مجوز خوار‌‌بارفروشی بیشترین تقاضا را دارد
مهدی امیدوار، سخنگو و عضو هیأت رئیسه اتاق اصناف ایران
با حذف مجوزهای کاغذی تا 25 اردیبهشت 1403، شاهد تحولی بزرگ در نظام صدور مجوز کسب‌وکار خواهیم بود. مهدی امیدوار، سخنگو و عضو هیأت رئیسه اتاق اصناف ایران،از مزایا و چالش‌های پیش‌روی این طرح می‌گوید.
برای دریافت مجوز کسب‌وکار چه روندی باید طی شود؟
با تلاش‌هایی که درباره راه‌اندازی درگاه ملی مجوزهای کشور صورت گرفته در حال حاضر مسیر برای انجام عملیات دریافت مجوز در این سامانه هموار شده است. تا 25اردیبهشت 1403مجوزهای کاغذی به‌طور کامل از این گردونه خارج و مجوز الکترونیک جایگزین خواهد شد.
کدام کسب‌وکار بیشترین درخواست را برای اخذ مجوز دارد؟
در سال‌های اخیر بیشترین تقاضا برای دریافت مجوز کسب‌وکار در حوزه راه‌اندازی فروشگاه‌های خواربار است. این مجوز شامل بخش‌های ابطال، صدور و تمدید می‌شود، زیرا تعداد افراد شاغل در این حوزه از دیگر حوزه‌ها بیشتر است.
آیا تمام صنوف می‌توانند از درگاه ملی مجوزها، پروانه کسب بگیرند؟
بله. تمام فعالان حوزه کسب‌وکار، اعم از تولیدی، سیاحتی، تجاری، خدماتی و... باید از طریق سامانه مجوزها مراحل اخذ مجوز را انجام بدهند. سامانه ملی مجوزها برای خدمات‌دهی به تمامی صنوف و فعالان کسب‌وکار طراحی شده است.
با این روش دیگر نیاز به مراجعه حضوری برای دریافت مجوز نیست؟
پیش از این، درخواست‌کننده برای دریافت نامه باید به اتحادیه مراجعه می‌کرد که هم زمانبر بود هم به بار ترافیکی شهر اضافه می‌شد، اما با این روش هیچ نیازی به مراجعه حضوری به اداره اصناف یا اتحادیه‌ها نیست.
درگاه ملی مجوزها در رونق کسب‌وکار چه تأثیری دارد؟
دغدغه اتاق اصناف، مجوز الکترونیک یا کاغذی‌بودن آن نیست، یا اینکه مجوز سه روزه صادر می‌شود یا هفت روزه.انتظار ما از بخش دولتی این است که بعد از صدور مجوز، بازاری آرام که ارزش اقتصادی و رقابتی در آن معنا داشته باشد، به‌خصوص در حوزه کنترل تورم و عدم‌ثبات نرخ ارز ایجاد کند. درگاه ملی مجوزها در اخذ مجوز کسب‌وکار تسریع ایجاد کرده، اما مسئله مهم ماندگاری و ادامه‌دادن کسب‌وکارها در این بازار است.
اصلی‌ترین مانع برای دریافت مجوز کسب‌وکار چیست؟
خیلی از واحدهای صنفی در سراسر کشور در مکان استیجاری فعالیت می‌کنند که اکثرا با مشکلات بسیاری مانند عدم‌تمدید قرارداد یا بالا‌بردن اجاره‌بها از سوی صاحبان ملک مواجه می‌شوند. این مسئله به‌دلیل نداشتن نظارت و قانون خاص در این زمینه است. در خیلی از کشورها با واحد کسب‌وکار قراردادهای 3یا 5ساله بسته می‌شود و هر سال به میزان 20تا 30درصد به اجاره‌بها اضافه می‌شود. در کشور ما متأسفانه واحد صنفی اصلا نمی‌تواند درباره این موضوع برنامه‌ریزی داشته باشد، زیرا اینجا درباره تمدید و اضافه‌کردن اجاره‌بها قانون خاصی وجود ندارد و این صاحب ملک است که درباره این موضوع هرطور که بخواهد تصمیم می‌گیرد. یکی دیگر از مشکلات اصلی در کسب‌وکار عدم‌ثبات نرخ ارز است که همواره فعالان این حوزه را دچار مشکلات می‌کند.
