ارتش بزدل‌ها

رضا عمویی-روزنامه‌نگار

جنگ غزه باعث شده که بسیاری از بحران‌ها و شکاف‌های داخلی رژیم صهیونیستی مانند کف روی آب بیایند و گسل‌های اجتماعی در جامعه صهیونیستی سرباز کنند. هرچند که ارتش اسرائیل در تلویزیون و رسانه‌ها از خود یک چهره به ظاهر آماده را نمایش می‌دهد، اما در پشت صحنه اتفاقات دیگری در حال رخ دادن است. به تازگی روزنامه عبری زبان هاآرتص در گزارشی نوشته است که با ادامه جنگ غزه در چهارمین‌ماه پیاپی، سربازان تیپ گیواتی که یک تیپ میدانی مهم در میان نظامیان صهیونیست به شمار می‌رود، به‌دلیل شرایط روحی و خستگی جسمی از انجام ماموریت‌های نظامی در داخل شهر غزه خودداری می‌کنند. این خبر می‌تواند به‌معنای نافرمانی گسترده در جنگ غزه باشد. نافرمانی در میان نظامیان صهیونیستی البته دارای ابعاد گسترده‌ای است که بسیار فراتر از جنگ جاری غزه است. در این گزارش، نافرمانی مدنی را به‌عنوان یک بحران در ارتش اسرائیل مورد بررسی قرار داده‌ایم.

جامعه طبقاتی؛ ارتش طبقاتی
بخش زیادی از فعالیت ارتش اسرائیل به خدمت نظامی اجباری جوانان صهیونیست وابسته است. از سال 2022، حداقل زمان خدمت سربازی مورد نیاز برای همه مردان 18سال به بالا 2 سال و 8‌ماه و2 سال تمام نیز  برای زنان 18سال به بالاست. همه کسانی که دوره خدمت نظامی را تمام می‌کنند، تا 40سالگی به‌عنوان نیروی وظیفه مشمول فراخوان‌های دوره‌ای خواهند بود. البته پیش از سال 2022، مدت خدمت نظامی سربازی تا 32‌ماه بود و این مدت در سال 2022اصلاح شد. مجله ارتش اسرائیل گفته است که محدودیت‌های اقتصادی در ارتش اسرائیل باعث کاهش زمان خدمت اجباری جوانان شده است. با این حال از آنجا که جامعه صهیونیستی یک جامعه به‌شدت طبقاتی است، خدمت سربازی نیز به‌گونه‌ای طبقاتی شده است، تا آنجا که جوانان وابسته به گروه‌های دینی تندرو موسوم به حریدی‌ها از انجام خدمت سربازی معاف هستند. براساس گزارش معاریو، حداقل 13.5درصد از جوانان صهیونیست به دلایل مذهبی از خدمت سربازی معاف شده‌اند.

نافرمانی‌ها در ارتش اسرائیل
گزارشی که از نافرمانی تیپ گیواتی در جریان جنگ غزه منتشر شده، نخستین مورد از نافرمانی نظامیان ارتش اسرائیل نیست. در سال 1983و در جریان تجاوز اسرائیل علیه لبنان، بیش از 3هزار نفر از نظامیان ارتش اسرائیل علیه جنگ در لبنان دست به تظاهرات زدند. این تظاهرات برای نظامیان گران تمام شد و بسیاری از آنها در دادگاه محکوم شدند و حداقل 160عضو ارتش با اتهام امتناع از خدمت نظامی به زندان‌های طولانی مدت افتادند. علاوه بر این، طی سال‌های گذشته ارتش اسرائیل سابقه شکایت از افراد را به دلیل امتناع از خدمت نظامی دارد و شخصیت‌هایی مانند «اوفر کاسیف»، عضو کنست به‌دلیل مخالفت با خدمت نظامی در کرانه باختری در دادگاه به زندان محکوم شد. قاضی مخالفت‌های او را مخل امنیت اسرائیل عنوان کرد. همچنین مخالفت با خدمت نظامی در ارتش اسرائیل باعث شکل‌‎گيري گروه‌های زيرزميني مانند «مساروت» شده که خود را شبکه جوانان مخالف خدمت نظامی معرفی می‌کنند.

استعفای  20  هزار نفری نظامیان
احتمالا بزرگ‌ترین نافرمانی مدنی در ارتش اسرائیل مربوط به نامه استعفای حدود 20هزار افسر و نظامی ذخیره ارتش رژیم صهیونیستی است که در اعتراض به طرح نتانیاهو برای تغییرات قوانین قضایی صورت گرفت. این طرح از 2 سال پیش توسط کابینه نتانیاهو ارائه و دنبال شده بود، اما مخالفت‌های زیادی را در میان نظامیان برانگیخت. تا آنجا که بسیاری از افسران ذخیره از حضور در خدمت نظامی در فراخوان دوره‌ای خودداری کردند. نتانیاهو نامه امضای این نظامیان را بزرگ‌ترین نافرمانی در ارتش اسرائیل توصیف کرد. بخش عمده نافرمانی‌ها مربوط به افسران نیروی هوایی و خلبانان ارتش بود.

نارضایتی سربازان وظیفه از تبعیض
معافیت دینی جوانان حریدی در جامعه صهیونیستی باعث تشدید نارضایتی‌‌ها در بدنه سربازان جوان شده است. تا به امروز اعتراضات و تظاهرات‌ زیادی در رژیم صهیونیستی علیه معافیت حریدی‌ها از خدمت سربازی برگزار شده و همین نارضایتی در سال 2019باعث تیراندازی یک سرباز اسرائیلی به هم دوره‌ای‌های خود در پادگان شد؛ حادثه‌ای که حداقل 3 سرباز دیگر در آن جان خود را از دست دادند، اما همزمان مشخص شد که طبقاتی بودن خدمت نظامی در ارتش و تبعیض میان حریدی‌های مذهبی و دیگران باعث شکاف‌ زیاد و نارضایتی در بدنه ارتش اسرائیل شده؛ ارتشی که به‌طور عمده به خدمت اجباری جوانان وابسته است.

تمرد یا «غیبت آرام» ؟!
نافرمانی و سرباز زدن از انجام خدمت نظامی حتی در جریان جنگ غزه نیز به کرات در میان ارتش اسرائیل دیده شده است. کمتر از یک‌ماه پس از آغاز طوفان‌الاقصی، روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارانوت» در گزارشی تکان‌دهنده اعلام کرد که در یک‌ماه نخست جنگ غزه، بالغ بر 2هزار نظامی اسرائیلی از خدمت در ارتش فرار کرده‌اند. یدیعوت آحارانوت این فرار از خدمت نظامی را بزرگ‌ترین تخلف نظامی در ارتش اسرائیل از زمان تأسیس آن عنوان کرد. همچنین هاآرتص در گزارشی که‌ماه گذشته منتشر کرد، از افزایش فرار از خدمت نظامیان در جنگ غزه خبر داد. در این گزارش، «عاموس هارئیل» تحلیلگر نظامی رژیم صهیونیستی گفته است که شمار نظامیانی که از خدمت در واحدهای جنگی در غزه خارج شده‌اند، بیشتر و یا حتی برابر با شمار مجروحان ارتش در این جنگ است. هارئیل از پدیده‌ای به نام «غیبت آرام» نام برده که طی آن نظامیان برای مرخصی به خارج از غزه می‌روند و دیگر به یگان‌های خود باز نمی‌گردند.