اعتراض و قاعده بازی

«در ابتدا از حضور در بخش فیلم‌اولی‌ها خوشحال شدیم اما بعدتر متوجه شدیم انگار فیلم‌های بخش نگاه‌نو بهتر از بخش سودای سیمرغ هستند و انگار حق همه آثاری چون «بی‌بدن»، «آپاراتچی» و فیلم ما ضایع شده است.» این بخشی از صحبت‌های تهیه‌کننده فیلم «باغ‌کیانوش» در نشست خبری فیلم است. مشت نمونه خروار، از اعتراض‌هایی که ظاهرا به سنت جشنواره فیلم فجر تبدیل شده است. تازه هنوز به معرفی نامزدها و برندگان سیمرغ نرسیده‌ایم و احتمالا آنجا هم باید شاهد اعتراضات جدیدی باشیم. با احترام به همه سینماگران، اعتراض به نادیده‌گرفته‌شدن از سوی برگزار‌کنندگان جشنواره، را باید منتقدان و روزنامه‌نگاران انجام دهند نه عوامل فیلم‌ها که ذی‌نفع هستند.
تاریخ جشنواره فجر، تاریخ قضاوت‌های عجیب و غریب و کنارگذاشتن فیلم‌های شاخص از بخش مسابقه است. بزرگ‌ترین کارگردان‌های تاریخ سینمای ایران به این جشنواره آمده‌اند و به هر دلیل فیلم‌هایشان تحویل گرفته نشده است، بی‌آنکه صدای اعتراضی از آنها شنیده شود. در جشنواره پنجم در حضور «اجاره‌نشین‌ها»ی مهرجویی، «ناخداخورشید» تقوایی و «خانه دوست کجاست» کیارستمی، جایزه بهترین فیلم به «پرواز در شب» ملاقلی‌پور رسید. در همین جشنواره،
«تیغ و ابریشم» کیمیایی، پرمخاطب‌ترین فیلم این دوره که هنوز از ازدحام جمعیت و شکسته‌شدن شیشه‌های سینماهای نمایش دهنده‌اش در جشنواره ماجراها روایت می‌کنند، نه در بخش رقابتی که در بخش مرور به نمایش درآمد. همینطور که ۴سال بعد «گروهبان» کیمیایی در جشنواره نهم در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد. این جشنواره‌ای است که در هیچ دوره‌ای به علی حاتمی، سیمرغ نداد. کارگردانی ناصر تقوایی در «ناخداخورشید» و مسعود کیمیایی در «سرب» را ندید. جشنواره‌ای که در آن مهدی فتحی جایزه نگرفت ولی نابازیگرانی که نقش خودشان را مقابل دوربین ایفا کرده بودند سیمرغ گرفتند. از این مثال‌ها فراوان می‌شود زد. نه جشنواره آخر دنیاست و نه جایزه غایت و نهایت موفقیت هنری. قاعده این است که وقتی وارد جشنواره شدی، قواعدش را هم بپذیری و اجازه بدهی دیگران درباره داوری و ناداوری قضاوت کنند. اینکه فیلم‌های مسابقه بعضا ضعیف‌تر از فیلم‌های بخش نگاه‌نو هستند، در کارنامه برگزار‌کنندگان ثبت می‌شود و منتقدان و نویسندگان سینمایی هم قطعا درباره‌اش بسیار خواهند نوشت. کما اینکه همین روزها هم مطالب زیادی در این‌باره نوشته شده است. بهتر است سینماگر کارش را بکند و قضاوت را به نمایندگان رسانه‌های گروهی واگذار کند. خوب و بد این جشنواره هم مثل ادوار قبلی در کارنامه برگزارکنندگانش ثبت می‌شود.