کدام مجوزها در زمان کمتری صادر می‌شوند؟
دریافت تمامی مجوزها در حوزه اصناف تقریبا روند یکسانی دارد و در یک بازه زمانی مشخص صادر می‌شوند. در کل با این روش اخذ تمامی مجوزها با روند سریع‌تری انجام
می‌شود. بعضی از پروانه‌های کسب نیازمند استعلام از سازمان‌هایی مانند وزارت بهداشت، اداره اماکن یا پلیس امنیت هستند که آنها هم با دریافتQR کد می‌توانند ظرف مدت3 یا 4روز کاری مجوز کسب خود را دریافت کنند.
آیا نوسان نرخ ارز و تورم موجود، باعث کم‌شدن درخواست اخذ مجوز کسب شده است؟
این مسائل تأثیر فراوانی بر روند کاهش درخواست‌کنندگان پروانه کسب داشته و هر سال تعداد درخواست برای اخذ مجوز کسب‌وکار نسبت به سال قبل کمتر می‌شود. ما در این بخش هم متقاضی دریافت مجوز کسب داریم، هم انصراف‌دهنده از دریافت. متأسفانه در سال‌های اخیر تعداد درخواست برای ابطال پروانه کسب با سرعت بالا رو به افزایش است. به‌طور مثال فرایندی برای دریافت پروانه کسب طی شده، اشتغال‌زایی صورت گرفته، اما بعد از گذشت یک تا یک سال و نیم بعد به‌دلیل بالارفتن نرخ اجاره‌بها که متاثر از وضعیت تورم و نرخ ارز است، فرد را برای ادامه کار دچار ناامیدی کرده است. مسئله نگران‌کننده بیشترشدن تعداد انصرافی‌ها از ورودی‌هاست.
شناسه یکتا
هر فردی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکاری را دارد، یا اینکه در حوزه‌های صنوف، خدماتی، سیاحتی، صنعتی، تولیدی و... فعالیت می‌کند باید شناسه یکتا داشته باشد. این شناسه در سامانه مجوزها منحصرا برای هر کدام از این افراد صادر می‌شود. هر پروانه کسب که در سامانه مجوزها صادر می‌شود، دارای یک QR کد است و هر صنفی که وظیفه خدمات‌رسانی به این افراد را داشته باشد از طریق همین QR کد می‌تواند استعلامات مربوط به اعتبار مجوز کسب درخواست‌کننده خدمات را دریافت کند. با این روش مدیریت و نظارت بر کسب‌وکارها بهتر و دقیق‌تر انجام می‌شود.
تغییرات در مراحل دریافت مجوز
خیلی از کسانی که بدون دریافت پروانه کسب، مشغول به‌کار بودند، یا اینکه در حال دریافت پروانه کسب به شیوه قدیمی بودند، با این روش به‌راحتی از سوی اتحادیه‌ها قابل شناسایی هستند و عملا از 25اردیبهشت انواع خدمات دولتی و بانکی به آنها تعلق نخواهد گرفت. اکنون بیش از 3میلیون واحد صنفی وجود دارد که باید پروانه کسب بگیرند یا اینکه پروانه کسب خود را تمدید کنند.
محاسن
همواره در اصناف با اعتراضات بسیاری درباره واحدهای بدون‌پروانه کسب روبه‌رو بوده‌ایم. این پروسه برای اعلام یا اخطار برای این واحدها در بعضی مواقع بسیار زمانبر بود و گاهی به پلمپ واحد متخلف نیز منجر می‌شد، اما با روش جدید نیاز به طی‌کردن این پروسه نیست، چرا که واحد صنفی اگر مراحل اخذ یا تمدید مجوز را در سامانه انجام نداده باشد به‌طور خودکار از خدمات دولتی و بانکی محروم خواهد شد. از سوی دیگر در بخش اخذ پروانه کسب کاغذی به شیوه قدیمی، در مواردی تقلب و جعل اسناد و مهر و... صورت می‌گرفت و بابت این ماجرا اعتراضات و شکایات بسیاری به صنوف می‌شد، اما در شیوه الکترونیکی استعلامات به راحتی انجام می‌شود و می‌توان با مراجعه به سامانه مجوزها از صحت یا تقلبی‌بودن مدارک مطلع شد.
