عشق‌من دوتار‌

گروه ایرانشهر

ویدئویش چند وقت پیش در شبکه‌های مجازی وایرال شد؛ «غلامعلی حیدری»، پاکبانی که با دوتارنوازی‌اش همه را شوکه کرده است. فیلم دوتارنوازی‌اش در جشن پاکبانان کلانشهر مشهد را هم سید مجتبی خداداد حسینی، همکارش در اینستاگرام منتشر کرد؛ همکاری که خودش هم پیش‌تر با رجزخوانی‌ با لهجه مشهدی علیه طالبان در فضای مجازی وایرال شده بود. حیدری حالا در گفت‌وگو با همشهری از دوتارنوازی‌ها و عشقش به این‌ساز می‌گوید.‌

 شروع نوازندگی
دوتار جزو سازهای مضرابی است که بیشتر با ناخن نواخته می‌شود؛ 2سیم روی بدنه‌ای از جنس چوب توت یا گردو و افرا، اما نخستین دوتار «غلامعلی حیدری» دو سیم بود و یک قوطی حلبی 5کیلوگرمی روغن نباتی. او که حالا 51ساله است، این دوتار را از 12سالگی داشته و حالا روایت می‌کند که اهل صالح‌آباد شهرستان تربت جام است؛ شهرستانی که خیلی‌ها در آن‌ساز می‌زنند و آواز می‌خوانند و اتفاقا با دوتار هم شهره شده است. پسرعموهای غلامعلی هم نوازنده بودند و پدرش هم آواز می‌خواند.
او از همین جا و از همین خانواده عاشق دوتار شد، اما پدرش به‌دلیل شرایط مالی امکان خرید‌ساز را نداشت. این بود که با یک قوطی حلبی 5کیلوگرمی یک دوتار درست کرد و همان هم شد شروع نوازندگی او‌.

ساز جدید و دنیای جدید
«سازم را همه‌جا با خود می‌بردم، هر روستا یا شهری که می‌گفتند یک استاد هست که کار نوازندگی و آواز می‌کند می‌رفتم تا یاد بگیرم، راهش مهم نبود.» این را «غلامعلی حیدری» روایت می‌کند که از 12 تا 17 سالگی با همان قوطی حلبی عشقش را به نوازندگی حفظ کرد. بالاخره اما روزهای خوب هم رسید. دست و بال پدر بازتر شد و توانست دوتار واقعی برایش بخرد: «نمی‌دانید چقدر خوشحال بودم. ‌‌‌ساز حلبی را دور انداختم. دوتار جدید شد وصله جانم و همه جا با خودم می‌بردمش، مثل گوشی تلفن که حالا یکسره دست بچه‌هاست. کاست‌های استادان را می‌گرفتم و گوش می‌دادم تا به‌صورت گوشی و ذهنی یاد بگیرم. نت‌خوانی بلد نبودم، اما همیشه می‌گفتم خدایا می‌شود یک روز من نوازنده شوم.» استادش در دوتار نوازی محسن عسگریان بود؛ نوازنده‌ای که صدای دوتار را صدای هنر و فرهنگ خراسان می‌داند و او را میراث‌دار ذوالفقار عسگریان، نوازنده و خواننده موسیقی نواحی خراسان می‌دانند.‌

جدایی و وصل
دوتارنوازی «غلامعلی حیدری» ادامه داشت تا اینکه یک حادثه او را از سازش جدا کرد. سال1384 بود که برادر بزرگ‌ترش را در سانحه تصادف از دست داد. می‌گوید: «با خودم فکر کردم‌ ساز بزنم که چه بشود؟ دیگر دنبال نوازندگی نرفتم. داغ بدی بود.‌
دو تار را فروختم، زیرا حتی منبع درآمدم هم نبود و با جاروکشی در شهرداری بیشتر می‌توانستم درآمد کسب کنم. آن‌ موقع یک سالی می‌شد که در شهرداری مشغول شده بودم.» اما ماجرای وصل دوباره او و ‌ساز دوتارش به روزهایی برمی‌گردد که سمت حرم رضوی و در محدوده پنج‌راه، مثل همه روزهای دیگر کارش را انجام می‌داد و صدای «کریم کریمی» خواننده و دوتارنواز نواحی خراسان دوباره هوایی‌اش کرد: «شب که به خانه رفتم به همسرم گفتم باید دوباره‌ ساز بخرم. نمی‌توانم بدون دوتار سر کنم.»


دوتارنوازی در شهرداری مشهد
حالا «غلامعلی حیدری» با بهانه و بی‌بهانه دوتار می‌زند. نوازندگی‌اش را ابتدا سید مجتبی خداداد حسینی، پاکبان همکارش فهمید و بعد بقیه. حالا دیگر اگر شهرداری مشهد
برنامه ای داشته باشد، خیلی‌ وقت‌ها او می‌رود و ‌ساز می‌زند یا با لباس محلی تربت‌جام یا با همین لباس پاکبانی؛ خیلی فرقی نمی‌کند. مهم این است که همکارانش به او افتخار می‌کنند. حیدری، عاشق دوتار است و می‌خواهد تا زنده است نوازندگی کند و حتی این‌ساز را به پسر و دو دخترش هم یاد داده و دوست دارد شهرداری از همه پاکبان‌ها و کارکنانی که هنری دارند، حمایت کند.