استقبال توریستهای خارجی از پارک ملی
محیطبان پارک ملی: توسعه گردشگری به نفع حفاظت از این منطقه است
عباس رایجی| گرگان ـ خبرنگار:
از وقتی چشم باز کرد پارک ملی گلستان را دید. در آن بزرگ شد. پدرش محیطبان پارک بود. عاشق طبیعت است و همین باعث شد تا در دانشگاه هم محیطزیست بخواند. خودش میگوید در زندگیاش جز طبیعت، پارک، تنوع زیستی و تلاش برای نگهداری از آنها مسیر دیگری نرفته است. سالهاست به دلیل تحصیلات، تجربیات و مطالعات عمیق در این حوزه با وجود جوان بودنش مرجع و راهنمای بسیاری از دوستداران و گردشگران ایرانی و خارجی در پارک ملی گلستان است. «طاهر سعدیزاده» متولد ۱۳۷۰ و ساکن روستای تنگراه است که با عکسهای خاص و عمیقش از پارک ملی گلستان وجه دیگری از تلاشهایش را در معرفی تنوع زیستی پارک ملی در پیش گرفته است. او حالا دوران سربازیاش را هم در پارک ملی گلستان به عنوان سرباز محیطبان و کارشناس میگذراند.
پیش از هر چیز کمی درباره خودتان بگویید.
پس از گذراندن دورههای تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در رشته مهندس محیطزیست دانشگاه تهران قبول شدم. شغل پدرم محیطبانی بود و از طرفی بهواسطه شغل او و زندگی در روستا و همجوار بودن با پارک ملی گلستان که نگین مناطق حفاظتشده ایران است، به تحصیل در رشته محیطزیست علاقهمند شدم در حین تحصیل در دوره لیسانس به عنوان همیار و در روزهای تعطیل به حفاظت از پارک ملی مشغول شدم. به خصوص در ایام «گاوبانگی» به دلیل حساس بودن شکار این گونه سعی میکردم کمک حال مردم باشم.
پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد برای گذراندن دوره سربازی امریه پارک ملی گرفتم. شاید برخی خدمت سربازی را دوست نداشته باشند، اما برای من خدمت در پارک ملی امتداد زندگیام است.
به عنوان کسی که تقریبا تمام عمرتان را در پارک ملی گذراندهاید، این پارک را چطور را معرفی میکنید؟
پارک ملی گلستان با مساحت حدودی ۹۲ هزار هکتار منطقه حفاظتشده است و در 3 استان گلستان، خراسان شمالی و سمنان واقع شده است. این منطقه قدیمیترین پارک ملی ثبتشده در ایران است و به دلیل تنوع زیستی بالا از سوی یونسکو به عنوان ذخیرهگاه زیست کره در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. پارک ملی گلستان بدون تردید ارزشمندترین منطقه ایران چه از لحاظ کمیت و چه از نظر تنوع حیات جانوری و گیاهی است. تنوع زیستی این منطقه حتی فراتر از برخی کشورهای اروپایی است که صدها برابر این پارک وسعت دارند. یکهشتم گونههای گیاهی، یکسوم گونههای پرندگان و نزدیک به 50 درصد از گونههای پستانداران کشور در این پارک زندگی میکنند. پلنگ و خرس از گوشتخواران بزرگ پارک ملیاند و از دیگر پستانداران مهم ساکن این منطقه میتوان به مرال شوکا، قوچ، میش، گرگ، آهو، کل و بز اشاره کرد. این منطقه از بهترین زیستگاههای گوسفند وحشی اوریال است. پارک ملی دارای ۱۴۹ گونه پرنده است که مهمترین این پرندگان شامل قرقاول هما، انواع دارکوب، جغد، پرندگان شکاری و گنجشکسانان است.
درباره پوشش گیاهی این پارک ارزشمند هم بگویید.
گیاهان اصلی پارک به دلیل وجود اقلیمهای مختلف متنوع است مهمترین گونههای گیاهی شامل انواع بلوط، انجیلی، خرمندی، درخت آزاد و گیاهان کلاه میرحسن درمنه گون و درخت ارس است. زعفران آلمه یکی از گونههای بومی و کمیاب و نادر ایران است که تنها رویشگاه آن در این منطقه قرار دارد. اختلاف ارتفاع از سطح دریای آزاد در پارک حدود ۲ هزار متر است که همین طیف ارتفاعی تنوع زیستگاهی متعددی را ایجاد کرده است. آبشارهای گلستان آقسو و آدام چاغران از آبشارهای معروف این پارک هستند. از مهمترین کوهها و درههای این بوستان میتوان به ارتفاعات سلطان هوپی، قرهقون، تنگهگل، یکهبرماغ و درههای آلمه، زاولی و آدنهسد اشاره کرد.
به همین دلیل پایاننامههای کارشناسی و ارشد شما در مورد پارک ملی است؟
خب با دیدن این همه زیبایی و تنوع زیستی بالا و غنی بودن منطقه، به عنوان همیار محیطبان در دوران تحصیل فعالیت داشتم. به علاوه پایاننامه تحصیلیام را نیز به پارک ملی اختصاص دادم. از سوی دیگر به دلیل آشنایی با یکی از دوستان به فکر معرفی کردن و درآمدزایی پایدار از این گنجینه ارزشمند افتادم. اکوتوریسم بهترین گزینه بود و به دلیل این کار دورههای راهنمای طبیعتگردی را گذراندم و موفق به دریافت گواهینامه رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور شدم.
برخی با گسترش گردشگری در پارک ملی مخالفند. آنها فکر میکنند که این گردشگری به منطقه حفاظتشده آسیب میرساند. اما شما در پارک فعالیت گردشگری میکنید. به نظر شما با این اقدامات آسیبی متوجه پارک ملی است؟
افرادی که نگران گردشگری در مناطق حفاظتشده هستند هم حق دارند، چراکه گردشگری غیرمسئولانه بزرگترین آسیب را به منطقه وارد میکند، اما آنچه ما انجام میدهیم گردشگری مسئولانه است. در حقیقت گردشگری به نفع مناطق حفاظتشده است و با ایجاد درآمد میتوان از این مناطق حفاظت کرد. این الگوی موفقی در سراسر دنیاست. من نزدیک به 4 سال است که به عنوان راهنمای تخصصی تورهای حیات وحش پارک ملی گلستان کار میکنم. پارک ملی گلستان در زمینه اکوتوریسم و گردشگری پتانسیل بسیار بالایی پایدار دارد. اتفاقا گردشگران هم استقبال خوبی از این منطقه میکنند.
تاکنون مسئول چند گروه از توریستهای اروپایی بودم و خاطرات شیرینی هم دارم. بیشتر توریستها عاشق طبیعت و حیات وحش غنی و زیبای پارک میشوند. برخی توریستها میگویند دلشان میخواهد تمام عمر در پارک ملی سکونت کنند. پارک ملی گنجینه گرانبهای ماست. میتوان از آن به بهترین شکل و به نفع خود این منطقه حفاظتشده بهره برد.