تشخیص غذای سالم با برچسب هوشمند ایرانی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

پایش تازگی مواد غذایی، برای جلوگیری از مسمومیت‌های ناشی از فساد آنها، از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که فناوری‌های هوشمند توانسته در سال‌های اخیر با ورود به آن خودنمایی کند. برچسب‌هایی که با جوهر هوشمند ساخته شده‌اند، به ‌شکلی مطمئن درصد تازگی، ماندگی و فساد مواد غذایی منجمد را مشخص می‌کند. یکی از محققان مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مشهد موفق شده است برای پایش غذاهای دریایی با فناوری نانو و مواد گیاهی از جوهر سبز هوشمند، یک برچسب هوشمند بسازد. از این فناوری در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده می‌شود.

جوهر هوشمند چیست؟
«جوهر هوشمند» مفهومی است که از زمان پیدایش هوش مصنوعی و رشد آن، بیشتر نمود پیدا کرده است. جوهر هوشمند به هر نوع سیستم هوش مصنوعی اشاره دارد که قادر به یادگیری، تطبیق و ارتقای خود به‌طور مستقل است. این سیستم‌ها معمولا با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی، شبکه‌های عصبی و فناوری‌های مرتبط دیگر ایجاد می‌شوند. این جوهر به شکل برچسب، با تغییر رنگ، نامناسب بودن غذا را هشدار می‌دهد. یکی دیگر از مزایای این جوهر این است که به مصرف‌کننده اعلام می‌کند غذا را در جای مناسب قرار دهد تا موجب فساد نشود. هنگامی که درجه حرارت مناسب باشد، این جوهر به‌اصطلاح خاموش است و تغییر رنگ نمی‌دهد.

برچسب هوشمند ایرانی چگونه عمل می‌کند؟
اسماء وردیان، محققی است که با استفاده از آنتوسیانین، کورکومین و نسبت بهینه آنها روی بستر «نانوفیبر کیتین» موفق به تولید جوهر و نشانگر حساس به پی‌اچ برای پایش فساد میگو با چشم غیرمسلح شده است. در این طرح، جوهر هوشمند سبز از ضایعات پوسته میگو و ترکیب 2رنگدانه طبیعی کورکومین و آنتوسیانین به‌دست آمده از گلبرگ زعفران، برای پایش تازگی میگو در مدت نگهداری در یخچال ساخته شده است. در آزمایش‌های انجام شده، این جوهر هوشمند حتی پس از نگهداری به‌مدت 6ماه در دماهای مختلف، همچنان پایدار بوده است.

حوزه‌های کاربردی جوهر هوشمند
استفاده از جوهر هوشمند در حوزه‌های مختلفی ازجمله خودروهای هوشمند، روباتیک، سیستم‌های سلامت، مدیریت منابع، صنعت بازی‌های رایانه‌ای و غیره، رو به رشد است. این سیستم‌ها با تحلیل داده‌ها و ارائه پیشنهادها و راهکارهای بهینه به بهبود عملکرد و کارایی در موارد مختلف کمک می‌کنند. جوهر هوشمند در خودروهای هوشمند استفاده می‌شود تا اطلاعات راننده و محیط رانندگی را تحلیل کرده و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه ای را براساس شرایط جاری انجام دهد؛ مانند سیستم‌های هشدار تصادف، سیستم‌های کنترل خودکار و سیستم‌های ناوبری. در بخش پزشکی و مراقبت بهداشتی، جوهر هوشمند می‌تواند به تشخیص بیماری‌ها، پیش‌بینی علائم بیماری و ارائه راهکارهای درمانی کمک کند. همچنین در بازاریابی و تجارت الکترونیکی، این فناوری می‌تواند با تحلیل داده‌های مشتریان، پیشنهاد‌های محصولات، بهینه‌سازی قیمت‌ها و بهبود تجربه مشتری در تجارت الکترونیکی کمک کند. در مجموع، جوهر هوشمند در هر حوزه‌ای که نیاز به تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی، تصمیم‌گیری هوشمندانه و بهبود عملکرد و کارایی داشته باشد، می‌تواند به‌کار برود.