تهران هوای درختان را دارد

گروه شهری

این روزها عده‌ای با دستاویز قراردادن ماجرای ساخت مسجد در بوستان قیطریه دنبال تلقین این موضوع هستند که شهرداری تهران درختان زیادی را در شهر قطع کرده است؛ درحالی‌که حتی در این پارک نیز هنوز درختی قطع نشده است؛ اخباری که ریشه در نگاه مخالف سیاسی دارد و شاخ‌وبرگ‌های غیرواقعی هم به آن اضافه می‌کنند.
این حرف‌وحدیث‌ها در حالی مطرح می‌شود که نمونه‌های زیادی در این 3‌سال مدیریت زاکانی و تیمش در مجموعه شهرداری تهران وجود داشته که نشان می‌دهد آنها نگهبانان و دوستداران درختان تهران‌اند؛ بیش از 4هزار هکتار درخت‌کاری در کمربند سبز تهران طی 3سال گذشته و آبیاری روزانه صدهاهزار درخت در سطح شهر حتی در خشکسالی عمیق تهران طی 2سال گذشته را می‌توان دلیل این ادعا دانست.
مهم‌تر از این موارد، برخورد جدی مدیریت شهری ششم با متخلفان حقیقی و حتی حقوقی است که در سطح شهر اقدام به قطع درختان می‌کنند که نمونه بارز آن برخورد جدی با مسئولان دانشگاه تهران بر سر قطع درختان موسسه ژئوفیزیک بوده است.

حفاظت از درختان موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
انتشار خبر قطع و جابه‌جایی درختان موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران موضوعی بود که در فروردین 1401 موجب ایجاد درگیری کارمندان مؤسسه با نیروهای شهرداری شد.
ماجرا از افشاگری شهرداری منطقه۳ تهران کلید خورد و اعلام شد که مرکز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اقدام به جابه‌جایی ۲۰۰ نهال و قطع ۵۰ درخت کرده است. تلاش نیروی‌های شهرداری برای جلوگیری از این اقدام منجر به درگیری فیزیکی میان عوامل شهرداری و حراست موسسه ژئوفیزیک شده بود تا جایی که نیروهای حراست دانشگاه به ضرب‌وشتم نیروهای شهرداری پرداخته بودند.
پس از انتشار این خبر، تعدادی از اعضای شورای شهر تهران به درگیری‌ها واکنش نشان دادند و احمد صادقی در آن روزها و در صحن علنی شورای شهر در تذکری خواهان پیگیری موضوع از سوی ریاست دانشگاه تهران شد: «به‌نظر این موضوع نیاز به اقدامی فراتر از تذکر در صحن شورا دارد و باید شخص ریاست دانشگاه تهران به صحن شورا دعوت شوند و پاسخگوی این موارد باشند که به چه دلیل نیاز است درختان را قطع کنند و به چه حقی نیروهای خدوم شهرداری را ضرب‌وشتم کرده‌اند.»
درنهایت با پیگیری‌ و پافشاری شهرداری تهران، مسئولان دانشگاه تهران با برگزاری یک نشست خبری از اقدامات خود عقب‌نشینی و ادعا کردند که اقدام این موسسه در جابه‌جایی درختان با مجوز قانونی و در راستای توسعه فعالیت‌های علمی و آموزشی دانشگاه بوده است.

شکایت از کاخ سعدآباد به‌خاطر قطع درخت
آخرین روزهای آبان 1402 بود که انتشار یک تصویر از درختان قطع‌شده کاخ سعدآباد مانند بمب صدا کرد. یک سایت با انتشار چند عکس نوشت که در مجموعه سعدآباد تعداد زیادی از درختان قطع شده است؛ درختانی که با استناد به تصاویر زنده و سرسبز به‌نظر می‌رسیدند.
هرچند روابط‌عمومی مجموعه سعدآباد به‌سرعت به خبر قطع درختان این مجموعه واکنش نشان داد و اعلام کرد که تنها 3 درخت، آن هم درختان خشکیده و آفت‌زده و آن درختی که به سوسک چوبخوار آلوده شده بود، آن هم نه توسط شهرداری تهران که با نظر کارشناسان مجموعه فضای سبز سعدآباد و توسط کارکنان فضای سبز این مجموعه قطع شده است، این موضوع از سوی مدیریت شهری مورد تایید قرار نگرفت و مدیران شهرداری خواهان پیگیری شدند. مهدی چمران، رئیس شورای شهر، اعلام کرد: «پس از مطرح‌شدن موضوع، به شهرداری اعلام کردیم که به مجموعه سعدآباد اخطار دهد و از این مجموعه شکایت کند. شهرداری تهران از مجموعه کاخ سعدآباد شکایت کرده و حتی از بنده نیز درخواست شد که شکایت را امضا کنم؛ اما در حال حاضر شکایت شهرداری منطقه برای پیگیری موضوع کفایت می‌کند.»

