بستنی، آی بستنی؛ نوبر بهاره بستنی!
شغل: بستنیفروشی سیار
ویژگی: بستنیفروشهای سیار با چرخ طوافی در کوچهها بستنی میفروختند
امروز تهیه بستنی کار آسانی است. کافی است سراغ نزدیکترین سوپرمارکت به محل زندگی خودتان بروید تا از میان انواع بستنیهایی که در فریزر ردیف شده، بستنی دلخواهتان را انتخاب کنید. اما چند دهه پیش وقتی هنوز از یخچال و فریزر خبری نبود، تهرانیها تابستان که میشد برای تهیه بستنی باید سراغ دکانهای بستنیفروشی میرفتند که تعدادشان هم زیاد نبود. همان روزها اما کار و کاسبی بستنیفروشهای دورهگرد سکه بود. بستنیفروشها با چرخ طوافی راهی کوچهها و محلههای شهر میشدند و قالببشکهایها هم قالبهای چوبیای را که با بستنی پر شده بود روی سر میگذاشتند تا با فروش بستنی، تابستان داغ را برای تهرانیها دلپذیر کنند. علیرضا زمانی، تهرانپژوه، میگوید: «اولین بستنیفروش تهران ممدریش بود که دکاندار بود و در دکان خود بستنی تولید میکرد و میفروخت. او به بستنی خامه اضافه میکرد بهگونهای که خامه را دور قالب میمالید تا با گرداندن قالب، خامه سفت شود. در همان دوران که علاقه به بستنی حسابی همهگیر شد، شغل بستنیفروشی دورهگرد هم در تهران بهوجود آمد. بستنیفروشهای دورهگرد معمولا بستنی را با کیفیت پایینتر درست میکردند و قیمت بستنی تولیدی آنها هم برای مشتری کمتر از بستنی دکانها تمام میشد. با پایان زمستان و گرمشدن هوا بود که سر و کله بستنیفروشهای دورهگرد در گذرها و کوچههای تهران پیدا میشد. آنها بستنیها را در ظرفهای فلزی دوجداره که سرما را حفظ میکرد، میریختند و با چرخ راهی کوچهها میشدند و فریاد میزدند: بستنی، آی بستنی، نوبر بهاره بستنی!»
تهرانیها به فروشندگان دورهگردی که بستنی یخی میفروختند آلاسکافروش میگفتند. آلاسکافروشها نیز در کوچههای شهر دوره میافتادند تا در روزهای گرم تابستان مشتری پیدا کنند. زمانی ادامه میدهد: «در دهههای 30و 40با رونقگرفتن کارخانههای یخسازی صنعتی، کار و بار آلاسکافروشها هم رونق گرفت. کارگاههای کوچکی در تهران ازجمله کارگاهی در خیابان کارون وجود داشتند که آلاسکا تولید میکردند. آلاسکافروشهای دورهگرد صبحها آلاسکاهای تولید کارگاهها را در ظرفهای عایق میریختند و راهی کوچههای شهر میشدند.»