مقاومت بدنه؛ مشکل شفافیت

محمود مولائی/ خبرنگار
با اتمام دوره چهارم شورای شهر تهران و شروع فعالیت اعضای شورای پنجم،  شهرداری نیز دچار تغییرات گسترده شد. به موازات این اتفاقات موضوع «شفاف‌سازی» در شهرداری و شورای شهر مطرح و در آخرین روز کاری محمدعلی نجفی،  شهردار وقت سامانه شفافیت راه‌اندازی شد. با گذشت نزدیک به 9‌ماه از فعالیت شورای پنجم، اتفاقات خوشایندی در مورد شفافیت رخ داده است. اکنون روزنامه همشهری 4پرسش از 3عضو شورا درباره «شفافیت» را مدنظر قرار داده است:

1-  رویکرد شورا در مورد شفافیت چیست؟
2-  چه کاری انجام شده تا موکلانتان احساس کنند که شفاف‌سازی صورت گرفته است؟
3-  برای ایجاد شفافیت چه موانعی وجود دارد؟
4-  از 20نمره،  چه نمره‌ای به شفاف‌سازی توسط شورا در 9‌ماه فعالیت شورای پنجم می‌دهید؟


  در بدنه شهرداری، کج‌روی نهادینه شده است

ناهید خداکرمی/ عضو کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شور



 1- شفافیت شعاری است که ما درباره آن صحبت کرده بودیم. الان هم اصرار داریم که همه‌‌چیز شفاف باشد. بعد از قراردادهای شهرداری که روی سامانه شفافیت بارگذاری می‌شود، هم‌اکنون هم نام خبرنگارانی که طرح ترافیک دریافت کردند،  منتشر شده است. این شفاف‌سازی همچنان ادامه خواهد داشت. حالا در مورد آنچه در دوره‌های گذشته شهرداری رخ داده شاید نتوان شفاف‌سازی کرد. اما آنچه از این به بعد در اختیار شورا یا شهرداری قرار می‌گیرد،  اصرار داریم که همه‌‌چیز شفاف باشد.

2- به‌نظر من،  همین سامانه شفافیت یک گام با ارزش بوده که همه شهروندان می‌توانند معاملات شهرداری را در آنجا رصد کنند. ان‌شاءالله به‌زودی معاملات زیر یک میلیاردتومان هم در این سامانه ثبت و منتشر خواهد شد. با انتشار این قراردادها در سامانه شفافیت شهروندان متوجه می‌شوند که مثلا شهرداری با کدام پیمانکار کار می‌کند و چه کسانی هستند که در مناقصه‌ها برنده می‌شوند. حتی در روز برگزاری مناقصه ما یکی از اعضای شورا را به محل می‌فرستیم تا همه‌‌چیز شفاف باشد.

3- من از اینکه بخواهم درباره موانع کار صحبت کنم،  واقعا متأسف می‌شوم. اما باید اعتراف کنم که در بدنه شهرداری نوعی کج‌روی نهادینه شده است. گاهی می‌بینیم که مقاومت‌هایی در مورد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد. حالا اینکه این مقاومت از کجاست،  نمی‌شود به‌طور دقیق گفت،  اما سازمان یا آن نهاد وابسته به شهرداری به اشکال مختلف یک موضوع یا کار اجرایی را در مسیری که خودشان می‌خواهند،  هدایت می‌کنند. این باعث شده که کار ما یک مقدار کُند پیش برود. برای همین ما به‌طور دائم باید حواس‌مان باشد که انرژی زیادی هم می‌گیرد.

4- در مورد تلاش برای اینکه شفافیت حاکم شود،  نمره شورا 18است. اما درباره اینکه در همه حوزه‌ها موفق شدیم یا نه،  باید بگویم که در اینجا نمره 14یا 15گرفته‌ایم.



  منفعت، بزرگ‌ترین مانع شفافیت است

حجت نظری/ عضو کمیسیون فرهنگی‌-اجتماعی شورا



1- اولین رویکرد شورا در مورد شفافیت برگزارنشدن جلسات غیرعلنی در شورا بود. به این مفهوم که ما هیچ تصمیمی را خارج از دید عموم نمی‌گیریم. البته ما جلسات دیگری به‌عنوان هم‌اندیشی داریم ولی هیچ مصوبه‌ای از این جلسات بیرون نمی‌آید. رویکرد دوم راه‌اندازی سامانه شفافیت بود. نکته دیگری که به‌نظر من مهم است،  موضوع انتشار نام خبرنگاران و عکاسان دریافت‌کننده طرح ترافیک بود. البته انتشار نام آنها بدون ذکر رسانه مبهم بود و حتی من در جلسه شورا نسبت به این موضوع تذکر دادم.

