اعتراف به اشتباه در میانه جشنواره

سعید‌مروتی

جشنواره فیلم فجر را با فیلم‌ها و فیلمسازان شاخص به یاد می‌آوریم. فیلمسازانی که روزی روزگاری با بهترین فیلم‌هایشان به فیلم فجر آمدند و خیلی هایشان اصلا نخستین بار در جشنواره مطرح شدند و به اعتبار رسیدند.
جشنواره فیلم فجر را همچنین با فیلم‌های ناامید‌کننده فیلمسازان سرشناس به یاد می‌آوریم‌. فیلم‌هایی که در اندازه آوازه سازندگانشان نبودند و تماشاگران را مغبون از سالن سینما، به بیرون فرستادند. تاریخ فیلم فجر، تاریخ پیروزی‌ها و شکست‌هاست. پیروزی فیلم‌هایی که قبل از جشنواره کمتر کسی رویشان حساب کرده بود و پس از فیلم فجر، نام سازندگانشان در ذهن سینما دوستان ثبت می‌شد. پیروزی بزرگانی که با بهترین‌هایشان به فیلم فجر آمدند و بزرگی کردند و تاریخ شکست‌های کارگردان‌هایی که فیلم هایشان ضعیف بود. سال‌ها پیش بزرگی گفته بود حتی یک شکست اورسن ولز، از موفقیت خیلی‌ها جالب‌تر است. اما ردیابی نبوغی از جنس ولز در سینمای ایران ما را به جایی نمی‌رساند. عصر فیلمسازان بزرگ و چهره‌های کاریزماتیک سینمای ایران هم به سر آمده و از میان آنها که هنوز در میدان هستند، چند نفری هستند که شهرت و اعتباری از گذشته به همراه دارند و اغلب هم با ساخته‌های متاخرشان، دوستداران و پیگیران آثارشان را ناامید می‌کنند.
همه اینها حکم مقدمه صحبت‌های محمد‌رضا عباسیان را دارد که به‌عنوان عضو هیأت انتخاب جشنواره درباره انتخاب فیلم‌ها براساس شهرت کارگردان‌ها حرف‌های جالب و عجیبی زده است. عجیب از این جهت که در تاریخ جشنواره فیلم فجر سابقه نداشته که یک عضو هیأت انتخاب، در میانه جشنواره تصمیمات اعضای گروهی که خود نیز در آن عضویت داشته را نقد کند. این بخشی از صحبت‌های محمد رضا عباسیان است که خودش هم تجربه دبیری جشنواره را در کارنامه دارد:«فیلم‌هایی به هیأت انتخاب می‌رسند که کارگردان بزرگی آن را ساخته باشد و همین امر باعث می‌شود بسیاری از قوانین مربوط به جشنواره زیر پا گذاشته شود تنها به‌دلیل نام فرد مورد نظر. مثلا سال گذشته فیلم مرحوم پوراحمد شرایط انتخاب را نداشت اما به‌دلیل نام ایشان این فیلم به جشنواره راه پیدا کرد.اگر بخواهیم در مورد اشتباهات هیأت انتخاب صحبت بکنیم باید بگویم که بله ؛ هیأت انتخاب امسال اشتباهاتی کرده ازجمله انتخاب فیلم «صبح اعدام» که اصلا فیلم نیست اما به‌دلیل نام کارگردانش انتخاب شده است.»
نکته اینجاست که چرا و چگونه یک عضو هیأت انتخاب، درست میانه برپایی جشنواره، چنین صحبت‌هایی را بر زبان می‌آورد و به انتقاد از فیلم‌هایی می‌پردازد که در حال نمایش در جشنواره فیلم فجر هستند. البته در صحت کلیت صحبت‌های عباسیان تردیدی نیست و در مورد مصادیق می‌شود موافق یا مخالف بود.