اسکناس طلا و فراتر از آن

سیدسروش طباطبایی‌پور

همین چند روز پیش، فروشگاه طلا و جواهر «دیان جولری» (Dian Jewellery) در شهر دوبی، از نخستین اسکناس طلایی جهان رونمایی کرد؛ اسکناسی با یک‌دهم گرم طلای 24عیار و با پوششی پلیمری که هر قطعه‌ آن، با شماره‌سریالی منحصر‌به‌فرد، از دیگری متمایز شده و 159درهم ارزش دارد. راهول ساگر، بنیانگذار این اسکناس قیمتی، این خبر را با هیجان‌ در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشت؛ خبری که در مدتی کوتاه، ده‌ها میلیون نفر از آن بازدید کردند. البته این اسکناس، بیشتر جنبه یک سوغاتی ارزشمند را دارد و قرار نیست به‌عنوان پول رایج و قانونی رد و بدل شود، اما به گفته ساگر، یاد این سرزمین را در دل مسافران آن تا ابد زنده نگه می‌دارد. اما خاص‌ترین اسکناس‌ها، برای کدام کشورهاست و کدام ویژگی‌ها، آنها را خاص کرده است؟

1-دلار عمودی
بیشتر کشورهای جهان، اسکناس‌های خود را به شکل افقی منتشر کرده‌اند اما «برمودا»، یکی از کوچک‌ترین کشورهای جهان در اقیانوس اطلس شمالی است که اسکناس‌های 2‌دلاری‌اش، عمودی است و بر یک روی آن، مرغی خوشرنگ جا خوش کرده است.

2-اسکناس پانچ‌شده
«موبوتو سسه سوکو»، دیکتاتور زئیر، بعد از 32سال حکومت در سال‌۱۹۹۷ میلادی سرنگون شد . حکومت جدید که به نام جمهوری دمکراتیک کنگو شناخته می‌شود، از نظر اقتصادی، در شرایطی دشوار قرار گرفت و قرار شد در مدتی کوتاه، از همان اسکناس‌های قبلی استفاده کنند؛ اما چهره‌ دیکتاتور منفورشان را روی اسکناس‌ها، باید چه می‌کردند؟ بهترین راه پانچ این اسکناس‌ها و حذف دیکتاتور بود.

3-اسکناس ضد‌آب
اسکناس‌های 5دلاری استرالیا، قابل شست‌و‌شو‌ست و تقریبا غیرممکن است پاره شود؛ پس شاید مردم استرالیا، تمیزترین پول جهان را توی جیبشان دارند. شفاف‌بودن بخش‌هایی از این اسکناس، آن را خاص‌تر هم کرده است.

4-اسکناس محیط‌زیستی
در کشور آفریقای جنوبی، به‌جای تصاویر سیاستمداران، دانشمندان و هنرمندان، طرح‌هایی از شیر، فیل، کرگدن، بوفالو و پلنگ روی برخی از اسکناس‌ها نقش بسته و تصویر این حیوان‌های بزرگ، توجه علاقه‌مندان به محیط‌زیست را جلب کرده است.

5-اسکناس دمکراتیک
طرح این اسکناس ۲۵۰ گیلدر هلندی، قبل از انتشار، به همه‌پرسی گذاشته شد و ۹۷‌درصد مردم هلند، آن را پسندیدند؛ اسکناسی با طرح فانوس دریایی و نقشه جهان که به همین دلیل، شاید یکی از محبوب‌ترین اسکناس‌های جهان است.