چالش همیشگی افزایش زودهنگام کرایه تاکسی

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

تعطیلات سال نو به پایان رسید و رفت‌وآمد عادی در پایتخت شروع شد. مانند همه سال‌های گذشته، نخستین روز‌های کاری ‌ماه طولانی فروردین زمانی است که قیمت‌های جدید در همه جا خودشان را نشان می‌دهند. مخصوصا در کرایه تاکسی‌ها و مسافرکش‌های شهری. تاکسی‌های خطی اغلب کرایه‌ سال قبل را می‌گیرند و در انتظار اعلام قیمت‌های جدید هستند اما تاکسی‌های گردشی که مبدا و مقصد از پیش تعیین‌شده ندارند، خیلی سلیقه‌ای و هرقدر زورشان برسد، کرایه می‌گیرند.
در میدان هفتم‌تیر مسافران برای تاکسی‌هایی که به سمت چهارراه مخبر‌الدوله می‌روند دست بلند می‌کنند. کرایه این مسیر سال قبل 10هزار تومان بود اما تاکسی گردشی امسال را با کرایه 15هزار تومان شروع کرده است. بحث بین خانم مسافر و راننده تاکسی شروع می‌شود. راننده می‌گوید که امسال کرایه‌ها 50درصد بیشتر شده است و نیازی به برچسب نیست. مسافران دیگر وارد بحث نمی‌شوند گویی بقیه در سکوت در حال محاسبه قیمت‌های احتمالی جدید و هزینه‌های زندگی در سال جدید هستند. کرایه در مرکز شهر که تعداد مسافرکش‌ها بیشتر است، کمتر تغییر کرده اما هرچه مسیر دورتر و تعداد خودرو‌ها کمتر باشد احتمال افزایش قیمت‌ها بیشتر می‌شود. در غرب تهران و میدان آزادی انبوه مسافران در انتظار تاکسی ایستاده‌اند. اینجا یک مسیر 12هزار تومانی 25هزار تومان شده است. راننده که از قبل با بحث و جدل‌ها بر سر کرایه آشناست، قبل از سوار کردن مسافر‌ها کرایه را اعلام می‌کند. مسافر‌ها کمی پابه‌پا می‌کنند و از سر جبر سوار می‌شوند.
بازار آشفته کرایه تاکسی اول سال، پدیده آشنایی است که از نخستین روز‌های فروردین خود را نشان می‌دهد و اگرچه تابع قیمت‌گذاری رسمی تاکسیرانی است، بیشترین استفاده از آن را مسافرکش‌های شخصی می‌برند. مسافر‌ها هم برای مقداری افزایش قیمت، آمادگی ذهنی دارند اما نه به این سرعت و قبل از اینکه برچسب قیمت‌ها را تاکسیرانی بین رانندگان توزیع کند.
نزدیک یکی از ایستگاه‌های مترو در شمال خیابان شریعتی، خودروی پراید فرسوده‌ای مسافران را به سمت یکی از بزرگراه‌ها سوار می‌کند. وقتی مسافرکش شخصی راه می‌افتد یکی از سرنشینان مبلغ کرایه را سؤال می‌کند. راننده می‌گوید:« خودم هم نمی‌دونم. یه دشتی بدین که به درد ما هم بخوره توی این گرونی».
این چالش بین مسافران و رانندگان هر سال در ماه‌های ابتدایی سال تکرار می‌شود و راه‌حل آن فقط اعلام بموقع نرخ‌های جدید است.

در انتظار ابلاغ رسمی
سرپرست سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: « بعد از گفت‌وگو‌های انجام شده در اواخر سال 1402نرخ کرایه تاکسی‌ها برای سال 1403نهایی شده و هم تأیید شورای شهر و هم هیأت تطبیق استانداری گرفته شده اما اجرای آن رسما به تاکسیرانی ابلاغ نشده است. هم ما و هم تاکسیرانان در انتظار ابلاغ رسمی این نرخ‌ها هستیم و امیدواریم از ابتدای اردیبهشت به‌صورت همزمان کرایه جدید تاکسی‌ها اعمال شود.»
شادی مالکی می‌گوید:« به محض اینکه نرخ جدید ابلاغ شود، برچسب‌های جدید، چاپ و بین تاکسیرانان توزیع می‌شود تا اطلاع‌رسانی لازم به مسافران انجام شود. احتمالا در هفته جاری نرخ‌های جدید ابلاغ می‌شود.»

امکان شکایت از تاکسی‌های متخلف
او درباره افزایش خودسرانه کرایه تاکسی‌ها می‌‌گوید: « تا قبل از اعلام نرخ‌های جدید، ارقام سال گذشته همچنان معتبر و ملاک عمل هستند. شهروندان می‌توانند هرنوع افزایش کرایه تاکسی را با روش‌هایی که از پیش اعلام شده است مانند سامانه 137و بازرسی تاکسیرانی اطلاع بدهند تا رسیدگی شود.»

ساماندهی تاکسی‌های آنلاین در سال جدید
مالکی درباره اقدامات در دست اجرای تاکسیرانی می‌گوید: «بعد از ابلاغ و تثبیت نرخ کرایه‌ها، موضوع سامانه‌های آنلاین تاکسی را در دستور کار داریم. بابت تاکسی‌های آنلاین لایحه‌‌ای را تقدیم شورا خواهیم کرد تا تحولی در وضعیت تاکسیرانی تهران در سال 1403رخ دهد. درصورت تصویب لایحه جزئیات آن منتشر خواهد شد.»
شهروندان قبلا با اپلیکیشن‌های گوناگون از این شیوه استفاده کرده‌اند و با آن آشنا هستند. در سال گذشته گزینه «عجله دارم» که باعث بیشتر شدن مبلغ کرایه تاکسی‌ها می‌شد با فشار سازمان تعزیرات حکومتی از این اپلیکیشن‌ها حذف شد.

نرخ پیشنهادی افزایش کرایه تاکسی
امسال کرایه تاکسی‌های کلانشهر‌های اصفهان و تبریز 45درصد افزایش پیدا کرد و در هفته اول فروردین ابلاغ شد. در دویست‌وبیست‌ودومین جلسه شورای اسلامی شهر تهران که در 22اسفند سال گذشته برگزار شد سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل گفت که حداکثر رشد ۴۵ درصد برای نرخ کرایه تاکسی‌ها درنظر گرفته شده است. به‌نظر می‌آید باید در ابتدای اردیبهشت‌ماه انتظار همین میزان افزایش قیمت را در هنگام سوار شدن به‌ خودرو‌های زردرنگ شهر داشته باشیم.