بازگشت«گوزن زرد» از لبه انقراض

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

نیم قرن پیش تصور می‌شد گوزن زرد ایرانی در دامنه‌های زاگرس به‌طور کلی منقرض شده است. تلاش برای نجات این گونه از پرتگاه انقراض تا‌کنون جمعیت گوزن زرد را به بیش از 300رأس در کشور رسانده است. بخش عمده این تلاش‌ها بر عهده محیط‌بانان سازمان حفاظت محیط‌زیست است. سال گذشته نخستین گوساله گوزن زرد ایرانی در نخستین مرکز تکثیر در اسارت بخش خصوصی به دنیا آمد.سازمان، تفاهمنامه‌های متنوعی با بخش خصوصی منعقد می‌کند تا بتواند بر ابرچالش «کمبود زمان و بودجه» غلبه کند. برخی از این شرکت‌ها در ازای تامین منابع مالی صرفا به‌دنبال حفاظت از گونه و توسعه گرد شگری هستند.

گوزن زرد ایرانی در لرستان
علی سالاروند، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان لرستان
 در یک‌ماه آینده 3گوساله جدید گوزن زرد ایرانی به دنیا خواهند آمد. بهار سال گذشته نخستین گوساله در مرکز بخش خصوصی (واقع در دامنه‌های یافته‌کوه خرم‌آباد) به دنیا آمد. گوزن زرد به‌شدت در معرض انقراض بود که با اقدامات اخیر نجات خواهد یافت. برای
نخستین بار در سال 1401بخش خصوصی (کشت و صنعت فجر صفا) برای حفاظت مشارکتی از گوزن زرد مشارکت کرد. در بخش دولتی اعتبارات پروژه‌ها به قدری دیر می‌آید که گاهی برای تامین مدیریت بیماری‌ها، تامین علوفه و... فرصت از دست می‌رود. به‌زودی در محدوده 400هکتاری تعیین شده در اراضی این شرکت گوزن‌ها رهاسازی خواهند شد. این مرکز بزرگ‌ترین مرکز بخش خصوصی برای حفاظت از این گونه در کشور است.

تفاهمنامه‌هایی برای تکثیر
غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست‌
 استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای حفظ محیط‌زیست همواره یکی از شعارهای اصلی سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت سیزدهم بوده است، موضوع تقویت و توسعه اقدامات حفاظتی با بهره‌گیری از ظرفیت بخش‌های غیردولتی در حفاظت از حیات‌ وحش ازجمله قرق اختصاصی، طرح‌های تکثیر و پرورش در دستور کار سازمان است. برای نخستین بار برای گونه به‌شدت در معرض انقراض گوزن زرد ایرانی، تفاهمنامه‌ای با بخش خصوصی (شرکت کشت و صنعت فجرصفا) به‌منظور تکثیر و پرورش و احیای آن در لرستان امضا شد. هدفی که سازمان در همه  تفاهمنامه‌ها دنبال می‌کند، حفاظت از گونه در معرض انقراض است. نوع بهره‌برداری این شرکت نیز علاوه بر اجرای مسئولیت اجتماعی، توسعه گردشگری خواهد بود. به‌گونه‌ای که در عرصه 400هکتاری سایت احیا، افراد می‌توانند جمعیت تکثیر و تثبیت شده را  مانند تورهای سافاری از دور و با دوربین ببینند. تکثیر گوزن زرد فرایند بسیار سخت و زمانبری است؛ چرا که این گونه از گاوسانان است و در هر زایمان یک گوساله به دنیا می‌آورد.