چاقی مغز را پیر می‌کند

آرش نهاوندی؛ روزنامه‌نگار

چاقی عمومی و شکمی در قرن21 رو به ‌رشد است و یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت در جهان به‌حساب می‌آید. در میان عوامل خطرآفرین برای بیماری‌های غیرواگیر، رژیم غذایی ناسالم و نداشتن فعالیت بدنی، 2عامل اصلی در ایجاد اضافه وزن و چاقی هستند. در ایران هم وضعیت رشد چاقی نگران‌کننده است.
به گزارش مدیکال نیوز تودی، در این میان هر روز اخبار نگران‌کننده‌تری از نتایج تحقیقاتی که روی عوارض و پیامدهای چاقی انجام می‌شود، انتشار می‌یابد. ازجمله اینکه براساس نتایج تحقیقی که به‌تازگی انجام گرفته، چاقی می‌تواند باعث تسریع در پیری مغز و زوال شناختی شود. دکتر شارون نگری، نویسنده ارشد این مطالعه و عضو بخش جراحی مغز و اعصاب در مرکز علوم بهداشتی دانشگاه اوکلاهاما، دراین باره گفته: چاقی ناشی از رژیم غذایی پرچرب باعث ایجاد طیف وسیعی از پاسخ‌های التهابی سیستمیک می‌شود که می‌تواند اثرات گسترده‌ای روی بدن ازجمله عروق مغزی داشته باشد. یکی از دلایل اصلی که چاقی ممکن است باعث پیری در عروق مغز شود، حالت التهابی مزمنی است که ایجاد می‌کند.مکانیسم دقیق ارتباط چاقی با کاهش عملکرد مغز مشخص نیست، اما التهاب به‌عنوان یک اثر شناخته شده چاقی ممکن است بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد. دکتر نگری توضیح می‌دهد: بافت چربی در افراد چاق، مولکول‌های فعال زیستی مختلفی ازجمله سیتوکین‌های پیش‌التهابی ترشح می‌کند که می‌توانند در گردش باشند و بر اندام‌های دوردست ازجمله مغز تأثیر بگذارند. این سیگنال‌های التهابی می‌توانند به پیرشدن سلول‌های عروقی کمک و رشد پیری در مغز را تسهیل ‌کنند. بنابراین توانایی عروق برای تنظیم جریان خون و پاسخ به فعالیت‌های عصبی را مختل می‌کنند.در این مطالعه جدید، محققان به چگونگی تأثیر چاقی و رژیم غذایی پرچرب بر عروق خونی مغز در موش‌ها و تأثیر آن بر عملکرد شناختی پرداخته‌اند. آنها موش‌های تراریخته جدید را با رژیم غذایی حاوی 60درصد چربی یا رژیم غذایی 10درصد چربی تغذیه کردند. در موش‌هایی که از رژیم غذایی پرچرب استفاده می‌کردند، محققان شاهد افزایش پیری سلول‌های اندوتلیال در رگ‌های خونی (جایی که تقسیم سلول‌ها متوقف می‌شوند اما سلول‌ها نمی‌میرند و مواد شیمیایی آزاد می‌کنند که ممکن است باعث التهاب شوند) در مقایسه با موش‌هایی بودند که از رژیم غذایی معمولی استفاده می‌کردند.کلسی کاستا، متخصص تغذیه که در این مطالعه حضور نداشته، می‌گوید: یافته‌های مطالعه حاضر روی حیوانات نشان می‌دهد که چاقی و عادات غذایی ناسالم به تجمع آسیب در رگ‌های خونی کمک می‌کند که اکسیژن‌رسانی به نواحی خاص مغز را کاهش می‌دهد و ممکن است به زوال شناختی منجر شود.‌