گزارش
کدام محتواها وایرال می‌شود؟
بررسی تحقیقات علمی انجام‌گرفته درباره علت وایرال‌شدن محتواها در رسانه‌های اجتماعی
محمد بحرینی-پژوهشگر علوم شناختی
یکی از موضوعاتی که کنجکاوی همه ما را برمی‌انگیزد و شاید در فعالیت‌های اقتصادی یا رسانه‌ای به آن نیاز داریم این است که چه عواملی دست‌به‌دست هم می‌دهد تا یک محتوا در رسانه‌های اجتماعی وایرال( انتشار با سرعت بالا) شود؟ در این‌باره مطالب زیادی نوشته شده است اما در گزارش پیش‌رو به بررسی برخی تحقیقات علمی که روی این موضوع صورت گرفته است پرداخته‌ایم.
کدام احساسات بیشتر وایرال می‌شود؟
در مقاله «چه چیزی باعث وایرال شدن محتواهای آنلاین می‌شود؟» که در سال 2012منتشر شده و بیش از 4هزار بار در سایر تحقیقات به این مقاله ارجاع داده شده است، نتایج آزمایش در این زمینه منتشر شده است.2تحقیق در این‌باره انجام گرفت. تحقیق اول درباره مطالعه میدانی احساسات و رابطه آن با وایرال شدن است. نیویورک‌تایمز به‌طور مستمر گزارش می‌دهد که کدام مقاله از وب‌سایت آن بیشترین ایمیل را در 24ساعت گذشته داشته است. در این تحقیق تعداد 6956مقاله روزنامه نیویورک‌تایمز که در طول یک‌ماه در سال2008منتشر شده بود مورد بررسی قرار گرفت و درصد احتمال وایرال شدن درباره هر یک از ویژگی‌های محتوا اعلام شده است.
وایرال شدن به‌معنای درست بودن نیست
تحقیقات بسیاری در این زمینه موجود است که تمامی آنها نتایج مشابهی داشته‌اند. از تحقیقات انجام شده روی این موضوع، نکته مهمی روشن می‌شود و آن اینکه این تحقیقات نشان می‌دهند صرف‌نظر از راست یا دروغ بودن یک محتوا و درست یا نادرست بودن آن، صرفاً به دلیل وجود یکی از عناصری که در تحقیقات مختلف ثابت شده موجب وایرال شدن می‌شوند، یک محتوا می‌تواند پربازدید شده و بارها به اشتراک گذاشته شود. این نکته 2مسئله را به ما گوشزد می‌کند:نخست آنکه وایرال شدن را نباید دلیلی بر درستی یا صداقت یک محتوا بدانیم.نکته دوم اینکه رسانه‌ها می‌توانند روی عناصری که موجب وایرال شدن است سوار شده و هر چیزی را که می‌خواهند به خورد ما بدهند با همین روش منتشر کنند. در نتیجه نسبت به این مسئله باید بسیار هوشیار بود.
نتایج تحقیقات چه بود؟
یک محتوا هر چه مثبت‌تر باشد احتمال وایرال شدن آن بیشتر است.
از واژه‌های مثبت به‌طور قابل توجهی بیشتر از واژه‌های منفی استقبال می‌شود.
هر چه عواطف و احساسات در یک محتوا بیشتر باشد، احتمال بالاتر بودن بازدید آن بیشتر است.
محتوای غم‌انگیز کمتر احتمال وایرال شدن دارد.
برخی احساسات منفی مانند وحشت، اضطراب و خشم نیز هستند که عامل وایرال شدن هستند.
(نکته مهم در اینجا این است که هم غم، هم وحشت، هم اضطراب و هم خشم، احساسات منفی هستند، اما آن دسته احساساتی که موجب برانگیختن یا فعال‌شدن می‌شوند با وایرال شدن رابطه مستقیم دارند. احساسی همچون غم که موجب غیرفعال شدن است، رابطه عکس با وایرال شدن دارد. بنابراین فعال‌سازی باعث انتقال اجتماعی است.)
محتواهای جالب، شگفت‌انگیز و آموزنده نیز از محتواهای دارای پتانسیل وایرال شدن محسوب می‌شوند.
همچنین مقالات طولانی‌تر، مقالات نویسندگان مشهورتر و مقالات نوشته‌شده توسط زنان نیز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
در تحقیق دوم سلسله آزمایش‌هایی روی 2مفهوم «سرگرمی» و «خشم» انجام گرفت. نتایج این تحقیق نیز نشان داد محتواهای سرگرم کننده، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند و پتانسیل وایرال شدن دارند. همچنین محتواهایی که خشم را برمی‌انگیزند، بیشتر احتمال دارد که به اشتراک گذاشته شود.
