آرامگاه نخستین زن حکومت گر شیعه در ایران
موضوع: بقعه‌ها و امامزاده‌های دولاب
ویژگی: ماجرای شهادت یاران امام رضا‌ع در دولاب و نخستین زن حاکم شیعه در ایران
در روزگار قدیم مسافران مشهد باید از محدوده‌ای که امروز به دولاب مشهور است می‌گذشتند. این روستا در نزدیکی ری باستانی قرار گرفته بود. ماجرای امامزاده چهل تن در محله تاریخی دولاب به همین مسافرانی برمی‌گردد که قرار بود از مسیر این روستا به خراسان برسند و با امام هشتم شیعیان دیدار کنند. این مسافران جمعی از یاران امام رضا(ع) بودند که مأموران خلیفه عباسی آنها را در دولاب به شهادت رساندند. سعید کفایی، از معتمدان محله دولاب، می‌گوید: «کسی از اهالی محله دولاب نیست که داستان بقعه
چهل تن را نداند. این بقعه یک بنای خشتی و سـاده مربعـی‌شکل اسـت کـه ستون‌های استوانه‌ای، چهارگوشه‌اش را احاطه کرده است. قرار گرفتن آن در محیطی پردرخت، فضا را دل‌انگیز کرده و بر معنویت آن افزوده است. قدیمی‌ها باور داشتند که زمین‌های اطراف امامزاده‌ها با برکت است و به همین دلیل، بخش زیادی از زمین‌های اطراف بقعه چهل تن، وقف قبرستان دولاب شده است.»
امامزاده اهل بن علی‌ع یا بقعه گل زرد
امامزاده اهل بن علی(ع) بقعه متبرکه دیگری است که اهالی دولاب به آن ارادت دارند. اشعاری بر دیوار بقعه خودنمایی می‌کند که طبق آن، صاحب مرقد از فرزندان امیرالمؤمنین(ع) بوده است. ناصر تکمیل‌همایون، تهران‌پژوه و تاریخ‌نگار، از این بقعه به نام بقعه گل زرد نیز نام برده است.
پاسخ دندان شکن سیده ملک خاتون به سلطان غزنوی
از جذابیت‌های محله دولاب باید به آرامگاه بانویی اشاره کرد که لقب نخستین زن حاکم شیعی در تاریخ ایران را دارد.
شیرین‌دخت اسپهبد رستم طبری یا به روایت عموم، سیده ملک خاتون زنی پارسا و قدرتمند بود. البته برخی از مورخان بنا به زیارتنامه‌ای که در ورودی این آرامگاه درج شده است، نسب او را به امام‌موسی‌کاظم(ع) می‌دانند. اهالی دولاب ماجرای سیده ملک خاتون را با غرور خاصی تعریف و از جواب دندان‌شکنی که او به سلطان محمود غزنوی داد، قصه‌ها و روایت‌ها نقل می‌کنند.
کفایی می‌گوید: «او در مقابل تهدیدهای سلطان محمود برای تصرف ری کوتاه نیامد و در جواب نامه او نوشت: «اگر تو بخواهی ری را بگیری این کار از دو حال بیرون نیست یا آنکه تو در این نبرد پیروز خواهی شـد یا من؛ اگر تو پیروز شـوی که چندان قدر و بهایی نـداری، زیـرا همه گوینـد محمود زنی را شکسـت داد و اگر من فاتح شـوم، آبرو و حیثیـت تـو بر بـاد خواهد رفت و همـگان گویند محمود با آن همه خدم و حشم از زنی بیوه شکست خورد.» کفایی تأکید می‌کند که این روایت در متون تاریخی ذکر شده است.
در همینه زمینه :