2- به‌نظر من،  پیام شفاف‌سازی به جامعه منتقل شده و جامعه هم بازخورد خوبی نسبت به این موضوع نشان داده است. همین که موضوعات مختلفی درباره شفافیت مطرح و منتشر شده،  اتفاق خوبی بوده از این منظر که شهروندان رضایت خود را به شفاف‌سازی نشان داده‌اند. البته ممکن است نواقصی هم در کار باشد،  اما تمام این نواقص به مرور رفع خواهد شد. مثلا در مورد انتشار نام خبرنگاران و عکاسانی که طرح ترافیک دریافت کردند،  دارای نقص بود که ان‌شاءالله این نقص هم برطرف خواهد شد.

3- بزرگ‌ترین مانع برای شفافیت منفعت و تعارض است. یعنی گاهی ممکن است که منفعت شخصی یک فرد سبب شود که مطلبی عنوان نشود. همین موضوع نیز عاملی می‌شود که ما از شفافیت فاصله بگیریم. حالا ممکن است بحث منفعت مطرح نباشد و برخی تعارف‌ها مشکلاتی را به‌وجود بیاورد.

4- من می‌خواهم یک تفکیک در مورد شفاف‌سازی و پاسخگویی داشته باشم. چون دو مقوله کاملا متفاوت هستند،  ولو اینکه خیلی با هم در ارتباطند. در واقع ما تا زمانی که پاسخگو نباشیم،  نمی‌توانیم شفاف‌سازی را انجام دهیم. در شورا تلاش شده که در مقابل مردم پاسخگو باشند. من در هر دو حوزه نمره قبولی می‌دهم. من به پاسخگویی نمره 18می‌دهم و به شفافیت نمره 17.



  منافع عده‌ای به خطر می‌افتد

محمد علیخانی/ رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورا



1- دو رویکرد وجود دارد؛ یکی پرداختن به تخلفات در دوره‌های گذشته که حق‌وحقوق شهرداری برگردد که پیگیری آن به شهردار جدید برمی‌گردد. اما موضوع دوم که شورا می‌تواند به آن ورود کند،  این است که از این به بعد امکان تخلف را گرفته و پیشگیری کند. یکی از راه‌های پیشگیری هم شفاف‌شدن مسائل،  موضوعات و قراردادهاست؛ از مسائل ساده‌ای مانند موضوع طرح ترافیک خبرنگاران و عکاسان گرفته تا انتشار مفاد قراردادها در شهرداری با ابزارهایی که امروزه وجود دارد،  به سادگی شفاف‌سازی در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.
این شروع کار است. تازه 9‌ماه از فعالیت شورای پنجم گذشته است. در این مدت یکی از کارهای شورا مربوط به شفافیت بوده. الان کارها به سرعت پیش می‌رود،  چون مثلا در مورد صدور پروانه به‌دلیل الکترونیکی و هوشمندسازی دیگر مردم زمان زیادی را منتظر صدور پروانه نمی‌مانند. این موضوعات در جلسات و کمیسیون‌های شورا مورد بحث قرار می‌گیرد. کارشناسان و مدیران شهرداری می‌آیند و توضیح می‌دهند،  اعضای شورا هم پیگیری می‌کنند تا اتفاقات عملی شود.

2- معمولا منافع کسانی که به خطر بیفتد،  خیلی موافق شفافیت نیستند. حالا این یک موضوع دوطرفه است؛ یعنی ممکن است برخی پیمانکاران خاص کاری را در دست بگیرند که نخواهند شفاف‌سازی صورت بگیرد تا از ارتباطات خود استفاده کنند. افراد کمی هم در مجموعه بزرگی مانند شهرداری هستند که نمی‌خواهند شفافیت انجام شود. به هرحال،  برخی از مقاومت‌ها از موانع شفافیت است. البته با رویکرد شورای پنجم کسی به‌خودش اجازه نمی‌دهد که مقاومت کند.

3- اینکه سامانه شفافیت راه‌ا‌ندازی شد و پیگیری‌های زیادی هم در مورد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد،  اتفاق مهمی است. دیگر کسی در دوره‌های بعدی شورا و شهردار بعد هم نمی‌تواند پایه‌‌گذاری شفافیت را از بین ببرد. من نمره 15را درنظر می‌گیرم.

4- اینکه سامانه شفافیت راه‌ا‌ندازی شد و پیگیری‌های زیادی هم در مورد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد،  اتفاق مهمی است. دیگر کسی در دوره‌های بعدی شورا و شهردار بعد هم نمی‌تواند پایه‌‌گذاری شفافیت را از بین ببرد. من نمره 15را درنظر می‌گیرم.