تابلوی زنده یک درخت در متروی بهارشیراز
حفاظت از درختان شهر تنها به نظارت و پیگیری قانونی محدود نمی‌شود؛ گاهی با یک ابتکار کوچک نیز می‌توان در مسیر حفظ محیط‌زیست شهر قدم برداشت؛ اقدامی که در زمان افتتاح متروی بهارشیراز از سوی شهرداری تهران مورد توجه قرار گرفت.
مدیران کارگاه مترو در ایستگاه متروی بهارشیراز سلیقه به خرج دادند و 2‌درخت قدیمی را در مترو حفظ کردند. این ایستگاه در اسفند 1402 افتتاح شد و وقتی شهروندان وارد آن شدند، دیدند که 2‌درخت سرزنده و سبز در ورودی این مترو خودنمایی می‌کند و حتی دور آن را با محفظه شیشه‌ای پوشانده‌اند تا مثل یک تابلوی زنده تصویری عمل کند؛ تابلوی زیبایی که خیره‌کننده است.

خیابان ولیعصر
درختان خیابان ولیعصر همواره در معرض تخریب برج‌سازها و متخلفان ساختمانی قرار دارند. یکی از خبرسازترین پرونده‌های تخلف خشکاندن درختان خیابان ولیعصر مربوط به محدوده خیابان محمودیه بود. در آخرین روزهای تیرماه 1401 ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد چند درخت در مقابل یک ملک نوساز خشک شده‌اند. این ویدئو به‌سرعت به رسانه‌ها راه یافت و مدیران شهرداری و شورای شهر به آن واکنش نشان دادند.
براساس توضیحات شهردار منطقه یک، «این اقدام توسط مالک ملک نوساز در خیابان ولیعصر(عج) تقاطع محمودیه پلاک ۲۷۲۸ انجام شده و ۱۰ اصله درخت چنار در این محدوده در سال‌های گذشته حین عملیات ساختمانی خشک شده است. دراین‌باره ضمن بررسی کارشناسی توسط کارشناس رسمی دادگستری و پیگیری اداره حقوقی منطقه، موضوع در کمیسیون ماده۷ منطقه نیز مطرح شده و در حال صدور رأی جریمه با بالاترین ضریب است. ملک مذکور فاقد پایان‌کار بوده و تا تعیین تکلیف درختان خشک و پرداخت جرایم مربوطه هیچ‌گونه پایان‌کاری صادر نخواهد شد.»
دادستانی تهران هم موظف شد کارگروهی تخصصی تشکیل دهد و علت وقوع حادثه را بررسی کند. درنهایت شهرداری تهران با کمک دستگاه قضایی جریمه سنگین 1۱۷میلیارد تومانی و کاشت بیش از ۱۰۰ اصله درخت در خیابان ولیعصر را برای مالک متخلف در نظر گرفتند تا او درس عبرتی برای سایر متخلفان باشد.

مجموعه انقلاب
«تعدادی از درختان مجموعه انقلاب در سال‌های گذشته خشکانده و قطع شده‌اند؛ اما هیچ‌کس تاکنون پیگیر آن نشده است و مردم از دستگاه قضایی انتظار دارند موضوع را پیگیری و نتیجه را به آنها اعلام کند.» این جملات را مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران، در مرداد 1401 بیان کرد تا مانع تخریب سایر درختان این مجموعه شود.
رئیس سازمان بوستان‌های شهرداری تهران در همان زمان واکنش نشان داده و گفته بود: «درباره قطع درختان باشگاه انقلاب، شهرداری تهران از این مجموعه شکایت کرد و دادخواست تجدیدنظر در تاریخ نوزدهم مردادماه صادر شد.» موضوعی که همچنان پیگیری آن ادامه دارد و بعد از آن شهرداری تمهیدات چشمگیرتری را برای نگهداشت درختان این مجموعه بزرگ در نظر گرفت.

بوستان اقاقیا
قطع درختان این بوستان در بهمن پارسال جنجال بسیاری به پا کرد. ناصر امانی، عضو شورای شهر، کسی بود که در جلسه شورا دست به این افشاگری زد تا از این طریق مدیران شهری مانع تکرار چنین اتفاقی شوند.
امانی در این رابطه توضیح داده بود: «مدیران یکی از مجموعه‌های وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام بخشی از بوستان اقاقیا را در محله داوودیه فنس‌کشی و ۶۰ درخت را قطع کرده‌اند، با این ادعا که بخشی از این بوستان در مالکیت آنهاست؛ درحالی‌که فردی دیگر نیز مدعی است. اما آن مدیران برای محکم‌کردن جای پای خود، درختان را یا از ریشه کنده یا قطع کرده‌اند».
پیگیری شهروندان محلی و اعضای شورای شهر باعث شد که شهرداری منطقه3 وارد عمل شده، فنس‌ها را جمع‌آوری و درختانی را که از ریشه درآورده بودند، دوباره جای‌گذاری کند.