه به حرف‌های اکبر عبدی مشخص شد این قسمت را برای پخش در نیمه شعبان تدارک دیده بودند. شایعاتی درباره مخالفت رامبد جوان و مهران مدیری مطرح بود مبنی بر اینکه این دو برنامه‌ساز شبکه نسیم نگران هستند برنامه «شبی با عبدی» شبیه برنامه آنها شود و خیلی‌ها علت تأخیر پخش برنامه را همین مخالفت‌ها مطرح کردند اما فرحانی تهیه‌کننده «شبی با عبدی»، درباره فاصله زیاد ضبط این برنامه تا پخش آن نظر دیگری دارد. او در این‌باره می‌گوید: «به‌نظر من این فاصله ضبط تا پخش خیلی عجیب و غریب نیست. هرچند ما هم دوست داریم فاصله کمتر شود اما به هر حال زمان پخش ما به کنداکتور شبکه بستگی دارد. در برنامه‌هایی که خیلی روتین هستند و بالای 200، 300قسمت پخش می‌شوند، کم بودن این فاصله طبیعی است اما برای خود ما هم این فاصله خوب است تا شکل برنامه در بیاید تا بتوانیم به ایده‌آل‌مان نزدیک‌تر شویم.»
پیش از این محمدحسین لطیفی هم اعلام کرده بود: «این برنامه اصلا ربطی به «دورهمی» و «خندوانه» ندارد به‌خاطر اینکه کاری است که تا امروز در دنیا ندیده‌ام کسی انجام دهد؛ برنامه‌ای که گروه‌های نمایشی مختلفی را به‌خود می‌بیند که خودشان نقش می‌نویسند و کارگردانی‌اش می‌کنند و در چند دقیقه رقابت طنزآمیز از مردم نمره می‌گیرند. حالا واقعا «شبی با عبدی» را چطور می‌توان «دورهمی» دانست؟!»
مالک برنامه کیست؟
فصل اول این برنامه تلویزیونی قرار است 110قسمت باشد و با جدی‌تر شدن بخش استعدادیابی و حضور گروه‌های تئاتری به روزهای پرهیجان نزدیک‌تر می‌شود. همین بخش از برنامه می‌تواند در زیاد شدن تعداد قسمت‌های آن تأثیر داشته باشد. به گفته فرحانی تاکنون بیش از 10قسمت از این برنامه ضبط شده و ساخت آن منظم‌تر از گذشته ادامه دارد. اختصاص یک برنامه تلویزیونی به یکی از هنرمندان معروف و سپردن اجرای برنامه به او به‌طوری که نام همان فرد هم روی برنامه باشد، در خیلی از کشورهای دنیا سابقه دارد و اتفاق تازه‌ای نیست اما در همه این برنامه‌ها سرمایه‌گذار یا تهیه‌کننده برنامه همان فرد است و مالکیت اثر به او تعلق دارد. فرحانی اما درباره مالکیت مادی و معنوی «شبی با عبدی» می‌گوید: «همه‌‌چیز متعلق به صدا و سیماست؛ هم مالکیت مادی و هم مالکیت معنوی برنامه. در خارج از کشور هم اگر غیراز این است برای این است که شبکه‌ها خصوصی هستند.»
در این برنامه قرار است به مسائل فرهنگی- اجتماعی در قالب فضایی مفرح و شاد پرداخته شود تا حال مخاطب را خوب کند. عوامل سازنده برنامه در تلاش هستند تا برنامه‌ای متفاوت را برای تمامی سلیقه‌ها و همه سنین تولید کنند و تجربه پخش در همین مدت کوتاه نشان می‌دهد به هدفشان نزدیک شده‌اند. فرحانی بازخورد قسمت اول را خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «خیلی‌ها از متفاوت بودن برنامه گفته بودند و حتی در یکی از نقدها که در رسانه‌ها منتشر شده بود نوشته بودند این برنامه لاکچری نیست چون عبدی هنرمند مردمی است و از دل جامعه است. من هم امیدوارم به قول همان دوست رسانه‌ای بتوانیم برنامه را همینطور مردمی و غیرلاکچری پیش ببریم. هدف ما فقط این است که لحظات شادی را برای مردم بسازیم. دلمان می‌خواهد با همه محدودیت‌ها و اوضاع بد اقتصادی که وجود دارد برای چند دقیقه کام مردم را شیرین کنیم. از اول هم نمی‌خواستیم کار عجیب و غریبی انجام دهیم، فقط می‌خواستیم مردم لحظات مفرحی داشته باشند و دوست داشتیم راهی برای پیدا کردن استعدادهای بازیگری باز کنیم تا بتوانیم جوانان مستعد را به این حوزه معرفی کنیم که حالا شکر خدا این موقعیت را فراهم کرده‌ایم.»
«شبی با عبدی» قرار است هر هفته پنجشنبه و جمعه ساعت 21:30از شبکه نسیم پخش شود و باید دید می‌تواند رقیب جدی برای خندوانه باشد یا نه و آیا می‌تواند جای خالی دورهمی را برای مخاطبان شبکه نسیم پر کند؟
در قسمت اول چه گذشت؟
اکبر عبدی ابتدای برنامه هدف و رویکرد اصلی آن را کشف و معرفی استعدادهای بازیگری سراسر کشور در قالب گروه‌های نمایشی و رقابت با یکدیگر بیان کرد. در هر برنامه 2گروه آزاد نمایشی از سراسر کشور به «شبی با عبدی» می‌آیند و فرصت نمایش هنرشان و دیده شدن در سطح ملی را پیدا می کنند. این نمایش ها با درونمایه طنز به طرح سوژه های روز می‌پردازند. عبدی خودش هم بخشی از بار نمایشی برنامه را به دوش می‌کشد و با تعریف خاطرات و بازی نقش‌های کوتاه طنز باعث ایجاد حس نوستالژیک برای مخاطبان می‌شود. حضور مهمان ویژه در «شبی با عبدی» که در نخستین قسمت آن جمشید مشایخی بود، اتفاقی تکراری اما خوشایند است. همچنین حضور یک شخصیت طنز در فواصل مختلف برنامه و طرح موضوعات انتقادی از طرف او اتفاقی بود که شباهت زیادی به حضور شخصیت «قیمت» در دورهمی داشت اما دکور مناسب برنامه، بخش استعدادیابی و حضور گروه‌های نمایشی مختلف تا حد زیادی اشتراکات برنامه با دورهمی را کمرنگ کرده بود و نشان از تفاوت کلی این دو برنامه داشت.
